Thông tin về việc CHDCND Triều Tiên đang đẩy nhanh tiến độ nâng cấp cơ sở hạt nhân dấy lên quan ngại cho tiến trình đàm phán phi hạt nhân hóa đang diễn ra giữa nước này với Mỹ.

Cơ sở hạt nhân Yongbyon của Triều Tiên trước thời điểm tòa tháp làm mát bị dỡ bỏ. Ảnh: Reuters

Hôm 27-6, trang mạng chuyên phân tích tình hình Triều Tiên 38 North cho biết quốc gia Đông Bắc Á đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng hạ tầng Trung tâm nghiên cứu khoa học hạt nhân Yongbyon – tổ hợp được Bình Nhưỡng sử dụng để sản xuất vật liệu phân hạch cấp vũ khí. Cụ thể, theo ảnh vệ tinh chụp hôm 21-6, có vẻ hệ thống làm mát của lò phản ứng sản xuất plutonium đã được cải tiến và Bình Nhưỡng còn xây dựng mới ít nhất hai tòa nhà phi công nghiệp. Nhiều hoạt động khác cũng được ghi nhận bao gồm công trình hồ chứa nước làm mát và phòng thí nghiệm hóa học phóng xạ.

Báo cáo của 38 North được đăng tải 2 tuần sau hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un diễn ra tại Singapore. Cuộc gặp lịch sử khép lại với tuyên bố chung giữa hai nhà lãnh đạo, nhấn mạnh cam kết nhanh chóng phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng không nên coi hoạt động xây dựng tại cơ sở Yongbyon liên quan cam kết phi hạt nhân hóa của Bình Nhưỡng. Bởi vì bộ phận hạt nhân của Triều Tiên có thể tiếp tục hoạt động như thường lệ cho đến khi có chỉ đạo mới từ lãnh đạo.

Mặt khác, giới phân tích cũng làm rõ tuyên bố chung ký hôm 12-6 trên thực tế chỉ nhắc lại cam kết trước đây của lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un về việc “hướng tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên”. Với những gì đang diễn ra tại cơ sở hạt nhân Yongbyon, các nhà quan sát cho rằng điều này rõ ràng phản ánh thực tế về tiến trình đàm phán hạt nhân Mỹ - Triều. Trong đó, Bình Nhưỡng được dự báo sẽ không vì áp lực mà từ bỏ các hoạt động hạt nhân, tên lửa nói chung, thậm chí họ có thể duy trì nền tảng hạt nhân cho đến khi hai bên nhất trí các điều kiện cụ thể.  “Đây là lý do vì sao một thỏa thuận thực sự là cần thiết, thay vì những tuyên bố về những mục tiêu xa vời” – biên tập viên Jenny Town của 38 North viết trên Twitter.

Trong khi đó, Nhật báo Phố Wall trích tuyên bố của thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Mỹ Ed Markey nói rằng diễn biến mới cho thấy Triều Tiên “không tôn trọng” cam kết giải trừ vũ khí hạt nhân. Theo ông Markey, mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên vẫn còn đó bất chấp đảm bảo của Tổng thống Trump, rằng người Mỹ có thể yên tâm ngủ ngon và không còn phải lo lắng về quốc gia Đông Bắc Á. Trong động thái bênh vực ông chủ Nhà Trắng, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong phiên điều trần trước Ủy ban Phân bổ ngân sách Thượng viện khẳng định Bình Nhưỡng hiểu mức độ mong muốn của Washington đối với việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn và rằng các mối đe dọa thực tế “đã được giảm thiểu”.

MAI QUYÊN