Thủ tướng Julia Gillard (phải) và ông Tony Abbott, ai sẽ thắng?

Hôm nay 21-8, khoảng 14 triệu cử tri Úc sẽ đi bỏ phiếu bầu Quốc hội mới. Kết quả thăm dò dư luận trước thềm bầu cử cho thấy nguy cơ có thể xảy ra tình trạng Quốc hội “treo” tại xứ chuột túi, khi Công đảng của đương kim Thủ tướng Julia Gillard mất ưu thế dẫn điểm mong manh trước liên đảng Dân tộc - Tự do đối lập của ông Tony Abbott.

Khảo sát vào hôm 17 và 18-8 của hãng thăm dò dư luận Newspoll công bố trên báo The Australian, cho thấy tỷ lệ ủng hộ Công đảng giảm xuống còn 50%, ngang bằng với liên đảng bảo thủ. Vài ngày trước đó, Công đảng còn dẫn trước với 52% so với 48% của liên đảng. Theo các nhà phân tích, khoảng 20 khu vực bầu cử chính sẽ quyết định kết quả bầu cử lần này, trong đó có Queensland - quê nhà của cựu Thủ tướng Kevin Rudd, nơi nhiều cử tri vẫn còn day dứt vì việc ông bị Công đảng phế truất bất ngờ hôm 24-6.

Vài ngày sau khi lên nắm quyền thay ông Rudd, bà Gillard đã hạ mức thuế đề nghị đánh vào lợi nhuận của các công ty khai khoáng lớn từ 40% xuống còn 30%, nhằm tranh thủ sự ủng hộ của lao động ngành khai khoáng. Tuy nhiên, chính sách này vẫn đang gây ra cuộc tranh cãi trong dư luận Úc, dù bà Gillard nỗ lực vận động và xem đây là một trong những chủ đề trọng tâm trong chiến dịch tranh cử. Ông Abbott đã tuyên bố sẽ hủy bỏ chính sách thuế này nếu thắng cử.

Một vấn đề khác mà cả Công đảng và liên đảng Dân tộc - Tự do đều muốn ghi điểm nhưng vô cùng phức tạp là chính sách về người nhập cư. Cả bà Gillard và ông Abbott đều muốn giảm số người nhập cư và quay lại dùng các trung tâm ngoài khơi để tiếp nhận người xin tị nạn, nhưng khác nhau về nơi tiếp nhận. Bà Gillard muốn xây một trung tâm mới ở Đông Timor dưới sự đỡ đầu của Liên Hiệp Quốc, còn ông Abbott muốn mở cửa lại trung tâm do Úc điều hành ở đảo quốc Nauru.

Tuy nhiên, các tổ chức kinh tế lo ngại lợi ích lâu dài của đất nước có khoảng 22 triệu dân này bị ảnh hưởng, bởi tăng dân số là điều kiện cần thiết cho bất kỳ nền kinh tế mạnh nào. Úc là quốc gia phát triển duy nhất tránh được suy thoái, nhưng ngăn chặn nhập cư sẽ làm chậm mức tăng nhu cầu tiêu dùng và giảm lực lượng lao động lành nghề cần thiết cho ngành khai khoáng đang bùng nổ, nhất là ở các bang giàu tài nguyên như Tây Úc, nơi nhu cầu lao động đang tăng mạnh do cơn khát tài nguyên của Trung Quốc. Ông Abbott đã cam kết giảm nhập cư hàng năm từ 300.000 người hiện nay xuống còn 170.000 người vào cuối nhiệm kỳ đầu tiên của ông, nếu ông giành thắng lợi lần này.

Nếu không có đảng nào giành thắng lợi rõ ràng, chính phủ kế tiếp sẽ phải phụ thuộc vào nhóm nghị sĩ độc lập hoặc đảng Xanh để thành lập chính phủ. Khi đó, các chính sách như thuế đánh vào lợi nhuận các công ty khai khoáng của Công đảng có thể bị gác lại. Hôm 19-8, bà Gillard đã loại bỏ bất kỳ cuộc ngã giá nào với đảng Xanh về việc thỏa hiệp chính sách thuế trên nếu đảng Xanh nắm giữ thế cân bằng ở Thượng viện sau bầu cử. Tuyên bố này khiến các nhà đầu tư lo ngại về một giai đoạn đàm phán kéo dài mới về thuế khai khoáng, nếu Công đảng giành thắng lợi nhiệm kỳ thứ hai.

N. MINH (Theo Reuters, WSJ)