Trong khi nhiều diện tích lúa đông xuân đã thu hoạch lâm vào tình cảnh bán giá thấp cho thương lái hoặc nông dân phải phơi, sấy tạm trữ chờ giá, thì ở Hợp tác xã (HTX) Đồng Vạn ở ấp Thầy Ký, thị trấn Thạnh An, huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ hoạt động mua bán diễn ra khá thuận lợi vì đã có thương lái đặt mua trước với mức giá ổn định hơn.

Hoạt động mua bán lúa ở HTX Đồng Vạn. Ảnh: Minh Hải

Ông Nguyễn Văn Lãm, thành viên HTX Đồng Vạn canh tác 4,5ha lúa Jasmine 85 và đã thu hoạch được phân nửa diện tích, năng suất đạt 6,8 tấn/ha, sản lượng được 16 tấn, bán với giá 5.100 đồng/kg, tổng thu được 81,6 triệu đồng. Sau khi tính toán trừ chi phí, ông Lãm còn lời hơn 36 triệu đồng. Số diện tích còn lại dự kiến khoảng một tuần nữa sẽ thu hoạch và hiện tại thương lái cũng đã cho giá 5.100 đồng/kg đối với lúa tươi và sẽ thỏa thuận lại nếu có biến động. Ông Nguyễn Văn Lãm nói: "Hiện tại giá lúa Jasmine 85 trên thị trường ở mức từ 4.800 - 4.900 đồng/kg nhưng tôi và các thành viên trong HTX bán được giá cao hơn 200-250 đồng/kg nên chúng tôi rất phấn khởi vì được lợi nhuận khá". Còn ông Nguyễn Văn Khiêm, thành viên HTX Đồng Vạn thu hoạch lúa ngay đầu vụ nên bán đúng giá thỏa thuận với thương lái là 5.200 đồng/kg. Ông nói: "Làm ăn bây giờ phải giữ chữ tín làm đầu, nếu giá cả thị trường tăng thì thương lái cũng chấp nhận chia sẻ lợi nhuận với mình, còn giá thấp mình cũng phải chịu giảm cho thương lái để giữ mối làm ăn lâu dài, tránh tình trạng "bẻ kèo" như trước đây".

HTX Đồng Vạn được thành lập năm 2016, có 46 thành viên, quy mô sản xuất 100ha, Hội đồng quản trị (HĐQT) và Ban giám đốc (BGĐ) là những nông dân có nhiều kinh nghiệm và đầy tâm huyết trong việc hỗ trợ các thành viên sản xuất lúa hàng hóa. Vụ lúa đông - xuân này ngay khi xuống giống, BGĐ đã tìm đến các doanh nghiệp trên địa bàn TP Cần Thơ và các tỉnh lân cận để ký kết hợp đồng cung ứng lúa hàng hóa nhưng do thị trường trầm lắng, hoạt động mua bán chậm nên các công ty đều từ chối ký kết hợp đồng thu mua. Không nản chí, BGĐ tìm đến các thương lái có uy tín tiếp tục bàn bạc tìm giải pháp bán lúa cho các thành viên. Nhờ tích cực tìm kiếm đầu ra nên có một số thương lái đã từng làm ăn với bà con nhận mua và cho giá 5.200 đồng/kg lúa tươi đối với giống Jasmine 85. Đến khi thu hoạch do giá lúa thị trường ở mức thấp, các thương lái chủ động bàn bạc với BGĐ tìm giải pháp sao cho "thuận mua vừa bán" và phương án lựa chọn đó chính là "cưa đôi" mức giá chênh lệch. Thời điểm này giá lúa Jasmine 85 trên thị trường dao động từ 4.800-4.900 đồng/kg trong khi giá thỏa thuận trước đó là 5.200 đồng/kg, phía thương lái chốt giá 5.100 đồng/kg và được BGĐ cùng các thành viên tán thành. Vậy là hoạt động mua bán lúa hàng hóa trong HTX vẫn diễn ra suôn sẻ. Ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc HTX Đồng Vạn, bộc bạch: "Trong điều kiện thị trường không ổn định, hàng hóa dễ dư thừa, ế ẩm thì việc phát huy vai trò của BGĐ HTX trong chủ động tìm kiếm đầu ra là điều cần thiết, để hạn chế rủi ro trong sản xuất và đảm bảo lợi nhuận cho các thành viên".

Không chỉ hỗ trợ tìm đầu ra cho sản phẩm, HĐQT và BGĐ HTX Đồng Vạn còn tích cực hỗ trợ bà con về kỹ thuật canh tác theo hướng đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, thông qua việc tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo đầu bờ về các biện pháp 1 phải, 5 giảm, 3 giảm, 3 tăng, hạn chế sử dụng phân bón, thuốc hóa học thay vào đó là các chế phẩm sinh học để đảm bảo chất lượng lúa hàng hóa. Mặc dù vụ lúa này ở thời điểm cuối vụ rầy nâu tấn công dữ dội, bà con nông dân phải sử dụng thuốc hóa học đặc trị rầy nâu để phun xịt nhưng bà con vẫn tuân thủ các khuyến cáo về nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng cách, đúng lúc, đúng liều lượng) và đảm bảo thời gian cách ly trước khi thu hoạch lúa. Bên cạnh đó, nhờ ứng dụng tốt khoa học kỹ thuật nên năng suất lúa trong HTX cũng cao hơn so với bên ngoài. Hầu hết những diện tích của HTX đã thu hoạch đều cao hơn bên ngoài từ 0,5-1 tấn/ha. Ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc HTX Đồng Vạn, cho biết: "Ở HTX Đồng Vạn, sản xuất lúa đảm bảo chất lượng theo hướng an toàn vệ sinh thực phẩm đã trở thành thói quen trong các thành viên HTX. Làm như vậy để từng bước tạo dựng uy tín và địa chỉ thu hút các doanh nghiệp và thương lái tìm đến thu mua".

Minh Hải