Trung Quốc với chiến lược “ngoại giao cưỡng bức” đang từng bước tiếp cận và chia rẽ phương Tây - Thủ tướng Canada Justin Trudeau (ảnh) cảnh báo, đồng thời kêu gọi các nền dân chủ đoàn kết.

Ảnh: Getty Iamges

Trả lời phỏng vấn tờ Global News, Thủ tướng Trudeau cho biết cạnh tranh là thách thức không thể tránh khỏi, kể cả giữa những quốc gia đồng minh với nhau. Đặc biệt về kinh tế, ông Trudeau lưu ý nhiều nước vì theo đuổi lợi ích tiềm tàng từ thị trường Trung Quốc nên có nguy cơ để mục tiêu này lấn át lý tưởng chính trị.

Vấn đề là các nhà lãnh đạo ở Bắc Kinh cũng thấy rõ bối cảnh và đã rất khéo léo sử dụng giá trị kinh tế của họ để chia rẽ các nước phương Tây, theo phương thức cạnh tranh trong thị trường mở. Để thoát khỏi thao túng từ Trung Quốc, Thủ tướng Canada kêu gọi sự hợp tác giữa các nền dân chủ cùng chí hướng nhằm xây dựng một mặt trận thống nhất, đủ khả năng đối phó chính sách “ngoại giao ép buộc” ngày càng tăng của Bắc Kinh.

Ngoài ra, ông Trudeau cho biết cộng đồng quốc tế cần tiếp tục thách thức Trung Quốc trong nhiều vấn đề gây tranh cãi như nhân quyền, tình hình Hong Kong cũng như ngăn chặn hành vi can thiệp vào nội bộ các nước khu vực. Dẫu vậy, chính trị gia 50 tuổi lưu ý có một số lĩnh vực thế giới cần sự hợp tác với Bắc Kinh, điển hình là biến đổi khí hậu.

Bình luận của Thủ tướng Trudeau được đưa ra ở thời điểm quan hệ Canada - Trung Quốc đang ở mức thấp kỷ lục sau vụ Ottawa bắt giữ “công chúa Huawei” Mạnh Vãn Chu hồi năm 2018. Được biết, vụ việc được tiến hành theo yêu cầu dẫn độ của Chính phủ Mỹ, trong đó Giám đốc tài chính toàn cầu của Huawei bị cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt thương mại của Washington đối với Iran. Để trả đũa, Trung Quốc đã giam giữ 2 công dân Canada gồm Michael Kovrig và Michael Spavor trong gần 3 năm với cáo buộc liên quan vấn đề an ninh quốc gia. Khi tòa án Canada quyết định trả tự do cho bà Mạnh và để bà về nước vào tháng 9-2021, Trung Quốc lập tức phóng thích Kovrig và Spavor. Tuy nhiên, quan hệ song phương từ đó đến nay chưa có dấu hiệu cải thiện; đặc biệt giữa thời điểm cạnh tranh siêu cường giữa Mỹ, đồng minh thân cận với Canada, và Trung Quốc tiếp tục leo thang.

Trước khi xảy ra vụ bắt giữ trên, quan hệ giữa Canada và Trung Quốc vốn đã bất đồng vì các lý do nhân quyền. Gần đây, chính quyền Thủ tướng Trudeau còn cùng với Mỹ , Anh, Úc “tẩy chay ngoại giao” Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh 2022 do quan ngại việc Trung Quốc “liên tục có các hành vi vi phạm nhân quyền”. Đáp lại, Trung Quốc cảnh báo tất cả những nước tham gia “phong trào tẩy chay” như trên sẽ phải “trả giá đắt”. Đến giữa tháng 12, đại sứ Trung Quốc tại Canada Tùng Bồi Vũ lần nữa lên tiếng cảnh báo Ottawa “phải trả giá”, nhưng lần này liên quan lĩnh vực công nghệ. Dự kiến, chính quyền Thủ tướng Trudeau sẽ sớm công bố quyết định về việc liệu Huawei có được tham gia vào mạng lưới 5G của Canada hay không. Theo lời ông Tùng, Trung Quốc “không đồng tình” nếu Canada tiếp bước những thành viên còn lại trong liên minh tình báo Ngũ Nhãn (Five Eyes) là Mỹ, Anh, Úc và New Zealand, thực thi lệnh cấm Huawei.

MAI QUYÊN (Theo Reuters, Global News)