Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 31-8 đã lên tiếng kêu gọi Kiev lập tức đàm phán về "qui chế nhà nước" của miền Đông và Nam Ukraina, một ngày sau khi Liên minh châu Âu (EU) yêu cầu Mát-xcơ-va trong vòng một tuần phải hạ nhiệt căng thẳng tại Ukraina hoặc đối mặt với các lệnh cấm vận nặng hơn.

Trong đoạn phỏng vấn được phát trên kênh truyền hình quốc gia Channel 1 ông chủ Điện Kremlin nói rằng đàm phán giữa chính quyền Ukraina và các thủ lĩnh ly khai ở miền Đông nước này nên bắt đầu ngay lập tức và bàn về "không chỉ các vấn đề kỹ thuật mà gồm cả tổ chức chính trị xã hội và qui chế nhà nước ở khu vực Đông Nam Ukraina". Từ "qui chế nhà nước" mà ông Putin sử dụng được truyền thông phương Tây diễn giải là ngụ ý Mát-xcơ-va ủng hộ đòi hỏi độc lập của lực lượng ly khai. Tuy nhiên, Dmitry Peskov – phát ngôn viên của ông Putin – sau đó nói rằng ông Putin không ngụ ý ủng hộ khu vực nói trên độc lập. Khi được hỏi liệu "Nước Nga mới", cụm từ mà quân ly khai thân Nga dùng nói về lãnh thổ của họ, vẫn sẽ là một phần của Ukraina hay không, ông Peskov đáp: "Dĩ nhiên" nhưng khẳng định hai bên nên bắt đầu đàm phán.

Trong diễn biến mới nhất, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 1-9 nói rằng các cuộc đàm phán nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng ở miền Đông Ukraina nên tập trung vào một thỏa thuận ngừng bắn ngay lập tức. Bên cạnh đó, ông cũng kêu gọi các lực lượng Ukraina phải rút khỏi những vị trí mà họ có thể gây tổn hại cho dân thường.

Theo Guardian, các nhà lãnh đạo phương Tây cáo buộc Nga đã thổi bùng ngọn lửa nổi dậy ở miền Đông Ukraina và trong mấy tuần gần đây có hành động viện trợ quân sự trực tiếp cho quân ly khai, khi lực lượng này hứng chịu một vài tổn thất trước quân đội Ukraina và có vẻ như đang đứng bên bờ vực bại trận. Kiev và các đồng minh ở châu Âu và Mỹ cho biết đợt tấn công mới của lực lượng nổi dậy có sự hậu thuẫn công khai của hơn 1.000 binh sĩ Nga. Chính các tay súng ly khai cũng nói hàng nghìn lính Nga đã chiến đấu thay cho họ trong khi họ "nghỉ phép". Tuy nhiên, Mát-xcơ-va phủ nhận quân đội nước này đang chiến đấu ở Ukraina, đồng thời nói rằng một nhóm lính nhảy dù bị bắt trong lãnh thổ Ukraina là do bị lạc và "tình cờ" vượt qua biên giới. Hôm qua, quân đội Ukraina tiếp tục khẳng định họ đang chiến đấu với một tiểu đoàn xe tăng của Nga tại thành phố Lugansk và buộc phải rút khỏi một sân bay ở đây. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Valeriy Geletey, các đơn vị quân đội Nga còn đang di chuyển tới những khu vực khác, trong đó có thành phố lớn nhất của tỉnh Donetsk.

EU ngày 31-8 cảnh báo nếu Nga không tìm cách giảm căng thẳng ở Ukraina trong vòng một tuần, một loạt biện pháp trừng phạt nặng hơn sẽ được áp dụng. Thủ tướng Đức Angela Merkel cho biết các lệnh cấm vận mới sẽ được xây dựng dựa trên các biện pháp hiện có. Các nhà ngoại giao cấp cao khẳng định các biện pháp này chủ yếu siết chặt hơn nữa các biện pháp đã áp dụng từ tháng 7 trên các lĩnh vực tài chính, năng lượng và quốc phòng. Tuy nhiên, họ cảnh báo có thể phải mất thêm vài tuần (có lẽ là đến tận cuối tháng 10) mới có thể áp dụng các lệnh trừng phạt mới. Lý do là giữa các thành viên EU vẫn còn bất đồng về hiệu quả của biện pháp trừng phạt chống Nga, bên cạnh nỗi lo tổn hại kinh tế của khối nếu siết chặt hơn nữa các cấm vận này.

THANH TRÚC (Theo Guardian, Reuters)