Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây đã đến thăm Scotland, quê mẹ của ông, trong chuyến công du kết hợp giữa kinh doanh và chơi golf. Mặc dù Nhà Trắng gọi đây là “chuyến thăm làm việc” khi ông gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer và Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen nhưng chuyến đi này là ví dụ mới nhất về việc ông sử dụng việc công để quảng bá và làm giàu cho việc tư khi còn đương nhiệm.

Ông Trump cắt băng khánh thành sân golf và chơi “khai trương” tại khu nghỉ dưỡng Trump Turnberry ở Scotland hôm 29-7. Ảnh: AP

Theo hãng tin AFP, ông Trump đã chơi golf tại khu nghỉ dưỡng Trump Turnberry ở Nam Ayrshire cùng con trai Eric Trump, Phó Chủ tịch điều hành tập đoàn The Trump Organization, và Đại sứ Mỹ tại Anh Warren Stephens, sau đó đã đến sân Trump International ở Aberdeenshire, nơi ông cắt băng khánh thành sân goft 18 lỗ thứ hai tại đây. Được biết, sân golf này mang tên mẹ của ông, bà Mary Anne MacLeod. “Tôi nghĩ đây là sân golf tuyệt vời nhất từng được tôi xây dựng. Đây là một trong những mảnh đất tuyệt vời nhất mà tôi từng thấy” - ông Trump cho biết.

Nhiều kênh kiếm tiền khủng

Còn nhớ, trong nhiệm kỳ đầu tiên, đảng Dân chủ đã chỉ trích gay gắt Khách sạn Trump International ở thủ đô Washington, nơi trở thành điểm đến phổ biến cho các phái đoàn nước ngoài. Phản ứng của đảng Dân chủ dữ dội đến mức vào năm 2019, ông Trump đã phải hủy bỏ ý tưởng tổ chức hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) tại khu nghỉ dưỡng Trump National Doral ở bang Florida. Tuy nhiên, bắt đầu từ nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đã tỏ ra quyết đoán hơn.

Theo hồ sơ tài chính mới nhất, ông Trump đã kiếm được hàng triệu USD từ các dự án tiền điện tử của gia đình Trump; các khoản đầu tư nước ngoài; các câu lạc bộ tư nhân và việc bán một loạt sản phẩm mang thương hiệu Trump. Cụ thể, ông “bỏ túi” hơn 1,3 triệu USD từ cuốn kinh thánh có tên God Bless the USA (tạm dịch: Chúa phù hộ nước Mỹ); 2,5 triệu USD từ giày thể thao và nước hoa mang thương hiệu Trump; 2,8 triệu USD từ việc bán “Đồng hồ Trump” và hơn 1 triệu USD từ đàn guitar phiên bản giới hạn có tên “45” vốn được sản xuất nhân sự kiện ông chính thức trở thành tổng thống thứ 45 của Mỹ hồi năm 2016. Đặc biệt, ông còn cho ra mắt dịch vụ viễn thông Trump Mobile với gói cước tháng và điện thoại thông minh trị giá 499 USD.

Đáng chú ý, ông Trump đã kiếm được 57 triệu USD từ việc bán token, một loại tiền điện tử, thông qua World Liberty Financial, sàn giao dịch tiền điện tử của gia đình Trump được ra mắt hồi năm ngoái. Hiện ông đang nắm giữ tới 15,75 tỉ token quản trị.

Đầu năm nay, ông Trump còn tạo nên cơn sốt trên thị trường tiền ảo khi ra mắt đồng TRUMP trên nền tảng blockchain Solana. Được quảng cáo là “đồng tiền meme chính thức duy nhất” của ông, đồng TRUMP nhanh chóng tăng vọt từ 0 USD lên 73 USD chỉ trong vài ngày. Giá trị đồng TRUMP hồi tháng 4 đã tăng thêm khi ông tuyên bố những nhà đầu tư nắm giữ nhiều đồng TRUMP nhất sẽ được mời đến dự tiệc tối riêng tại câu lạc bộ golf Trump National, gần thủ đô Washington. 25 nhà đầu tư đồng TRUMP lớn nhất thậm chí còn nhận đặc quyền, đó là tham dự bữa tiệc VIP với tổng thống, qua đó dẫn tới nhiều chỉ trích cho rằng sự kiện này đã tạo cơ hội cho người nước ngoài mua quyền tiếp cận ông Trump. Theo AFP, ông Trump được cho là đã thu về khoảng 320 triệu USD từ việc bán đồng TRUMP.

Được biết, ông Trump từng hoài nghi về tiền điện tử, tuyên bố rằng tiền điện tử “không phải là tiền” và nó “giống như một trò lừa đảo”. Tuy nhiên, khi tái tranh cử tổng thống, ông trở thành người ủng hộ ngành công nghiệp tiền điện tử. Chính quyền ông Trump sau đó còn nới lỏng các quy định của thời Tổng thống Joe Biden đối với tiền điện tử và thành lập một quỹ dự trữ bitcoin, thậm chí cam kết biến Mỹ thành “thủ đô tiền điện tử của thế giới”.

Theo phát ngôn viên Nhà Trắng Harrison Fields, việc ông Trump ủng hộ tiền điện tử không phải vì lợi ích cá nhân. Ông này cho rằng ông Trump “đang thực hiện hành động quyết liệt để thiết lập sự rõ ràng đối với công nghệ tài chính số và đảm bảo vị thế của Mỹ là quốc gia dẫn đầu trong nền kinh tế tài sản số”. “Chính quyền Trump đang thực hiện lời hứa là biến Mỹ thành thủ đô tiền điện tử của thế giới bằng cách thúc đẩy đổi mới và mang lại cơ hội kinh tế cho tất cả người Mỹ” - ông Fields cho biết thêm.

Lấy việc công phục vụ lợi ích cá nhân?

Trong khi đó, các công ty của ông liên tục ký kết các thỏa thuận với các đối tác nước ngoài. Đài CNN hồi tháng 5 cho biết mối quan hệ kinh doanh của gia đình Trump với Trung Đông tăng gấp 3 lần kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng. Nổi bật nhất trong số đó là việc Chính phủ Qatar tặng ông một chiếc máy bay phản lực hạng sang Boeing 747 để sử dụng như chuyên cơ Không lực Một, đồng thời sẽ được đưa vào thư viện tổng thống của ông sau khi rời nhiệm sở.

Theo giới quan sát, số lượng các dự án kinh doanh mà ông Trump đang thúc đẩy trong nhiệm kỳ thứ hai, gồm cả những dự án được hưởng lợi từ chính sách của Nhà Trắng như tiền điện tử, đã vượt xa số dự án mà ông thúc đẩy trong nhiệm kỳ đầu tiên. Thậm chí, hoạt động kinh doanh của ông Trump trong nhiệm kỳ hai không chỉ nhiều hơn mà còn rõ ràng hơn về việc tận dụng vị trí công vụ để gia tăng giá trị thương hiệu cá nhân.

Không giống trước đây, Trump Organization hiện không còn cam kết ngừng các hợp đồng quốc tế. Eric Trump xác nhận doanh nghiệp vẫn đang tiếp tục mở rộng hợp tác với các nhà đầu tư nước ngoài, dù tuyên bố sẽ không ký thỏa thuận với chính phủ nước ngoài. Một trong các dự án mới là sân golf tại Qatar, hợp tác với một công ty được hậu thuẫn bởi quỹ đầu tư quốc gia của nước này. Ngoài ra, ông Trump còn duy trì quan hệ hợp tác với giải đấu LIV Golf - do quỹ đầu tư quốc gia Saudi Arabia tài trợ - và từng tổ chức một giải đấu tại khu nghỉ dưỡng Trump Doral hồi tháng 4.

“Ông Trump đang sử dụng quyền lực của Nhà Trắng để làm giàu cho bản thân và gia đình. Ông ta đang sử dụng sai chính sách và tài sản của người nộp thuế để phục vụ lợi ích cá nhân, thay vì lợi ích của người dân Mỹ” - Robert Weissman, đồng chủ tịch tổ chức phi lợi nhuận Public Citizen, nói với CNN.

James Thurber, giáo sư danh dự tại Đại học American, có cùng quan điểm. “Ông ấy là tổng thống và được cho phải làm việc vì lợi ích của công chúng. Thay vào đó, ông ta đang lợi dụng lợi ích cá nhân để gia tăng tài sản. Điều này hoàn toàn không bình thường” - ông Thurber cho hay.

Song, Nhà Trắng đã nhiều lần bác bỏ các cáo buộc cho rằng ông Trump đã lấy việc công để làm giàu cho việc tư. “Thật nực cười khi có ai đó lại cho rằng Tổng thống Trump đang làm bất cứ điều gì vì lợi ích riêng của mình. Nhà Trắng luôn đặt mình vào những tiêu chuẩn đạo đức cao nhất” - Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt trả lời báo giới hồi tháng 5 khi được hỏi về việc liệu ông Trump có tổ chức các cuộc họp kinh doanh cá nhân trong chuyến công du Trung Đông hay không.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)