Hàng loạt nghị sĩ cấp cao đảng Cộng hòa đang “sát cánh” với phe Dân chủ trong chiến lược gây áp lực buộc Tổng thống Mỹ Donald Trump dừng thực thi chính sách gây tranh cãi tách phụ huynh và con cái của những gia đình nhập cư bất hợp pháp bị bắt tại biên giới.

Người biểu tình bên ngoài trụ sở Bộ An ninh Nội địa Mỹ tại bang New Jersey hôm 17-6. Ảnh: Reuters

Trước đây, những gia đình nhập cảnh vào Mỹ bất hợp pháp nhưng có con nhỏ đi cùng sẽ không bị giam giữ trong lúc chờ phán quyết của tòa xem được ở lại Mỹ hay không. Người lớn chỉ bị tách khỏi trẻ em nếu các nhân viên hải quan không thể xác minh họ chắc chắn là phụ huynh những đứa trẻ đi theo hoặc đang bị truy tố hình sự. Hồi tháng 5, chính quyền Trump khẳng định không tiếp tục ngoại lệ như vậy sau khi Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions công bố chính sách “không khoan nhượng” đối với người nhập cư trái phép, kể cả đối tượng xin tị nạn.

Theo đó, các gia đình bị bắt khi cố tình vượt biên sẽ bị truy tố hình sự. Trên thực tế không có luật bắt buộc chia tách trẻ em với phụ huynh, nhưng việc Nhà Trắng tối đa hóa hình thức truy tố hình sự đối tượng nhập cảnh trái phép đồng nghĩa trẻ em sẽ bị tách ra khi người lớn đi cùng bị bắt giam chờ xét xử. Những đứa trẻ này được chuyển tới Văn phòng Tái định cư người tị nạn hoặc người bảo trợ nếu tòa không giải quyết trường hợp vượt biên của những gia đình trên. Bộ An ninh Nội địa Mỹ cho biết khoảng 2.000 trẻ em đã bị tách khỏi bố mẹ và giao cho người giám hộ tính từ giữa tháng 4 đến cuối tháng 5.

Chính quyền Trump lập luận rằng họ chỉ thực thi chính sách của chính quyền tiền nhiệm và điều này là cần thiết nhằm bảo vệ biên giới và giảm lượng người nhập cư bất hợp pháp. Dù vậy, động thái này vấp phải chỉ trích mạnh mẽ từ các chuyên gia y tế, các nhà lãnh đạo tôn giáo và hoạt động nhập cư. Theo cựu Đệ nhất phu nhân Mỹ Laura Bush, việc tách trẻ em khỏi cha mẹ tương tự lệnh giam giữ người Mỹ gốc Nhật ở các trại tập trung trong Chiến tranh Thế giới thứ 2, vốn bị coi là “vết nhơ” trong lịch sử Mỹ. Bà Bush khẳng định bảo vệ biên giới là cần thiết nhưng chính sách “không khoan nhượng” mà Washington đang áp dụng là hành động “tàn nhẫn và phi đạo đức”.

Trong khi đó, cựu Tổng thống Bill Clinton cùng các nhà lập pháp Dân chủ lên án chính quyền Trump lợi dụng trẻ em gia đình tị nạn như “công cụ đàm phán” để buộc đảng này chấp nhận giải pháp nhập cư nghiêm ngặt hơn. Tuy nhiên, cố vấn hàng đầu của ông chủ Nhà Trắng Kellyanne Conway hôm 17-6 khẳng định tổng thống không lợi dụng việc này để buộc đảng Dân chủ ngồi vào bàn đàm phán giải quyết mâu thuẫn chính sách. Cách đó một ngày, Tổng thống Trump trên Twitter cũng kêu gọi phe Dân chủ hợp tác với đảng Cộng hòa về các biện pháp nhập cư mới, bao gồm tài trợ xây dựng bức tường biên giới và cải cách luật di trú toàn diện.

Hiện tại, Nhà Trắng cũng đang đứng trước áp lực chia rẽ nội bộ khi hàng loạt nhà lập pháp đảng Cộng hòa và cố vấn tổng thống góp tiếng nói cùng đảng Dân chủ buộc ông Trump đưa ra chỉ thị mới cho Bộ An ninh Nội địa nhằm đảo ngược hoặc sửa đổi chính sách chia tách gia đình. Trong chương trình “Face the Nation” của kênh CBS, thượng nghị sĩ Cộng hòa Susan Collins cho rằng chính sách mới đi ngược lại các giá trị của Mỹ, bởi nó gởi thông điệp cứng rắn tới những người nhập cư trái phép nhưng đồng thời tổn thương trẻ em vô tội. Một số nhà lãnh đạo tôn giáo vốn ủng hộ ông Trump cũng lên tiếng phản đối chính sách “không khoan nhượng” của chính quyền. Cuối tuần qua, nhiều cuộc biểu tình đã diễn ra trên khắp nước Mỹ với sự có mặt của một số nghị sĩ Dân chủ.

 MAI QUYÊN