Do những thách thức an ninh quốc gia đặc biệt của mình, Israel từ lâu đã phát triển các công nghệ và khả năng phòng thủ tiên tiến, hiệu quả cao.

Tàu chiến Israel khai hỏa tên lửa của hệ thống C-Dome. Ảnh: Getty Images

Phần lớn dân số Israel nằm trong tầm bắn của các rocket, tên lửa đạn đạo do các lực lượng Hamas, Hezbollah và Houthi bắn. Vì vậy, phòng không rất cần thiết đối với an ninh nước này. Israel đang sở hữu một số hệ thống phòng không tiên tiến nhất trên thế giới, giúp bảo vệ binh sĩ và công dân nước này khỏi các cuộc tập kích tên lửa.

Hệ thống trên đất liền

Hệ thống phòng không nổi tiếng nhất của Israel là Vòm Sắt, vốn được ca ngợi là lá chắn tên lửa và rocket tốt nhất thế giới.

Vòm Sắt được trang bị tên lửa đánh chặn Tamir, có thể bắn hạ tên lửa và hỏa lực pháo binh của đối phương ở khoảng cách 70km. Hệ thống phòng thủ đa nhiệm này có một trạm radar để phát hiện và theo dõi đường đi của tên lửa đối phương trước khi phóng tên lửa đánh chặn. Tên lửa đánh chặn sở hữu tầm bắn xa hơn nhiều so với đạn pháo nhưng có nhược điểm là đắt tiền. Ước tính mỗi tên lửa Tamir có giá khoảng 50.000USD.

Được triển khai ở miền Nam Israel vào năm 2011 sau cuộc chiến giữa nhà nước Do Thái và Hezbollah, Mỹ đã tài trợ cho việc phát triển Vòm Sắt. Washington đóng góp ít nhất 1,6 tỉ USD cho hệ thống này trong giai đoạn 2011-2021, cũng như thêm 1 tỉ USD vào năm 2022.

Mặc dù chưa có thành tích đánh chặn hoàn hảo, song Vòm Sắt đã chặn được phần lớn hỏa lực của đối phương trên không phận Israel, đặc biệt ở những thời điểm hứng chịu các cuộc tấn công dữ dội từ nhóm Hamas kiểm soát Dải Gaza. Tuy nhiên, Vòm Sắt chỉ là lớp dưới cùng trong mạng lưới phòng không tinh vi của Israel.

Lớp giữa trong mạng lưới này là David’s Sling, hệ thống phòng không tầm trung và tầm xa được thiết kế để đánh chặn tên lửa ở khoảng cách lên tới gần 300km. Lá chắn đa năng này chứa tới 12 tên lửa đánh chặn.

Theo Bộ Quốc phòng Israel, David’s Sling - sản phẩm phát triển chung giữa Israel với Mỹ - là “nhân tố trung tâm trong hệ thống phòng thủ đa tầng của Israel”, hỗ trợ các lớp khác trong mạng lưới phòng không bằng cách “hạ gục các rocket cỡ nòng lớn, tên lửa đạn đạo tầm ngắn” và các loại hỏa lực khác của đối phương.

Lớp trên cùng của mạng lưới phòng không phức tạp của Israel là hệ thống vũ khí Arrow-3, với khả năng loại bỏ các mục tiêu ở tầm xa và độ cao cao hơn cũng như đánh chặn tên lửa đạn đạo chính xác hơn. Arrow-3 phối hợp với phiên bản tiền nhiệm của nó, Arrow-2, để tiêu diệt tên lửa đạn đạo và các đầu đạn khác bằng cách sử dụng thiết bị đánh chặn nhiên liệu rắn hai giai đoạn. Arrow-2 được thiết kế để hạ các mục tiêu ở tầng trên bầu khí quyển trong khi Arrow-3 có thể xóa sổ mối đe dọa trong không gian.

Bộ Quốc phòng Israel ca ngợi Arrow-3 là tên lửa đẳng cấp thế giới, cùng với Arrow-2 giúp mở rộng đáng kể khả năng phòng thủ của nước này.

Vào tháng 11-2023, Israel xác nhận việc sử dụng Arrow-3 lần đầu tiên để ngăn chặn tên lửa do phiến quân Houthi phóng từ Yemen, đánh dấu lần đầu tiên cả ba lớp phòng không của Tel Aviv đều hoạt động đồng thời.

Lá chắn trên biển

Hệ thống phòng không của Israel không chỉ giới hạn ở mặt đất, mà còn có C-Dome, phiên bản hải quân của hệ thống Vòm Sắt.

Sau hai năm phát triển, quân đội Israel hôm 8-4 thông báo lần đầu tiên sử dụng hệ thống C-Dome để đánh chặn một “mục tiêu trên không đáng ngờ” ở gần thành phố cảng Eilat, nơi thường xuyên bị Houthi tấn công nhằm ủng hộ Hamas.

Ðể tăng cường hơn nữa khả năng phòng không, Israel cũng đang xem xét hệ thống tên lửa đất đối không “tất cả trong một” mới có tên SPYDER, do nhà thầu vũ khí Rafael Advanced Defense Systems của nước này phát triển.