Các cử tri nữ ủng hộ Tổng thống Ahmadinejad trong cuộc tuần hành ở Tehran hôm 8-6. Ảnh: AP

Hôm nay 12-6, cử tri Iran đi bỏ phiếu bầu tổng thống mới trong số 4 ứng viên là đương kiêm Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad, cựu Thủ tướng Hossein Mousavi, cựu Chủ tịch Quốc hội Mehdi Karroubi và cựu lãnh đạo Vệ binh cách mạng Mohsen Rezaie. Theo các nhà phân tích, tuy cuộc đua chủ yếu là giữa hai ông Ahmadinejad và Mousavi, nhưng kết quả rất khó đoán định, và một trong những yếu tố quan trọng để ứng viên giành thắng lợi là... cử tri nữ.

Một nửa trong số 46,2 triệu cử tri đăng ký bầu cử lần này là phụ nữ (dân số Iran khoảng 72 triệu người). Với tỷ lệ nữ biết chữ là 72% và khoảng 60-65% sinh viên đại học là nữ, Iran nằm trong số những nước có phụ nữ được giáo dục và có vị trí xã hội cao nhất Trung Đông. Elahe Koulaee, Giáo sư chính trị học tại Đại học Tehran, cho biết phụ nữ là lực lượng lớn và các ứng viên hiện nay đã nhận ra rằng sự ủng hộ của họ là rất quan trọng.

Do vậy, trong ngày cuối cùng của chiến dịch tranh cử hôm 10-6, tất cả ứng viên đều nói về phụ nữ, chủ yếu tập trung vào sự tôn trọng của họ đối với vai trò của nữ giới trong xã hội hoặc cam kết trợ cấp kinh tế cho các góa phụ. Tổng thống Ahmadinejad nói về phụ nữ như là “trái tim” của xã hội Iran. Ông cam kết cải thiện quyền lợi cho phụ nữ và có kế hoạch cấp bảo hiểm cho các bà nội trợ. Từ giai đoạn giữa chiến dịch vận động lần này, em gái ông là bà Parvin đã tham gia giúp ông thu hút những phụ nữ bảo thủ, vì vợ ông hiếm khi xuất hiện trước công chúng.

3 đối thủ của ông Ahmadinejad cũng nỗ lực tập trung vào cử tri nữ. Nhà cải cách Mousavi đã phá vỡ điều cấm kỵ về việc kết hợp cuộc sống cá nhân với chính trường khi vận động tranh cử cùng phu nhân Zahra Rahnavard, nữ giáo sư nghệ thuật đầu tiên của Iran. Vợ các chính khách ở Iran không được vận động tranh cử kể từ cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979, nhưng năm nay, điều này đã chấm dứt. Các nhà phân tích cho rằng bà Rahnavard sẽ giúp chồng tranh thủ được sự ủng hộ của nhiều nữ trí thức.

Ứng viên cải cách khác là ông Karroubi cho biết sẽ chống lại việc buộc phụ nữ mang mạng che mặt. Gần đây, ông Karroubi cũng đề cập tới việc nên giành một số ghế trong nội các cho phụ nữ.

Trong khi đó, ứng viên bảo thủ Rezaie có hẳn một nhóm cố vấn nữ và cho biết có kế hoạch cải cách luật nhằm đảm bảo công bằng hơn cho phụ nữ. Ông Rezaie cam kết sẽ đưa phụ nữ giữ những vị trí cao trong tất cả các lĩnh vực.

Cả 4 ứng viên đều cam kết về quyền lợi cho phụ nữ, và cử tri nữ đã phản ứng tích cực khi tham gia nhiều cuộc tuần hành trên đường phố. Tuy nhiên, thực tế cho thấy không thể có nhiều sự thay đổi dành cho phụ nữ trong xã hội Iran. Phụ nữ từng là một phần quan trọng giúp nhà cải cách Mohammad Khatami lên nắm quyền 2 nhiệm kỳ vào năm 1997 và 2001. Nhưng ông Khatami phải thừa nhận rằng nhiều cam kết đối với phụ nữ của ông đã không thể thực hiện do sự cản trở của các nhân vật bảo thủ, vốn nắm nhiều quyền lực trong hệ thống xã hội Iran.

N. KIỆT (Theo WSJ, BBC, AP)