NGUYỆT CÁT (Theo Guardian)

Nhờ kết hợp hỗ trợ tài chính và khuyến khích cộng đồng tham gia nuôi dạy trẻ, Nagi - một thị trấn có 5.700 dân thuộc tỉnh Okayama của Nhật Bản - được mệnh danh là “thị trấn thần kỳ” sau khi thành công trong việc gia tăng dân số.

Một cơ sở chăm trẻ em ở Nagi.

Theo dự báo gần đây của chính phủ, dân số Nhật Bản sẽ giảm mạnh từ 125 triệu người hiện nay xuống còn 87 triệu vào năm 2070. Sự suy giảm dân số không chỉ khiến nền kinh tế lớn thứ ba thế giới bị thu hẹp, mà còn tạo ra áp lực to lớn đối với các gia đình và lực lượng lao động vốn đã quá tải. Thủ tướng Fumio Kishida thậm chí từng cảnh báo tỷ lệ sinh giảm mạnh và già hóa dân số có thể khiến Nhật Bản không thể vận hành như một xã hội. Trước những nguy cơ nói trên, thị trấn Nagi dường như đã tìm ra giải pháp thúc đẩy tỷ lệ sinh và gia tăng dân số.

Được biết, tỷ lệ sinh (số con mà một phụ nữ có thể sinh trong đời) tại Nagi đã tăng hơn gấp đôi từ 1,4 lên 2,95 vào năm 2019 và dù giảm nhẹ xuống 2,68 vào năm 2021 thì vẫn cao hơn gấp đôi so với tỷ lệ sinh trung bình của cả nước là 1,3. Tỷ lệ sinh ở Nagi gia tăng là thành quả của 2 thập niên triển khai các sáng kiến địa phương, vốn được thiết kế để biến thị trấn nông nghiệp này thành một nơi lý tưởng để nuôi dạy trẻ em, cũng như kìm hãm xu hướng suy giảm nhân khẩu học.

Theo thống kê, 47% hộ gia đình ở Nagi có từ 3 con trở lên. Tại đây, các gia đình trẻ đủ điều kiện có thể nhận được nhiều hỗ trợ tài chính, bao gồm khoản thanh toán một lần 100.000 yen (gần 17 triệu đồng) cho mỗi đứa con mới sinh. Trẻ em còn được chăm sóc y tế miễn phí cho đến năm 18 tuổi và phụ huynh không phải chi tiền mua sách giáo khoa cho đến khi con họ hoàn thành chương trình giáo dục bắt buộc ở tuổi 15. Những bữa ăn ở trường được trợ cấp và học sinh bậc trung học phổ thông ở ngoại thành chỉ phải trả một phần giá vé xe buýt. Ngoài ra, nhằm thu hút các gia đình trẻ, Nagi cũng đang cho thuê những ngôi nhà ba phòng ngủ với giá tương đối thấp - 50.000 yen/tháng.

Một trong những bí quyết giúp tăng tỷ lệ sinh tại Nagi còn bao gồm các chính sách hướng tới dịch vụ chăm sóc trẻ nhỏ với mức giá phải chăng. Như tại trung tâm chăm sóc trẻ Nagi Child Home, phụ huynh chỉ cần chi 300 yen/giờ là có thể an tâm giao con cho những người chăm sóc - gồm các bà mẹ, nhân viên và tình nguyện viên lớn tuổi - để tự do làm việc cá nhân, mua sắm hoặc đi khám bệnh. Yukie Kaneko - một bà mẹ có 2 con gái (3 tuổi và 3 tháng tuổi) - cho biết cô thường đến Nagi Child Home khoảng 3 lần/tuần vì nơi này mang lại cơ hội chơi đùa cho các con của cô thay vì ở nhà cả ngày. Người mẹ 28 tuổi tiết lộ vợ chồng cô cũng đã nghĩ đến việc sinh con thứ ba, thậm chí là thứ tư.

Tại Nagi, các công việc phục vụ cộng đồng cũng được mở rộng cho mọi thành viên. Như tại trung tâm việc làm tiện lợi Shigoto Conbini, mọi người dân từ 20 đến 70 tuổi đều có thể đăng ký làm những công việc phục vụ cộng đồng do hội đồng thị trấn giao phó. Yoshikazu Kuwamura, người quản lý cơ sở này, cho biết chương trình mở rộng việc làm giúp kết nối các doanh nghiệp trong và ngoài thị trấn với phụ nữ đang nuôi con nhỏ muốn kiếm thêm thu nhập trong thời gian rảnh, người nghỉ hưu và những người không có công việc ổn định trong nhiều năm. Shigoto Conbini thậm chí thiết lập một không gian mở để trẻ em vui chơi. Theo đó, phụ huynh có thể gửi con ở đây trong khi làm việc và người khác sẽ chăm sóc chúng, sau đó làm bù lại vào ngày khác. Người dân có thể đến đây làm khoảng 1-2 giờ vào bất kỳ lúc nào thuận tiện.

Cách cộng đồng cùng nhau tham gia chăm trẻ như vậy mang lại cho người dân sự linh hoạt để cân bằng giữa công việc và cuộc sống gia đình, đồng thời giúp họ biết rằng việc nuôi dạy con luôn nhận được sự hỗ trợ từ những người xung quanh. “Nagi là một nơi dễ dàng để nuôi dạy con cái. Tôi không cảm thấy mình đơn độc. Luôn có người túc trực để giúp đỡ bọn trẻ và có rất nhiều cơ hội để bọn trẻ chơi với nhau. Tôi đã nghĩ đến việc sinh đứa con thứ tư…” - Manami Kuroyabu, một phụ nữ có 3 con, chia sẻ.