Trước cuộc tổng tuyển cử diễn ra vào hôm nay 22-10, các cuộc thăm dò cho thấy liên minh cầm quyền của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sẽ giành thắng lợi và duy trì thế đa số 2/3 tại Hạ viện.

Cách đây 3 tuần, Thủ tướng Abe tuyên bố giải tán Hạ viện mở đường cho cuộc bầu cử trước thời hạn thay vì chờ đến năm 2018 như quy định. Động thái này được đánh giá là nước cờ chính trị khôn ngoan của ông Abe nhằm tận dụng tỷ lệ tín nhiệm tăng cao trong khi phe đối lập đang bất ổn. Đảng Dân chủ Tự do (LDP) của Thủ tướng Abe và đảng liên minh Công minh Mới (Komeito) đang kiểm soát 325 trong tổng số 475 ghế tại Hạ viện.

Thủ tướng Abe trong chiến dịch vận động tranh cử hôm 18-10

Theo thăm dò mới nhất, LDP nhiều khả năng giành được 280-300 ghế kết hợp 35 ghế dự kiến ​​của Komeito. Hai đảng đối lập chính gồm đảng Hy vọng (PH) của Thị trưởng Tokyo Yuriko Koike và đảng Dân chủ lập hiến (CDP) thành lập gần đây dự kiến mỗi bên giành khoảng 50 ghế.

Nếu liên minh cầm quyền đảm bảo thế đa số tại lưỡng viện quốc hội Nhật Bản, Thủ tướng Abe có thể giành được ủng hộ trong cuộc bầu lãnh đạo đảng vào năm sau để tiếp tục dẫn dắt LDP. Nếu đắc cử nhiệm kỳ 3, ông Abe sẽ giữ chức đến năm 2021 và trở thành thủ tướng có thời gian lãnh đạo dài nhất lịch sử Nhật Bản kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ 2. Ngược lại, Thủ tướng Abe khẳng định sẽ từ chức nếu LDP không giành đại đa số ghế trong cuộc bầu cử 22-10.

Trước thời điểm bỏ phiếu, các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy lộ trình vận động tranh cử của Thủ tướng Abe đang đi đúng hướng giữa lúc các đảng đối lập không giành được tin tưởng của cử tri trong việc thay thế LDP, kể cả PH vốn được coi là phe bảo thủ mới có đường lối gần giống LDP. Nhưng điều này không có nghĩa ông Abe giành được sự yêu thích của công chúng, đặc biệt sau các bê bối thiên vị cá nhân. Hiện tại, có đến 51% người được hỏi không muốn ông Abe tiếp tục vai trò Thủ tướng. Song, các nhà phân tích cho biết khủng hoảng hạt nhân ngày càng leo thang trên bán đảo Triều Tiên là lợi thế giúp cử tri bỏ qua bất mãn với ông Abe để bỏ phiếu cho LDP. Trong đó, quan điểm bảo thủ của Thủ tướng Abe và mối quan hệ bền chặt với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump trong sách lược đối phó mối đe dọa từ CHDCND Triều Tiên đang giúp lãnh đạo LDP thu hút ủng hộ từ công chúng. Theo giới quan sát, cử tri Nhật Bản tỏ ra tin tưởng kinh nghiệm của LDP trong xử lý khủng hoảng hơn so với mạo hiểm bầu phe đối lập vốn ít hoặc không có thành tích. Theo kết quả khảo sát, 34% cử tri hiện có ý định bỏ phiếu cho LDP, 13% ủng hộ đảng CDP và chỉ 11% cho biết sẽ bỏ phiếu cho đảng PH.

Ngoài bất ổn tại Đông Bắc Á, thị trường việc làm trong nước được cải thiện cũng giúp LDP tranh thủ sự ủng hộ của giới trẻ Nhật Bản. Theo số liệu bầu cử quốc gia gần nhất, khoảng 50% cử tri Nhật đủ tiêu chuẩn đã đi bỏ phiếu. Trong số này có 2/3 người trên 60 tuổi, đồng nghĩa ông Abe nhận được sự ủng hộ của ¼  cử tri trẻ. Kết quả khảo sát cử tri 18-29 tuổi hiện cho thấy, 41% cho biết ủng hộ đảng của ông Abe, 13% bầu đảng PH và 6% cho đảng CDP. Chuyên gia về thương mại Naohiro Yashiro thuộc Đại học Showa cho rằng, tỷ lệ này không đại diện cho xu hướng thanh thiếu Nhật ngày càng bảo thủ. Đối với họ, điều quan trọng nhất là thị trường việc làm và chính phủ đương nhiệm đang làm rất tốt lĩnh vực này.

Theo các nhà phân tích, chiến thắng của liên minh cầm quyền sẽ giúp Thủ tướng Abe kiểm soát tốt vấn đề Triều Tiên, củng cố mối quan hệ liên minh chặt chẽ với Mỹ và đẩy mạnh nhiều chính sách mà ông theo đuổi kể từ khi nhậm chức vào cuối năm 2012, chẳng hạn chiến lược tăng trưởng kinh tế “Abenomics”. Một trong những đề xuất quan trọng khác nữa là cải cách Hiến pháp hòa bình thời hậu chiến giúp lực lượng phòng vệ Nhật Bản đối phó mối đe dọa tiềm ẩn từ Triều Tiên, Trung Quốc và tăng cường khả năng hỗ trợ đồng minh.

MAI QUYÊN