Ngày 20 – 3 – 2009, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định 366/QĐ - TTg về ban hành Kế hoạch triển khai tiếp Nghị quyết số 45- NQ/TW ngày 17 - 2 - 2005 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP Cần Thơ giai đoạn 2009-2015 (gọi tắt là QĐ 366). Thực hiện quyết định này, song hành với thực hiện Nghị quyết 45 bước đầu mang lại những kết quả nhất định, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng của thành phố. Tuy nhiên, mới đây, tại buổi họp đóng góp cho báo cáo kết quả thực hiện QĐ 366, nhiều ý kiến cho rằng: Vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức để thành phố đẩy nhanh tiến độ thực hiện, đưa thành phố cơ bản trở thành thành phố công nghiệp trước năm 2020.

PHÁT TRIỂN ĐÚNG HƯỚNG

Cảng Cái Cui (giai đoạn 1) thuộc dự án Nâng cấp, mở rộng cụm cảng Cần Thơ (một danh mục trong các dự án ưu tiên đầu tư theo QĐ 366) đã hoàn thành và giao cho Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam quản lý. Trong ảnh: Hoạt động bốc dỡ hàng hóa tại Cảng Cái Cui.

Theo Sở kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) TP Cần Thơ, thời gian qua, thành phố tổ chức tuyên truyền, quán triệt nội dung QĐ 366 đến các ngành, các cấp trong toàn thành phố. Từ đó, tạo được sinh khí phấn khởi về xây dựng phát triển TP Cần Thơ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Ngày 7-5-2009, UBND thành phố ban hành Quyết định số 1439/QĐ-UBND về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện QĐ 366; trong đó, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng ngành, địa phương và gắn trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị vào việc thực hiện QĐ 366 là động lực triển khai có hiệu quả.

Kết quả bước đầu thực hiện QĐ 366, bà Bùi Ngọc Vỵ, Phó Giám đốc Sở KH&ĐT TP Cần Thơ, cho biết: Thành phố đã tập trung xây dựng và được trung ương công nhận là đô thị loại I năm 2009; là địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh tại vùng ĐBSCL và của cả nước; là đầu mối quan trọng về giao thông vận tải nội vùng; hệ thống chính trị không ngừng lớn mạnh, đời sống của nhân dân không ngừng được nâng cao. Quá trình phát triển, thành phố luôn có sự kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, không để xảy ra các điểm nóng về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội...

Với những nỗ lực vượt bậc, kinh tế - xã hội của thành phố đã và đang phát triển đúng định hướng. Đó là: tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp - thương mại, dịch vụ - nông nghiệp; năng lực cạnh tranh của nền kinh tế từng bước được cải thiện; thu nhập bình quân đầu người ngày càng tăng... Lĩnh vực văn hóa- xã hội của thành phố có sự chuyển biến tích cực, đời sống tinh thần của nhân dân không ngừng nâng lên... So với các mục tiêu của QĐ 366, thành phố đã triển khai thực hiện khá đầy đủ, bước đầu mang lại những kết quả nhất định và thể hiện vai trò trung tâm trên một số lĩnh vực như: giao thông, công nghiệp, thương mại – dịch vụ, giáo dục – đào tạo, tài chính ngân hàng... Đây là những kết quả quan trọng, tạo tiền đề để thành phố trở thành thành phố công nghiệp trước năm 2020 như mục tiêu Nghị quyết 45 đề ra.

NHU CẦU NGUỒN VỐN ĐẦU TƯ LỚN

Theo Sở KH&ĐT TP Cần Thơ, ban hành kèm theo QĐ 366 có 66 danh mục một số dự án ưu tiên đầu tư; trong đó có 20 danh mục do trung ương quản lý và 46 danh mục do thành phố quản lý. Tổng mức đầu tư các danh mục một số dự án ưu tiên đầu tư vừa nêu khoảng 71.821 tỉ đồng. Với tổng 20 danh mục dự án, trong quá trình triển khai, các Bộ, ngành trung ương chuyển lại cho thành phố làm chủ đầu tư 5 dự án. Như vậy đến nay trung ương quản lý còn 15 danh mục, ước tổng vốn đầu tư khoảng 31.829 tỉ đồng. Khi triển khai thực hiện các danh mục dự án, công trình theo QĐ 366, phần lớn các chủ đầu tư đã chủ động lập thủ tục đầu tư, triển khai thi công nhiều công trình, góp phần tăng tổng mức vốn đầu tư phát triển, tạo điều kiện phát triển kinh tế- xã hội của thành phố...

Theo QĐ 366, TP Cần Thơ được giao quản lý 46 danh mục dự án, nhưng có 1 danh mục trùng với Trung ương quản lý: Trung tâm y tế kỹ thuật cao. Như vậy, tổng hợp, trong 45 danh mục (có 108 công trình) và 5 dự án của Trung ương chuyển sang, hiện thành phố quản lý 108 công trình dự án thuộc danh mục các dự án ưu tiên đầu tư theo QĐ 366. Theo Sở KH&ĐT TP Cần Thơ, trong số 108 công trình, dự án vừa nêu đã có: 37 công trình hoàn thành (khoảng 1.779 tỉ đồng), 42 công trình đang triển khai, 1 công trình tạm dừng, 1 công trình chuyển đổi hình thức đầu tư, 8 công trình đã được duyệt (nhưng chưa có vốn triển khai) và 19 công trình đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Sau khi trừ các nguồn vốn đầu tư đã bố trí và giải ngân đến hết năm 2011, kế hoạch vốn năm 2012, tổng cộng nhu cầu vốn còn lại (giai đoạn 2013-2015) của 71/108 công trình thuộc danh mục dự án theo QĐ 366 khoảng 30.900 tỉ đồng. Nếu trừ 19 dự án đang lập thủ tục đầu tư, chưa được phê duyệt (tổng vốn khoảng 19.782 tỉ đồng), thì tổng nhu cầu thực tế còn lại của 52/108 công trình khoảng 11.118 tỉ đồng. Trong đó, ngoài nguồn vốn trái phiếu chính phủ, vốn hỗ trợ có mục tiêu, vốn ODA, phần vốn ngân sách thành phố để thực hiện 52 công trình, giai đoạn 2013 – 2015 khoảng 6.650,93 tỉ đồng. Nhiều ý kiến cho rằng, trong bối cảnh tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 11/NQ – CP ngày 24-4-2011 của chính phủ về kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô; kinh tế còn nhiều khó khăn ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp... sẽ gây nhiều cản ngại trong việc huy động, thu hút nguồn vốn từ đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng nói chung và các công trình dự án theo QĐ 366 nói riêng.

KIẾN NGHỊ “GỠ KHÓ”!

Tại cuộc họp đóng góp cho báo cáo kết quả thực hiện QĐ366, nhiều ý kiến cho rằng: Bên cạnh những kết quả đạt được, thành phố cũng còn nhiều mặt hạn chế trong thực hiện QĐ 366. Đó là: tốc độ kinh tế tăng trưởng cao nhưng chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của thành phố; cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng nhưng còn nhiều khó khăn; thu hút đầu tư nước ngoài còn thấp, môi trường đầu tư chưa thật sự hấp dẫn; nguồn thu ngân sách chưa đáp ứng yêu cầu xây dựng cơ bản và các mục tiêu phát triển xã hội; lĩnh vực văn hóa - xã hội có bước phát triển nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu xã hội; kết cấu hạ tầng kỹ thuật của thành phố còn nhiều yếu kém... Bên cạnh đó, theo danh mục các dự án ưu tiên đầu tư, hiện còn 22 công trình chưa triển khai (3 công trình do trung ương và 19 công trình do thành phố quản lý); tiến độ giải ngân các công trình sử dụng vốn địa phương chưa đạt yêu cầu...

Trước những thách thức và yêu cầu bức bách trong quá trình phát triển, TP Cần Thơ kiến nghị: Chính phủ sớm thông qua quy hoạch phát triển kinh tế- xã hội vùng ĐBSCL, trong đó xác định TP Cần Thơ là trung tâm vùng trên nhiều lĩnh vực như: công nghiệp, thương mại - dịch vụ, du lịch, giáo dục - đào tạo... theo tinh thần Nghị quyết 45, để làm cơ sở cho các bộ, ngành trung ương điều chỉnh các quy hoạch ngành, lĩnh vực, từ đó có giải pháp tập trung đầu tư đúng định hướng. Thủ tướng Chính phủ giao Bộ KH&ĐT: chủ trì, phối hợp với các bộ ngành trung ương và TP Cần Thơ để tham mưu, đề xuất sửa đổi bổ sung QĐ 366 cho phù hợp với tình hình hiện nay; đặc biệt là danh mục các dự án ưu tiên đầu tư cho phù hợp trong điều kiện khó khăn về vốn ngân sách; ban hành quy chế thực hiện Nghị quyết 45 nói chung và QĐ 366 nói riêng để tăng cường trách nhiệm của các bên trong quá trình thực hiện.

Nhiều ý kiến cho rằng: Cần có những phân tích, đưa ra các giải pháp khắc phục những mặt hạn chế. Bên cạnh đó, các ngành hữu quan, các chủ đầu tư cần tiến hành rà soát tiến độ thực hiện các dự án đầu tư thuộc danh mục dự án ưu tiên đầu tư; phân tích cụ thể nội lực, ngoại lực của việc huy động vốn đầu tư cho phát triển... Những giải pháp, phân tích này làm cơ sở cho các kiến nghị của thành phố trong việc đẩy mạnh thực hiện QĐ 366 trong thời gian tới, nhất là việc phân bổ các nguồn vốn đầu tư công trình, dự án theo thứ tự ưu tiên. Lên quan đến vấn đề này, đồng chí Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, cho rằng: QĐ 366 hướng đến mục tiêu chung là thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo an ninh quốc phòng của thành phố. Các danh mục một số dự án ưu tiên đầu tư ban hành kèm theo Quyết định này cũng không nằm ngoài mục tiêu chung vừa nêu. Vì vậy, ngoài việc đánh giá những mặt khách quan, chủ quan trong việc phối hợp thực hiện giữa thành phố với các bộ, ngành hữu quan, việc huy động nguồn lực của các địa phương trong vùng ĐBSCL, kết quả thực hiện QĐ 366 cũng cần chú ý đến các giải pháp về vốn (hình thức huy động, hình thức đầu tư,... ) để thực hiện các dự án thuộc danh mục ưu tiên đầu tư, góp phần phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh của thành phố...

Bài, ảnh: HÀ TRIỀU