BẢO LAM (Tổng hợp từ Reuters, Variety, Nytimes)

Trí tuệ nhân tạo đang tác động mạnh đến ngành xuất bản sách, trong đó ChatGPT tạo nên sức ảnh hưởng rất lớn. Công nghệ đã làm cho việc sáng tạo tác phẩm trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn. Tuy nhiên cũng tồn tại những rủi ro khó lường.

“The Wise Little Squirrel: A Tale of Saving and Investing” được bán trên Amazon.

Brett Schickler (Rochester, New York) cho biết chưa từng nghĩ đến việc có thể xuất bản một cuốn sách, đến khi ông biết đến ChatGPT. Chỉ với vài từ khóa liên quan đến ý tưởng câu chuyện, Brett Schickler đã có một cuốn sách điện tử dành cho trẻ em chỉ trong vài giờ. “The Wise Little Squirrel: A Tale of Saving and Investing” là tên cuốn sách, có độ dài 30 trang và đủ đầy hình ảnh minh họa. Cuốn sách này được chào bán trên cửa hàng Amazon Kindle với giá 2,99 USD cho bản điện tử, hoặc 9,99 USD cho bản in. Sách đã mang về cho Brett Schickler khoảng 100 USD, số tiền không nhiều nhưng là động lực để Brett Schickler lên ý tưởng sáng tác từ ChatGPT và thu tiền.

Tính đến giữa tháng 2-2023, trên cửa hàng Kindle của Amazon đã có khoảng 200 sách điện tử được cho là kết quả sáng tác từ ChatGPT. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa chính xác vì vẫn còn nhiều tác giả không tiết lộ việc sử dụng ChatGPT để sáng tác. Số lượng sách thống kê tạm thời là từ việc người viết thừa nhận hoặc đề cập đến ChatGPT.

ChatGPT ra mắt vào tháng 11-2022, là một hệ thống công nghệ xử lý ngôn ngữ tiên tiến do OpenAI phát triển. Hệ thống AI này được phát triển bằng cách sử dụng cơ sở dữ liệu văn bản từ internet, bao gồm sách, tạp chí và Wikipedia. Có khoảng 300 tỉ từ đã được đưa vào hệ thống này và ChatGPT có cách xử lý khá logic. Nhà văn Julia Quinn nói: “Khi tôi đọc những tác phẩm do AI viết cách đây vài năm, thì thấy rất kinh khủng. Nhưng với ChatGPT nó khiến tôi cảm thấy khó tả”.

ChatGPT hiện đang trở thành công cụ đắc lực để nhiều tác giả không chuyên hoặc bán chuyên muốn kiếm tiền nhanh chóng. Họ sáng tác nhanh bằng các phần mềm hỗ trợ viết sách điện tử và xuất bản thông qua chi nhánh xuất bản trực tiếp Kindle của Amazon. Trong đó, những cuốn sách về thiếu nhi, hay tiểu thuyết lãng mạn chiếm tỷ lệ lớn. Bởi công thức khá đơn giản và nguồn tư liệu phong phú trên mạng xã hội. Mary Rasenberger, Giám đốc điều hành của nhóm nhà văn Authors Guild, cho biết: “Ðây là điều chúng ta thực sự cần phải lo ngại, những cuốn sách như thế sẽ tràn ngập thị trường. Các tác giả và nền tảng cần phải minh bạch về cách những cuốn sách này được tạo ra, nếu không sẽ có rất nhiều cuốn sách chất lượng thấp”.

Tác giả Helen Hoang nói: “Không một người máy hay AI nào có thể tạo ra những câu chuyện thực sự nói lên trải nghiệm của con người. AI là công cụ và sẽ không bao giờ thay thế con người”. Ðồng quan điểm, bà Julia Quinn chia sẻ: “Tiếng nói của nhà văn thể hiện rất nhiều điều trong tiểu thuyết. Ðó là điều AI không thể làm được”. Lindsay Hamilton, người phát ngôn của Amazon, cũng thông tin: “Tất cả sách trong cửa hàng đều tuân thủ nguyên tắc nội dung, gồm quyền sở hữu trí tuệ và các luật hiện hành khác có liên quan”.