Từ đầu năm 2025 đến nay, TP Cần Thơ tập trung sản xuất các vụ lúa đông xuân, hè thu và thu đông. Ngành Nông nghiệp và Môi trường đánh giá các vụ lúa sản xuất thuận lợi, hiệu quả tốt nhờ có sự chuyển đổi thời vụ, xuống giống né hạn, mặn, dịch bệnh, với cơ cấu giống sản xuất phù hợp ở từng địa phương.

Đảm bảo hiệu quả sản xuất

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Cần Thơ, năm 2025, toàn thành phố có kế hoạch sản xuất lúa với diện tích 685.404ha, sản lượng dự kiến là 4.431.669 tấn. Trong đó, vụ đông xuân sản xuất có diện tích 313.960ha, sản lượng 2.219.360 tấn; vụ hè thu sản xuất có diện tích 282.177ha, sản lượng 1.744.377 tấn; vụ thu đông - mùa sản xuất diện tích 89.267ha, sản lượng 467.932 tấn.

Lúa thu đông được tập trung sản xuất, phát triển tốt tại cánh đồng thuộc khu vực Bắc Cái Sắn, TP Cần Thơ.

Bà Phạm Thị Minh Hiếu, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Cần Thơ, nhận định: “Các vụ lúa vừa qua (đông xuân và hè thu), nông dân TP Cần Thơ sản xuất đạt kết quả cao. Đó là nhờ sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của thành phố, nhất là ngành Nông nghiệp các địa phương, sự phối hợp của các ban ngành chức năng và các địa phương trong chỉ đạo thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch sản xuất, phòng, chống dịch bệnh, vận động nông dân gieo sạ tập trung né rầy; sự chỉ đạo sâu sát, nhạy bén của ngành Nông nghiệp, nhất là năng lực của đội ngũ quản lý, cán bộ khoa học kỹ thuật, góp phần vào việc nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất, tổ chức phòng, chống dịch hại theo hướng an toàn sinh thái. Nông dân cũng tích cực hợp tác ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, 3 giảm 3 tăng, 1 phải 5 giảm, sản xuất sử dụng chế phẩm sinh học, sử dụng phân hữu cơ từ rơm… nên chi phí sản xuất giảm, năng suất cao và mang lại lợi nhuận ổn định”.

Tính đến ngày 16-7-2025, nông dân TP Cần Thơ đã xuống giống được 684.628ha lúa, đạt 99,89% so với kế hoạch. Đã thu hoạch được 435.505ha, năng suất ước đạt 69,27 tạ/ha. Sản lượng ước được 3.017.044 tấn, đạt 68,08% so với kế hoạch. Trong đó, lúa đông xuân 2024-2025 đã xuống giống được 327.450ha, đạt 104,30% so với kế hoạch, năng suất đạt 71,74 tạ/ha, sản lượng 2.349.158 tấn. Lúa hè thu 2025 đã xuống giống dứt điểm 284.320ha, đạt 100,76% so với kế hoạch; đến nay thu hoạch được 108.055ha, năng suất ước đạt 62 tạ/ha, sản lượng 667.886 tấn, đạt 38,29% so với kế hoạch, trong đó các giống lúa chủ lực như OM 5451, OM 18, Đài Thơm 8, ST24... được tập trung sản xuất. Lúa thu đông 2025, lúa mùa đã xuống giống 72.858ha, đạt 81,6% kế hoạch; các giống sản xuất chủ lực như OM 5451, OM 18, Đài Thơm 8, ST24... Hiện trà lúa phát triển tốt.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Cần Thơ, từ đầu năm đến nay, các địa phương trên địa bàn toàn thành phố đã hình thành, xây dựng nên các vùng liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm theo cánh đồng lớn. Hằng vụ, ngành Nông nghiệp thành phố duy trì và thực hiện mô hình cánh đồng lớn với diện tích 84.819ha. Nông dân tham gia mô hình được tập huấn các tiến bộ kỹ thuật sản xuất ngay từ đầu vụ và liên kết tiêu thụ sản phẩm. Hiện nay, có trên 30% diện tích được công ty, doanh nghiệp hợp đồng tiêu thụ sản phẩm.

Nhiều giải pháp bảo vệ sản xuất

Từ đầu năm 2025 đến nay, sản xuất lúa trên địa bàn toàn thành phố cũng gặp nhiều bất lợi do thiên tai. Điển hình, sản xuất lúa bị ảnh hưởng bởi triều cường trong những tháng đầu năm 2025, trong đó lúa đông xuân 2024-2025 có 1.145,82ha lúa mới xuống giống bị ngập úng trên địa bàn xã Long Mỹ và Vị Thủy (có 833,06ha thiệt hại 30%, 121,92ha thiệt hại từ 30-70%, 190,84ha thiệt hại trên 70%).

Bên cạnh đó, giá lúa cũng sụt giảm so với cùng kỳ năm 2024, ảnh hưởng lợi nhuận của nông dân. Cụ thể, vụ lúa đông xuân 2024-2025 có giá thành sản xuất khoảng 3.658 đồng/kg, trong khi giá lúa thời điểm thu hoạch dao động từ 5.000-10.300 đồng/kg (tùy giống lúa), giảm 12-48% so với vụ đông xuân 2023-2024. Giá lúa tươi giảm, nông dân sản xuất chỉ đạt lợi nhuận từ 27-64% so với giá thành. Lúa hè thu bắt đầu thu hoạch từ cuối tháng 5, giá lúa tươi trong vụ dao động từ 5.500-8.200 đồng/kg, giảm so với cùng kỳ 2024 từ 9-32%. Giá lúa tươi hiện nay như Đài thơm 8 từ 6.000-6.200 đồng/kg, OM 18 từ 6.000-6.200 đồng/kg, OM 5451 từ 5.500-5.800 đồng/kg, giống ST24 từ 7.800-8.200 đồng/kg... Giá lúa thấp hơn so với cùng kỳ năm 2024, nông dân sản xuất thu lợi nhuận không cao.

Hiện nay, nhiều địa phương còn diện tích lúa hè thu chưa thu hoạch, lúa thu đông đã gieo sạ. Trước tình hình diễn biến phức tạp của thời tiết và mưa bão, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Cần Thơ yêu cầu chính quyền địa phương, ngành chuyên môn thực hiện một số biện pháp bảo vệ lúa.

Theo đó, đối với lúa giai đoạn đòng cần chú ý bón phân đón đòng đúng thời điểm khi đòng mới nhú từ 1-2mm. Cung cấp đủ dinh dưỡng đạm và kali để cây phân hóa đòng tạo nhiều nhánh gié và hoa lúa. Lúa giai đoạn trổ cần đưa nước vào ruộng và giữ nước 3-5cm cho lúa trổ nhanh, đều và vào chắc tốt, không cần bón phân giai đoạn này khi đã cung cấp đầy đủ và kịp thời ở các đợt bón phân giai đoạn mạ, đẻ nhánh và đón đòng. Khuyến cáo nông dân chủ động gia cố bờ bao, theo dõi tình hình nguồn nước cung cấp cho sản xuất, liên hệ hợp tác xã, tổ hợp tác, bà con nông dân bố trí máy bơm tháo nước và kịp thời khắc phục ngập úng cục bộ, tích cực liên hệ dịch vụ máy móc, vận chuyển trong thời gian thu hoạch tập trung, tránh bị ảnh hưởng thời tiết mưa bão và bị động trong khâu chuẩn bị máy móc, thu hoạch trễ so với độ chín sẽ tăng tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch và giảm chất lượng lúa.

Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Cần Thơ cho biết từ đây đến cuối năm diện tích sản xuất lúa sẽ xuống giống thêm 16.409ha, góp phần đạt 102,2% kế hoạch năm. Trong đó có 10.000ha lúa mùa tại xã Hòa Tú, xã Gia Hòa, xã Vĩnh Hải, xã Ngọc Tố và diện tích lúa thu đông 2025 tập trung tại các xã chưa xuống giống. Ước tổng sản lượng lúa thu hoạch năm 2025 là 4.602.911 tấn, đạt 103,9% kế hoạch.

Bên cạnh đó, những tháng cuối năm 2025, ngành Nông nghiệp TP Cần Thơ tập trung nguồn lực thực hiện nhiệm vụ điều tra, dự báo dịch hại cây trồng và hướng dẫn nông dân, hợp tác xã sản xuất xanh, an toàn thực phẩm; xây dựng kế hoạch tiếp tục triển khai thực hiện các kế hoạch, nhiệm vụ được giao, đặc biệt là chú trọng xây dựng kế hoạch thực hiện hiệu quả Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp và quản lý mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói đáp ứng yêu cầu quy định các nước xuất khẩu...

Bà Phạm Thị Minh Hiếu cho biết, cán bộ kỹ thuật thuộc Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Cần Thơ còn tập trung thực hiện một số giải pháp trong thời gian tới như tổ chức điều hành, theo dõi chặt chẽ tình hình gieo sạ, điều tra dự báo dịch hại, hướng dẫn nông dân biện pháp phòng trị và đánh giá hiệu quả theo hướng an toàn sinh thái. Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền về thời vụ, giống lúa để quản lý tốt dịch bệnh, đặc biệt là rầy nâu và muỗi hành. Tập trung nguồn lực tại địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn cho nông dân về sử dụng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc “4 đúng”, nhằm đảm bảo hiệu quả sản xuất cho nông dân. Tăng cường công tác kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật nhằm ngăn ngừa tình trạng giống cây trồng, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón giả, kém chất lượng và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.

Bài, ảnh: HÀ VĂN