Trong bài phát biểu năm mới trước các lực lượng vũ trang Pháp hôm 20-1, Tổng thống Emmanuel Macron đã kêu gọi châu Âu “thức tỉnh” và chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng để giảm sự phụ thuộc vào Mỹ về an ninh cho toàn châu lục.

Tổng thống Macron trong bài phát biểu hôm 20-1. Ảnh: EPA-EFE

Nhà lãnh đạo xứ gà trống Gaulois nhấn mạnh, Paris cần phải vượt quá mục tiêu chi tiêu dành cho quốc phòng hiện tại của Tổ chức Hiệp ước Bắc Ðại Tây Dương (NATO), đặc biệt là nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump rút quân đội khỏi châu Âu. “Pháp hiện đang chi hơn 2% GDP cho quốc phòng nhưng liệu điều đó có đủ để chúng ta đạt được khối lượng, chiều sâu và sự đổi mới để tự vệ trong một cuộc đối đầu lớn hay không? Và liệu điều đó có đủ để chúng ta tự tổ chức ở quy mô châu Âu hay không. Chúng ta sẽ làm gì ở châu Âu vào ngày mai nếu Tổng thống Trump rút tàu chiến khỏi Địa Trung Hải hay nếu Mỹ chuyển chiến đấu cơ từ Đại Tây Dương đến Thái Bình Dương. Đây là tất cả các kịch bản mà chúng ta cần chuẩn bị” - ông Macron nhấn mạnh.

Pháp hồi năm 2024 đã chi 2,06% GDP cho quốc phòng, lần đầu đạt được mục tiêu mà NATO đặt ra hồi năm 2014, qua đó đánh dấu mức tăng chi tiêu quốc phòng đáng kể nhất của Paris trong nhiều thập niên. Tuy nhiên, ông chủ Điện Élysée cho rằng bất kỳ sự gia tăng nào dành cho chi tiêu quốc phòng của các nước châu Âu đều cũng phải có lợi cho ngành công nghiệp quốc phòng của lục địa già, chứ không phải có lợi cho các công ty sản xuất vũ khí của Mỹ. Theo ông Macron, để cạnh tranh trên trường quốc tế, châu Âu cần củng cố ngành công nghiệp quốc phòng. Ông Macron qua đó cũng chỉ trích sự phân mảnh của các nhà sản xuất vũ khí trong NATO.

Ngoài ra, Tổng thống Macron khẳng định Ukraine cần được nhận sự hỗ trợ lâu dài để có vị thế vững chắc cho các cuộc đàm phán hòa bình với Nga trong thời gian tới. Sau khi cuộc xung đột tại Ukraine kết thúc, Kiev cũng cần được bảo đảm sẽ không có thêm bất kỳ hoạt động quân sự nào khác tái diễn trên lãnh thổ của họ và các nước châu Âu cần “đóng vai trò đầy đủ” trong quá trình này.

Tuyên bố trên của Tổng thống Pháp được đưa ra trong bối cảnh người đồng cấp Mỹ đã nhiều lần đề cập đến việc các gói viện trợ cho Ukraine làm gia tăng gánh nặng thuế cho người dân xứ cờ hoa. Ông Trump muốn chuyển một phần gánh nặng tài chính đó sang các nước châu Âu và cam kết sẽ nhanh chóng chấm dứt cuộc xung đột tại Ukraine thông qua đàm phán hòa bình. Đầu tháng này, ông Trump cho biết ông muốn các đồng minh NATO chi 5% GDP cho quốc phòng. Tỷ lệ này được các quốc gia gần biên giới Nga ủng hộ, chẳng hạn như Ba Lan hay Litva.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)