MAI QUYÊN (Theo Nikkei, AP)

Ngày 5-6, cuộc cạnh tranh để trở thành ứng viên đại diện đảng Cộng hòa chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024 có thêm sự tham gia của cựu Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence, nâng số người thách thức ứng viên tiềm năng Donald Trump lên hai con số.

Ông Pence và vợ trong một sự kiện quyên góp tiền của các tổ chức từ thiện dành cho cựu chiến binh. Ảnh: Getty Images

“Càng đông, càng vui” với ông Trump?

Sau khi đệ trình hồ sơ ứng cử lên Ủy ban Bầu cử Liên bang, cựu Phó Tổng thống Pence khởi động chiến dịch tranh cử bằng một đoạn video và có bài phát biểu tại bang diễn ra bầu cử sớm Iowa. Nối gót ông Pence, một số nguồn tin tiết lộ trong những ngày tới, Thống đốc North Dakota, Doug Burgum và cựu Thống đốc New Jersey, Chris Christie cũng sẽ tham gia cuộc đua. Nếu vậy, đường đua sơ bộ của đảng Cộng hòa càng trở nên đông đúc khi số người tham gia tranh suất đại diện đảng vượt quá con số 10.

Ðặt trong bối cảnh này, giới quan sát ngược lại cho rằng khả năng giành đề cử của ông Trump càng lớn hơn. Bởi vào năm 2016, có tới 17 ứng viên tham gia cuộc đua nội bộ đảng Cộng hòa. Thời điểm mới tuyên bố ứng cử, ông Trump chỉ nhận được 4% phiếu ủng hộ nhưng sau cùng lại là người được Ðại hội toàn quốc của đảng đề cử làm ứng viên tổng thống chính thức.

Hiện tại, các cuộc thăm dò cho thấy nhà tài phiệt 77 tuổi đang dẫn đầu với 49% ủng hộ, cao hơn nhiều so với mức ủng hộ 19% dành cho người được coi là đối thủ chính - Thống đốc bang Florida, Ron DeSantis. Nếu có thêm nhiều người tham gia, cựu Thống đốc bang Maryland, Larry Hogan lo ngại số phiếu “chống Trump” tiếp tục bị chia nhỏ, tạo cơ hội cho cựu tổng thống giành được đề cử giống cách đây 7 năm. Trước đó, khi cựu Ðại sứ Mỹ Nikki Haley tuyên bố tranh cử vào tháng 2, ông Trump cũng tiết lộ bản thân thích sự náo nhiệt và bày tỏ cạnh tranh trong đảng “càng đông thì càng vui”.

Nhân tố mới Mike Pence

Trong lịch sử hiện đại Mỹ, tính đến nay có 6 cựu phó tổng thống được bầu vào Nhà Trắng, bao gồm đương kim Tổng thống Joe Biden. Trong đó, ông Pence là trường hợp phó tổng thống đầu tiên cạnh tranh trực tiếp với “sếp cũ” kể từ năm 1940, khi Phó Tổng thống Jack Garner quyết định thách thức Tổng thống Franklin Delano Roosevelt.

Thời còn là nhân vật số 2, ông Pence sắm vai trò đồng minh cực kỳ thân cận khi liên tục từ chối công khai chỉ trích cấp trên, thậm chí còn bác bỏ đề xuất phế truất tổng thống của Hạ viện. Trên mặt trận quốc tế, chính trị gia 64 tuổi thường được biết tới như sứ giả của Nhà Trắng thông qua nỗ lực diễn giải hàng loạt tuyên bố không chính thống về chính sách của ông Trump. Cho đến trước thời điểm diễn ra vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội vào ngày 6-1-2021, ông Trump vẫn cố thuyết phục cấp dưới và những người ủng hộ mình rằng Phó Tổng thống Pence có quyền đơn phương lật ngược kết quả của cuộc bầu cử năm 2020. Ðáp lại, ông Pence bác bỏ tuyên bố của ông Trump và kể từ đó, liên minh “Trump - Pence” rơi vào trạng thái không thể cứu vãn. Trong phát biểu gần đây, ông Pence khẳng định hành động của ông Trump là nguy hiểm và cho biết nước Mỹ nên tìm kiếm một kiểu lãnh đạo mới trong cuộc bầu cử năm 2024.

Theo giới chuyên môn, cựu Phó Tổng thống Pence là nhân vật bảo thủ duy nhất trong cuộc đua hiện nay theo “phong cách Ronald Reagan”. Một trong những quan điểm gây chú ý được ông bày tỏ là thái độ chống lại làn sóng dân túy đang gia tăng trong đảng. Ông cũng kiên quyết phản đối quyền phá thai và vận động bác bỏ các chính sách ủng hộ người chuyển giới trong trường học. Ðối với cuộc chiến ở Ukraine, cựu Phó Tổng thống chỉ trích những thành viên Cộng hòa “thân Nga” và kêu gọi Mỹ hỗ trợ nhiều hơn cho Kiev.