Trước thềm cuộc tổng tuyển cử Israel diễn ra hôm nay 9-4, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bất ngờ cam kết sẽ sáp nhập các khu định cư của người Israel tại khu Bờ Tây nếu ông tái đắc cử.

Hình ảnh vận động tranh cử của ông Netanyahu (trái) và các lãnh đạo của đảng Xanh và Trắng.  Ảnh: AP

Chính khách 69 tuổi đã tuyên bố như thế khi trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Channel 12 TV cuối tuần qua. Israel đã chiếm đóng khu Bờ Tây kể từ sau cuộc chiến 6 ngày hồi năm 1967, nhưng đến nay vẫn chưa chính thức sáp nhập. Hiện có khoảng 400.000 người Israel và 2,8 triệu người Palestine sinh sống tại đây. Ngoài ra còn có 212.000 người Israel khác ở Đông Jerusalem. Các khu định cư của người Israel (chiếm khoảng 10% lãnh thổ khu Bờ Tây) lâu nay làm phức tạp nỗ lực tìm kiếm cái gọi là giải pháp hai nhà nước. Palestine và nhiều quốc gia khác xem việc xây dựng các khu định cư của người Israel là phi pháp, theo các công ước Geneva. Dân Palestine cho rằng các khu định cư này khiến họ không thể lập nên một nhà nước ở khu Bờ Tây bởi có quá ít đất liên tục nhau.

Tuy nhiên, một số nhà bình luận Israel nhìn nhận phát biểu gây tranh cãi của ông Netanyahu chủ yếu là nỗ lực giành lấy lá phiếu trước các đảng đối thủ mang tư tưởng chủ nghĩa dân tộc cực đoan và cực hữu lâu nay tán thành việc sáp nhập khu Bờ Tây. Sau nhiều năm bác bỏ lời kêu gọi của phe cực hữu về việc sáp nhập này, giờ đây ông Netanyahu đang tin vào sự ủng hộ từ phía đồng minh thân cận - Tổng thống Mỹ Donald Trump.  Ngay trong năm đầu tiên vào Nhà Trắng (2017), ông Trump đã công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và đến tháng rồi lại còn công nhận chủ quyền của nước này đối với Cao nguyên Golan, vùng đất mà Israel đã chiếm của Syria và sáp nhập vào năm 1981.

Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy cuộc đua diễn ra quyết liệt, mặc dù đảng Likud của ông Netanyahu và đồng minh là các đảng cánh hữu nhỏ hơn dự báo sẽ giành được phiếu ủng hộ với tỷ lệ đa số mong manh. Theo luật Israel,  một đảng chính trị bắt buộc phải giành được ít nhất 3,25% số phiếu (tương đương 4 ghế trong Quốc hội 120 ghế) mới được thừa nhận là có ghế trong quốc hội và các đảng chính trị được quyền liên minh với nhau để tập hợp phiếu bầu. Một đảng chính trị giành được 61 ghế trở lên có quyền thành lập chính phủ không cần liên minh, nhưng từ trước đến nay, chưa có đảng chính trị nào tại Israel giành được hơn 61 ghế trong quốc hội. Khối cánh hữu của ông Netanyahu, vị thủ tướng Israel 4 nhiệm kỳ với tổng thời gian nắm quyền hơn 13 năm, được dự báo có thể giành được tổng cộng 66 ghế trong cuộc bầu cử lần này.

THANH BÌNH (Theo NY Times, Reuters)