Ngay tại thời điểm công bố bộ tiêu chí và mở đề cử VinFuture ngay đầu tháng 2/2021 vừa qua, hơn 200 nhà khoa học danh tiếng tại hơn 20 quốc gia từ 6 châu lục đã dành sự quan tâm đến khả năng đề cử cho Giải thưởng. Theo PGS-TS Trần Đình Thiên, sự hưởng ứng của thế giới đã khẳng định ý nghĩa nhân văn vượt lên trên giá trị giải thưởng của VinFuture.

Động lực "nhảy vọt" từ VinFuture

Dù mới ra mắt nhưng Giải thưởng VinFuture đã nhận được sự quan tâm, ủng hộ của giới trí thức và cộng đồng khoa học quốc tế. Vì thế, ngay khi VinFuture công bố tiêu chí giải thưởng đã có hơn 200 nhà khoa học danh tiếng từ 6 châu lục hưởng ứng và thể hiện thiện chí đề cử cho giải thưởng. Đó là thành công ấn tượng, bởi đây là lần đầu tiên, một giải thưởng quốc tế về khoa học công nghệ từ Việt Nam, do người Việt sáng lập có được tầm vóc và sự quan tâm như vậy từ thế giới.

PGS, TS Trần Đình Thiên: VinFuture không chỉ mang lại cơ hội cho chính các nhà khoa học mà còn có thể góp phần tạo ra “động cơ nhảy vọt” cho cả một cộng đồng

"VinFuture là cách tiếp cận đỉnh cao, để nói với cả thế giới rằng, Việt Nam đã gia nhập “sân chơi” toàn cầu ở đẳng cấp cao nhất, bằng việc trao giải cho những nghiên cứu, phát minh giải quyết thách thức chung của nhân loại", PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ chia sẻ.

Một trong những điều đặc biệt của tiêu chí đề cử Giải thưởng VinFuture là các đề cử phải được chứng minh bằng khoa học, về việc đã mang lại lợi ích cho hàng triệu người trong 10 năm qua; hoặc có khả năng mang lại lợi ích cho hàng triệu người trong 10 năm tới. Bên cạnh đó, VinFuture cũng dành sự hỗ trợ, khuyến khích cho các phát minh, sáng kiến có xuất phát điểm khó khăn hơn như những công trình từ các nhà khoa học ở các nước đang phát triển; các nhà khoa học nữ hay các nghiên cứu trong lĩnh vực mới.

Theo ông Thiên, đặt ở góc nhìn toàn cầu, các tiêu chí và cơ cấu giải thưởng của VinFuture không chỉ mang lại cơ hội cho chính các nhà khoa học mà còn có thể góp phần tạo ra “động cơ nhảy vọt” cho cả một cộng đồng.

"Logic của thời đại này là phi tuyến tính, tức là những bước nhảy vọt, thay vì đi theo những bước đi lần lượt như từ trước đến nay. Bởi thế, nếu các nước, đặc biệt là những nước đang phát triển, có chính sách khuyến khích tốt, đặt ra mục tiêu đúng, giống những gì VinFuture đang làm, có thể tạo ra động cơ nhảy vọt cho chính quốc gia của mình", ông Trần Đình Thiên phân tích.

Ông Thiên cho rằng đây mới thực sự là tầng ý nghĩa nhân văn và sâu sắc mà VinFuture đem lại cho giới khoa học và thế giới, vượt khỏi giá trị vật chất “khủng” của giải thưởng.

VinFuture sẽ tạo ra niềm tin vươn ra toàn cầu

Dẫu mang sứ mệnh và mục tiêu lớn nhưng một vài ý kiến cũng tỏ ra băn khoăn, một giải thưởng mới như VinFuture liệu có thể thu hút được trí tuệ nhân loại như mong muốn không? Trả lời cho câu hỏi này, các nhà khoa học trong và ngoài nước đều cho rằng, bất kì giải thưởng nào, muốn tồn tại và tạo uy tín đều cần thời gian để khẳng định.

Hội đồng giải thưởng VinFuture gồm 11 tên tuổi hàng đầu thế giới trong lĩnh vực khoa học và công nghệ

Nhưng như công luận trong nước và quốc tế đều chung nhận định, với một Hội đồng giải thưởng đáng tin cậy như Hội đồng gồm 11 tên tuổi hàng đầu thế giới của VinFuture thì giải thưởng dù mới triển khai lần đầu đã có “bảo chứng” nhất định. Thực tế,  nếu VinFuture đảm bảo điều kiện và các tiêu chuẩn chặt chẽ "ở tầm đỉnh cao" như những tiêu chí vừa công bố thì đây sẽ là một dấu ấn quan trọng với khoa học thế giới.

Còn nhìn từ góc độ Việt Nam, PGS – TS Trần Đình Thiên cho rằng VinFuture cho thấy sự thay đổi tư duy của doanh nghiệp Việt. Doanh nghiệp Việt ngày nay không chỉ có tiềm lực mạnh ngang ngửa các doanh nghiệp quốc tế mà còn có xu hướng “vươn lên đỉnh cao và vươn ra toàn cầu” rất rõ nét.

Với hành trình vươn lên đỉnh cao của thế giới, một doanh nghiệp có thể làm được bằng cách làm ra những sản phẩm tốt, bán ra thị trường và được đón nhận; hoặc còn một hướng khác là khởi xướng nên những giá trị tầm cỡ, giống như VinFuture.

“Trong cuộc chơi toàn cầu, chúng ta phải luôn tham gia với tư thế bứt phá, vượt lên và tiên phong, để không những đuổi kịp các nước khác mà thậm chí là vượt lên tất cả. Và VinFuture thể hiện khí phách, thể hiện xu thế tích cực không chỉ của riêng doanh nghiệp mà của cả đất nước" - PGS – TS Trần Đình Thiên khẳng định.

P.V