Các quan chức tình báo phương Tây cho biết đặc vụ Trung Quốc đang liên lạc với hàng ngàn công dân nước ngoài sử dụng LinkedIn, bao gồm cả các cựu quan chức chính phủ.

Khu nhà Số 68 Đường Mody ở Hong Kong không hề có văn phòng công ty R&C Captital. Ảnh: NY Times

Một cựu quan chức Bộ Ngoại giao Đan Mạch được liên lạc qua LinkedIn dưới danh nghĩa một công ty “săn đầu người” ở Trung Quốc, nói rằng họ có thể giúp ông có được quyền truy cập vào hệ thống của Trung Quốc để nghiên cứu. Ở Mỹ, một cựu quan chức cao cấp về chính sách đối ngoại trong chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama đã nhận tin nhắn từ một người nào đó trên LinkedIn đề nghị đưa ông đến Trung Quốc và giới thiệu cơ hội làm việc lương cao tại “một công ty tư vấn quốc tế ở Hong Kong” tên R&C Captital. Nhưng khi tìm kiếm trang web, quan chức giấu tên kể trên cho biết thông tin rất ít ỏi. Qua tìm hiểu, phóng viên tờ Thời báo New York cũng ghi nhận không có công ty R&C Captital nào đặt văn phòng tại địa chỉ Số 68 Đường Mody như họ nói. Tương tự, một cựu quan chức ngoại giao Nhà Trắng cùng thời cũng được kết bạn bởi một người tự xưng là nghiên cứu viên tại Viện Công nghệ California, với một trang hồ sơ cho thấy có kết nối với các trợ lý và đại sứ của Nhà Trắng, song không có người nào như vậy tồn tại.

Trên đây là một vài trường hợp được giới chức phản gián phương Tây dẫn chứng khi cho biết mật vụ nước ngoài đang khai thác mạng xã hội để tuyển dụng nhân sự, trong đó, LinkedIn là “mảnh đất” săn lùng hàng đầu. Cho đến nay, các cơ quan tình báo ở Mỹ, Anh, Đức và Pháp đã đưa ra cảnh báo về việc đặc vụ nước ngoài tiếp cận hàng ngàn người dùng trên LinkedIn, và gián điệp Trung Quốc là những người hoạt động tích cực nhất.

Ông William R. Evanina, Giám đốc Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia, một cơ quan của Chính phủ Mỹ chuyên theo dõi gián điệp nước ngoài và cảnh báo các công ty về các vụ xâm nhập tiềm tàng, nói: “Thay vì phái các điệp viên đến Mỹ để tuyển một mục tiêu duy nhất, việc ngồi sau máy tính ở Trung Quốc và gửi yêu cầu kết bạn tới hàng ngàn mục tiêu bằng hồ sơ giả có vẻ hiệu quả hơn”. Một số hình ảnh trên tài khoản giả được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo - AP đưa tin.

LinkedIn (thuộc sở hữu của tập đoàn Microsoft) sử dụng nền tảng gần giống Facebook và các mạng xã hội khác, nhưng thường được dùng bởi các doanh nghiệp và những cá nhân chuyên nghiệp với mục đích tuyển dụng, tìm kiếm việc làm và mở rộng cơ hội kinh doanh - tức chủ yếu phục vụ cho công việc thay vì giải trí. Theo các quan chức Mỹ, LinkedIn là phương tiện lý tưởng để tuyển dụng gián điệp, bởi nhiều người trong số 645 triệu người dùng mạng này đang tìm kiếm cơ hội việc làm, thường là từ người lạ. Để nâng cao triển vọng của bản thân, nhiều cựu nhân viên chính phủ giới thiệu họ được miễn trừ an ninh, nghĩa là có quyền tiếp cận thông tin mật hoặc ra vào các khu vực hạn chế. LinkedIn cũng là mạng xã hội lớn duy nhất của Mỹ không bị chặn ở Trung Quốc vì cho phép kiểm duyệt nội dung. Do đó, các mật vụ Trung Quốc thường dùng nó để mời các ứng viên tiềm năng đến Trung Quốc, đôi khi thông qua chiêu bài của một công ty tuyển dụng mời thuyết trình, tham gia tư vấn hoặc hỗ trợ nghiên cứu với mức lương hậu hĩnh. “Người Trung Quốc muốn xây dựng quan hệ với giới tinh hoa chính trị, học thuật và kinh doanh”, ông Jonas Parello-Plesner, cựu quan chức Bộ Ngoại giao Đan Mạch bị chiêu dụ qua LinkedIn, cho biết.

Trong nhiều trường hợp gần đây, LinkedIn đã chứng tỏ là một công cụ tuyển dụng hiệu quả. Một cựu nhân viên của Cục Tình báo Trung ương (CIA) và Cơ quan Tình báo Quốc phòng của Mỹ, Kevin Patrick Mallory, đã bị kết án 20 năm tù hồi tháng 5 vì tội làm gián điệp cho Trung Quốc. Cục Điều tra Liên bang (FBI) cho biết mối quan hệ trên bắt đầu sau khi ông này hồi đáp một tin nhắn LinkedIn vào tháng 2-2017 từ một nhân viên tình báo Trung Quốc đóng giả làm đại diện của một tổ chức tư vấn. Tháng 10-2018, Bộ Tư pháp Mỹ đã buộc tội điệp viên Trung Quốc Yanjun Xu làm gián điệp kinh tế sau khi anh ta tuyển dụng một kỹ sư hàng không của General Electric cũng qua LinkedIn.

THANH TRÚC