Công tác trợ giúp pháp lý (TGPL) không chỉ là trách nhiệm của Trung tâm TGPL nhà nước mà còn là trách nhiệm của các cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan, tổ chức có liên quan. Báo Cần Thơ xin giới thiệu đến bạn đọc một số nội dung liên quan đến trách nhiệm phối hợp giữa các cơ quan trong công tác TGPL. 

Trung tâm TGPL Nhà nước TP Cần Thơ ký kết quy chế phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng hình sự với Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Cần Thơ. Ảnh: T.NHUNG

Luật TGPL quy định rõ cơ quan tiến hành tố tụng có trách nhiệm phối hợp tạo điều kiện cho người được TGPL được hưởng quyền TGPL, tạo điều kiện cho người thực hiện TGPL tham gia tố tụng theo quy định của pháp luật. Theo đó, trong thời hạn 12 giờ kể từ thời điểm nhận được yêu cầu TGPL của người bị bắt, người bị tạm giữ hoặc trong thời hạn 24 giờ kể từ thời điểm nhận được yêu cầu TGPL của bị can, bị cáo, người bị hại là người được TGPL theo quy định của pháp luật về tố tụng, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm thông báo cho Trung tâm TGPL nhà nước tại địa phương. Trong trường hợp người bị buộc tội, người bị hại thuộc diện được TGPL theo quy định của Luật TGPL thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm giải thích cho họ quyền được TGPL; nếu họ đề nghị được TGPL thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng thông báo cho Trung tâm TGPL nhà nước (Ðiều 71, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015). 

Bên cạnh đó, Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT/BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 29-6-2018 của Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao quy định tại thời điểm bắt, tạm giữ người, lấy lời khai, hỏi cung bị can, lấy lời khai của người bị hại, lấy lời khai của đương sự, đương sự nộp đơn trực tiếp tại tòa án hoặc tại thời điểm gửi thông báo thụ lý vụ án, thông báo thụ lý đơn yêu cầu, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm chuyển cho đối tượng đọc bản thông tin về người được TGPL kèm theo Thông tư liên tịch này. Trường hợp đối tượng không tự đọc được thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm thông báo cho đối tượng biết. Trường hợp đối tượng tự nhận mình là người được TGPL thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm giải thích về quyền được TGPL theo quy định của pháp luật về TGPL và pháp luật về tố tụng. Việc giải thích được thực hiện kịp thời, đầy đủ, bằng ngôn ngữ dễ hiểu để họ hiểu rõ về quyền được TGPL miễn phí. Trường hợp người bị buộc tội, người bị hại, đương sự tự nhận mình là người được TGPL theo quy định và có yêu cầu TGPL thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm thông báo cho trung tâm, chi nhánh để thực hiện các quy định cần thiết. Ðối với người bị bắt, người bị tạm giữ, ngoài việc thông báo bằng văn bản thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng thông báo ngay bằng điện thoại cho trung tâm, chi nhánh.

Ngoài ra, Luật TGPL cũng quy định cụ thể về trách nhiệm phối hợp của cơ quan nhà nước có liên quan như trong quá trình xử lý, giải quyết vụ việc liên quan đến công dân. Nếu công dân thuộc diện người được TGPL, cơ quan nhà nước có trách nhiệm giải thích quyền được TGPL và giới thiệu đến tổ chức thực hiện TGPL. Về trách nhiệm của các tổ chức xã hội - nghề nghiệp của luật sư, Liên đoàn Luật sư Việt Nam có trách nhiệm phối hợp với Bộ Tư pháp trong quản lý, giám sát việc thực hiện TGPL của tổ chức hành nghề luật sư, luật sư theo quy định. Ðoàn luật sư tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm phối hợp với Sở Tư pháp trong quản lý, giám sát việc thực hiện TGPL của tổ chức hành nghề luật sư, luật sư theo quy định. Bên cạnh đó, tổ chức chủ quản của tổ chức tư vấn pháp luật có trách nhiệm phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về TGPL trong quản lý, giám sát việc thực hiện TGPL của tổ chức tư vấn pháp luật, tư vấn viên pháp luật theo quy định của pháp luật đảm bảo người đân được TGPL một cách đầy đủ, kịp thời, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. 

HOÀNG YẾN (Tổng hợp)