* Iran cam kết với con đường ngoại giao để giải quyết căng thẳng

Tổng thống Nga Vladimir Putin (ảnh) ngày 19-6 khẳng định Moskva sẵn sàng đóng vai trò trung gian nhằm chấm dứt xung đột giữa Iran và Israel, nhấn mạnh một thỏa thuận đảm bảo quyền phát triển hạt nhân dân sự của Tehran và an ninh tuyệt đối cho Israel là điều khả thi.

Phát biểu tại phiên đối thoại với lãnh đạo các hãng thông tấn quốc tế bên lề Diễn đàn Kinh tế Quốc tế Saint Petersburg (SPIEF), ông Putin tuyên bố: “Chúng tôi không áp đặt gì cả, chỉ đơn thuần trình bày quan điểm về cách thức khả dĩ để thoát khỏi tình trạng hiện nay. Dĩ nhiên, quyết định cuối cùng thuộc về các bên liên quan, trước hết là Iran và Israel”.

Ông cho biết Nga đã chuyển đề xuất này đến cả Iran, Israel và Mỹ, đồng thời nhấn mạnh đây là vấn đề “nhạy cảm” nhưng “hoàn toàn có thể tìm ra giải pháp”.

Theo ông Putin: “Sẽ là hợp lý nếu tất cả các bên tìm cách chấm dứt giao tranh và tiến tới những giải pháp có thể chấp nhận được với cả hai phía: Iran được bảo đảm quyền phát triển chương trình hạt nhân vì mục đích hòa bình, còn Israel có được sự an toàn tuyệt đối.”

Tổng thống Nga cũng lưu ý rằng các đợt không kích của Israel vào Iran đang khiến xã hội Iran ngày càng đoàn kết quanh giới lãnh đạo nước này. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta thấy ngày nay ở Iran có sự đoàn kết của xã hội quanh ban lãnh đạo chính trị của đất nước này.”

Ông Putin khẳng định Nga có thể tiếp tục làm việc với Iran về chương trình hạt nhân dân sự, đảm bảo lợi ích của họ trong lĩnh vực này, đồng thời nêu rõ: “Chúng tôi đã đồng thuận với ban lãnh đạo Israel về việc đảm bảo an ninh cho nước này”. Ông cũng cho biết Nga từng giúp xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại Bushehr, hiện có hơn 200 chuyên gia Nga làm việc tại đây.

Tổng thống Nga cũng tiết lộ theo các thông tin mà Moskva nắm được, “các nhà máy ngầm [của Iran] vẫn tồn tại, không có chuyện gì xảy ra với chúng cả”, ám chỉ rằng các cuộc không kích của Israel chưa gây thiệt hại nghiêm trọng đến hạ tầng hạt nhân chiến lược của Tehran.

Trước đó, trong cuộc điện đàm cuối tuần qua, ông Putin đã đề xuất với Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc đứng ra trung gian hòa giải.

Trong khi Tổng thống Nga không đề cập trực tiếp đến bất kỳ đề xuất cụ thể nào, ông nhiều lần khẳng định Moskva sẽ tiếp tục phối hợp với các đối tác khu vực để tìm giải pháp ngoại giao, khẳng định “giải pháp là khả thi”.

*Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông - Bắc Phi, ngày 18-6, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi tuyên bố quốc gia Hồi giáo này vẫn duy trì cam kết theo đuổi con đường ngoại giao để giải quyết căng thẳng.

Trong một bài đăng trên mạng X, ông Araghchi viết: “Như trước đây, chúng tôi rất nghiêm túc và hướng tới tương lai trong quan điểm của mình”. Nhà ngoại giao hàng đầu Iran khẳng định rằng chính quyền Tehran sẽ tiếp tục thực hiện quyền tự vệ, đồng thời nhấn mạnh Iran đã chứng minh bằng hành động cho những cam kết công khai của mình là “chưa và sẽ không bao giờ tìm kiếm vũ khí hạt nhân”.

Bình luận của ông Araghchi được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngụ ý rằng Washington có thể can dự quân sự trực tiếp hơn vào cuộc xung đột giữa Israel và Iran, đồng thời nhấn mạnh cảnh báo Iran không bao giờ được phép sở hữu vũ khí hạt nhân.

Cùng ngày, báo New York Times dẫn lời một quan chức cấp cao Iran cho biết Tehran sẵn sàng chấp nhận đề xuất gặp của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong thời gian tới.

Dẫn nguồn tin trên, New York Times nêu rõ Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi sẽ đồng ý tham dự cuộc gặp này nhằm thảo luận về lệnh ngừng bắn với Israel.

Trước đó, ngày 17-6, Tổng thống Trump - người bày tỏ mong muốn tập trung đàm phán vào chương trình hạt nhân của Iran - nói rằng ông có thể cử Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff hoặc Phó Tổng thống JD Vance đến gặp các quan chức Iran.

Ngày 18-6, truyền thông Mỹ dẫn nhiều nguồn tin cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đang họp với các cố vấn an ninh quốc gia tại Phòng Tình huống về cuộc xung đột đang diễn ra giữa Israel và Iran.

Theo phóng viên TTXVN tại Washington, cuộc họp diễn ra sau khi Tổng thống Trump trước đó trong ngày tuyên bố ông vẫn chưa đưa ra quyết định về sự tham gia của Mỹ vào cuộc chiến này. Theo các nguồn tin, về mặt cá nhân, Tổng thống Trump đã phê chuẩn các kế hoạch cho một cuộc tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran, nhưng chưa đưa ra quyết định cuối cùng để xem liệu Tehran có từ bỏ chương trình hạt nhân hay không.

Cùng ngày, phát biểu trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cho biết quân đội nước này sẵn sàng thực hiện bất kỳ quyết định nào mà Tổng thống Trump có thể đưa ra đối với Iran. 

Trong diễn biến liên quan, một số nhà ngoại giao Mỹ và thành viên gia đình được phép rời khỏi Đại sứ quán Mỹ tại Israel hiện được quân đội Mỹ đưa khỏi nước này bằng máy bay. Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ chỉ rõ: “Do tình hình hiện tại và theo quy định rời đi được phép của Đại sứ quán, nhân viên Phái bộ đã bắt đầu rời khỏi Israel bằng nhiều phương tiện khác nhau”.

NGUYỄN TÙNG