HẠNH NGUYÊN

Lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc vướng nỗi ám ảnh mới là cạnh tranh với “những gã khổng lồ” công nghệ của Mỹ như Google và Microsoft trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI) đang tăng nhiệt trên toàn cầu.

Ông Wang Xiaochuan gần đây đã thành lập công ty khởi nghiệp Baichuan. Ảnh: shanghaiist.com

Các doanh nhân tỉ phú Trung Quốc, kỹ sư và nhân viên kỳ cựu của các hãng nước ngoài đều có tham vọng đánh bại đối thủ địa chính trị của Bắc Kinh trong cuộc đua về công nghệ có thể sẽ quyết định sức mạnh toàn cầu. Trong số này có “ông trùm” Internet Wang Xiaochuan, người bước vào lĩnh vực AI sau khi công ty khởi nghiệp của Mỹ OpenAI hồi tháng 11-2022 trình làng ChatGPT. Theo đó, ông Wang gia nhập đội ngũ những nhà khoa học, lập trình viên và tài phiệt Trung Quốc, những người dự kiến sẽ “bơm” khoảng 15 tỉ USD vào công cuộc phát triển công nghệ AI trong năm nay.

Cơ hội đến rất nhanh với Wang, người đã sáng lập cỗ máy tìm kiếm Sogou trước khi bán nó cho “ông lớn” Tencent Holdings vào năm 2021. Hồi tháng 4 vừa rồi, ông Wang thành lập công ty khởi nghiệp Baichuan với vốn khởi điểm 50 triệu USD, đồng thời thuyết phục một số “lính” cũ tại Sogou tham gia ban điều hành. Hai tháng sau, Baichuan tung ra mô hình ngôn ngữ lớn nguồn mở và hiện được sử dụng bởi các nhà nghiên cứu tại 2 đại học danh tiếng nhất của Trung Quốc. “Trung Quốc vẫn đang đi sau Mỹ 3 năm, nhưng chúng tôi có thể không cần tới 3 năm để bắt kịp họ”, ông Wang tự tin nói với hãng tin Bloomberg.

Zhang Yaqin, cựu chủ tịch công ty Baidu và hiện là Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghiệp AI thuộc Đại học Thanh Hoa, nói với truyền thông Trung Quốc rằng các nhà đầu tư đã tìm kiếm ông gần như mỗi ngày trong tháng 3 vừa rồi. Ông ước tính có tới 50 công ty nghiên cứu về mô hình ngôn ngữ lớn trên khắp đất nước này.

Wang Changhu, từng là trưởng nhóm nghiên cứu tại Microsoft Research (công ty con của Microsoft) trước khi đầu quân cho Bytedance năm 2017, thì tiết lộ rằng hàng chục nhà đầu tư đã tiếp cận ông trên ứng dụng WeChat trong ngày ông chuẩn bị thành lập công ty khởi nghiệp AI tạo sinh.

Trong một năm trở lại đây, Mỹ đã đầu tư tổng cộng 26,6 tỉ USD để phát triển AI so với 4 tỉ USD của Trung Quốc, theo dữ liệu của hãng tư vấn Preqin (Anh). Tuy nhiên, khoảng cách này đang bị thu hẹp. Các tài năng hàng đầu của Trung Quốc và dòng chảy tài chính đổ vào AI đang phản chiếu một làn sóng hoạt động làm rung chuyển Thung lũng Silicon, điều chứa đựng những hàm ý sâu sắc về xung đột leo thang giữa Bắc Kinh và Washington. Giới phân tích tin rằng AI sẽ định hình các lãnh đạo công nghệ trong tương lai, tương tự cách Internet và điện thoại thông minh đã tạo ra những tập đoàn khổng lồ trên toàn cầu. Ngoài ra, AI còn có thể đưa những ứng dụng từ siêu máy tính vào hỗ trợ sức mạnh quân sự, thậm chí làm nghiêng cán cân địa chính trị.