Thủ tướng Nga Vladimir Putin (phải) và người đồng cấp Trung Quốc Ôn Gia Bảo tại cuộc họp báo hôm 23-11. Ảnh: THX

Nga và Trung Quốc đã quen việc sử dụng nhiều loại tiền tệ khác nhau, nhất là đồng USD, trong buôn bán song phương, nhưng từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, các quan chức cấp cao của hai nước đã bắt đầu khai thác nhiều khả năng khác nhau. Đồng nhân dân tệ (NDT) hiện nay đã được trao đổi với đồng rúp của Nga trên thị trường liên ngân hàng Trung Quốc. Trong phiên giao dịch đầu tiên hôm 22-11, Ngân hàng Trung ương và Ngân hàng Công thương của Trung Quốc đã mua khối lượng đồng rúp trị giá 1 triệu NDT. Tổng số tiền giao dịch này được thực hiện với tỷ giá hối đoái bình quân 1 NDT đổi 4,67 rúp. Trong khi đó, Thủ tướng Putin cho biết đồng NDT sẽ sớm được giao dịch với đồng rúp ở Nga, dự kiến vào tháng 12 tới. Ngân hàng lớn nhất Nga OAO Sberbank đã đạt thỏa thuận với Ngân hàng xuất nhập khẩu Trung Quốc về việc mở hệ thống tín dụng trị giá 2 tỉ USD, dùng để cấp quỹ cho các “dự án kinh tế chung quy mô lớn” giữa hai nước.

Thực tế, từ năm 2002, Nga và Trung Quốc đã bắt đầu thí điểm giao dịch bằng đồng nội tệ hai nước ở các khu vực biên giới, khi cho phép các ngân hàng Nga và Trung Quốc mở tài khoản bằng đồng rúp và NDT. Một năm sau, Ngân hàng Trung ương Nga và Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc ký thỏa thuận giao dịch bằng đồng tiền quốc gia. Theo Viktor Melnikov, Phó Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Nga, mậu biên giữa Nga và Trung Quốc giai đoạn 2003-2010 tăng hơn 900%. Năm 2009, thương mại song phương bằng nội tệ của Nga đạt 15,5 tỉ rúp, trong khi bằng tiền Trung Quốc đạt 53 triệu NDT (7,79 triệu USD). Trong năm này, tổng kim ngạch thương mại Nga - Trung đạt 38,8 tỉ USD. Thủ tướng Putin cho biết thương mại giữa Nga và Trung Quốc trong 9 tháng đầu năm nay đạt 42 tỉ USD, tăng 56%.

Theo các chuyên gia Trung Quốc, việc sử dụng đồng nội tệ trong giao thương giữa hai nước cho thấy mối quan hệ gần gũi hơn giữa Bắc Kinh và Mát-xcơ-va. Sun Zhuangzhi, nhà nghiên cứu tại Trung tâm nghiên cứu châu Á thuộc Viện Hàn lâm khoa học xã hội Trung Quốc, cho rằng phương thức mới trong thương mại giữa Trung Quốc và Nga là thuận theo xu hướng toàn cầu, sau khi khủng hoảng tài chính phơi bày nhiều khiếm khuyết của hệ thống tài chính thế giới do đồng USD chi phối. Còn theo Pang Zhongying, chuyên gia chính trị quốc tế tại Đại học Renmin của Trung Quốc, động thái này là nhằm bảo vệ nền kinh tế của hai nước trước những rủi ro từ đồng USD, chứ không nhằm thách thức đồng USD. Cả doanh nghiệp Nga và Trung Quốc sẽ có nhiều cơ hội hơn và giảm được chi phí, cũng như rủi ro về tỷ giá hối đoái.

Theo các nhà phân tích, thực ra chính quyền Bắc Kinh đang nỗ lực để mở rộng khả năng trao đổi của đồng NDT nhằm tăng cường xuất khẩu. Đồng rúp là loại tiền tệ thứ 6 được chuyển đổi ở Trung Quốc sau đồng USD, bảng Anh, euro, Ringgit (Malaysia) và đô-la Hồng Công. Mua USD dự trữ để kiềm chế NDT tăng giá đã giúp tăng thêm 194 tỉ USD dự trữ ngoại tệ của Trung Quốc trong quý III, nâng tổng dự trữ ngoại tệ của nước này lên 2.650 tỉ USD.

N. MINH
(Theo Chinadaily, THX, RIA Novosti)