Sáng 24-2 (giờ Việt Nam), Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố triển khai “chiến dịch đặc biệt” nhằm bảo vệ người dân ở Cộng hòa nhân dân Donetsk tự xưng (DPR) và Cộng hòa nhân dân Lugansk tự xưng (LPR) tại Donbass, miền Đông Ukraine. Tuyên bố được đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông Putin ký sắc lệnh công nhận 2 nước cộng hòa tự xưng này.

Khói đen bốc lên từ một sân bay quân sự ở gần thành phố Kharkiv, Đông Bắc Ukraine hôm 24-2. Ảnh: AFP

Ngay sau khi thông báo phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Donbass, Tổng thống Putin tuyên bố “Nga không có kế hoạch chiếm đóng lãnh thổ Ukraine” và sẽ “đáp trả ngay tức khắc mọi mối đe dọa từ bên ngoài”. Theo Hãng tin TASS, trong bài phát biểu phát trên truyền hình sáng 24-2, ông Putin cam kết các binh sĩ Nga sẽ “làm đúng bổn phận (của họ) và quyền hành pháp ở Nga sẽ được vận dụng nhanh chóng và hiệu quả”.

Sau khi Tổng thống Putin thông báo mở chiến dịch đặc biệt ở miền Đông Ukraine, Tổng thống Joe Biden tuyên bố Mỹ và các nước đồng minh sẽ phối hợp trong phản ứng với Nga. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen thông báo ủy ban này sẽ đệ trình một gói trừng phạt cụ thể và có quy mô lớn mới nhằm vào các lĩnh vực kinh tế chiến lược và ngân hàng của Nga.

Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg cũng đã lên án mạnh mẽ hành động của Nga ở Ukraine, đồng thời cho biết các đồng minh NATO sẽ nhóm họp để đưa ra hậu quả cho các hành động của Mát-xcơ-va.

Nga bác bỏ thông tin máy bay bị bắn hạ tại Ukraine

Liên quan đến tình hình thực địa, Hãng tin Sputniknews đưa tin một loạt tiếng nổ được nghe thấy tại thành phố Donetsk, thuộc DPR ở miền Đông Ukraine. Trước đó, tình hình tại đây tĩnh lặng trong khi mạng Internet vẫn truy cập được. Còn theo Hãng RT, một vài tiếng nổ cũng phát ra tại thành phố Kharkiv, cách thủ đô Kiev 400km về phía Đông. Trong khi đó, một vụ nổ cũng đã xảy ra tại thành phố cảng Mariupol. Một số vụ nổ đã xảy ra tại sân nay quốc tế Boryspil và một số mục tiêu quân sự ở miền Đông và Nam Ukraine. Các hành khách, nhân viên hàng không đã được sơ tán khỏi đây.

Theo Hãng tin RIA ngày 24-2, Nga đã bác bỏ các thông tin về việc máy bay nước này bị bắn hạ trên không phận Ukraine. Trước đó, quân đội Ukraine thông báo có 5 máy bay và 1 trực thăng của Nga bị bắn hạ tại miền Đông Ukraine. Bộ Quốc phòng Nga cũng xác nhận đã vô hiệu hóa được các căn cứ quân sự và hệ thống phòng không của Ukraine, vài giờ sau khi Tổng thống Putin tuyên bố triển khai chiến dịch quân sự tại đây.

Hãng tin Reuters dẫn nguồn lực lượng biên phòng Ukraine cho biết vào khoảng 5h00 sáng 24-2 (giờ địa phương), các binh sĩ Nga đã tấn công bằng pháo, các khí tài quân sự và vũ khí nhỏ khác nhằm vào các đơn vị biên phòng và các trạm kiểm soát ở Sumy, Kharkiv, Chernihiv và Zhytomyr của Ukraine. Trong khi đó, Hãng tin AFP cho biết còi báo động không kích đã vang lên ở thành phố Lviv, miền Tây Ukraine. Lực lượng khẩn cấp Ukraine xác nhận các vụ nã pháo nhằm vào khu vực này và cho biết các lực lượng trên bộ của Nga đã tiến vào biên giới Ukraine.

Ukraine cắt đứt quan hệ ngoại giao với Nga

Theo AFP, ngày 24-2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tuyên bố nước này đã cắt quan hệ ngoại giao với Nga. Thông tin trên đã được Tổng thống Zelenskiy đưa ra trong một thông điệp bằng video. Đây là lần đầu tiên quan hệ Nga và Ukraine gián đoạn kể từ khi Liên Xô giải thể vào năm 1991.

Trước đó, ông Zelenskiy đã ban bố thiết quân luật trên toàn quốc sau khi Nga thông báo triển khai chiến dịch đặc biệt tại Donbass. Theo Reuters, Tổng thống Zelenskiy cũng đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Mỹ Joe Biden liên quan đến diễn biến hiện nay.

Quốc hội Ukraine cũng đã thông qua tuyên bố về tình trạng khẩn cấp quốc gia trong bối cảnh gia tăng căng thẳng trong quan hệ với Nga. Tình trạng khẩn cấp sẽ được áp dụng đối với toàn bộ lãnh thổ Ukraine từ ngày 24-2 và kéo dài trong 30 ngày, ngoại trừ vùng Donetsk và Lugansk ở miền Đông đã được đặt trong tình trạng khẩn cấp từ năm 2014. Biện pháp trên được Quốc hội Ukraine phê chuẩn theo đề xuất của Tổng thống Zelenskiy sau khi Nga bắt đầu sơ tán nhân viên Đại sứ quán nước này tại Kiev, trong khi Mỹ cảnh báo khả năng bùng nổ xung đột tại Ukraine.

Cơ quan An toàn hàng không của Liên minh châu Âu (EASA) cảnh báo các hãng hàng không tránh bay qua không phận Ukraine. Cơ quan quản lý hàng không Nga Rosaviatsia cũng ra thông báo hủy các chuyến bay khởi hành từ 11 sân bay ở miền Nam nước Nga gần với Ukraine. Lệnh hạn chế này sẽ có hiệu lực đến ngày 2-3 tới.

Cũng trong ngày 24-2, Nga đã gửi thông báo đến các phi công, trong đó nói rõ quyết định đóng cửa một phần không phận trong vùng thông báo bay Rostov ở phía Đông biên giới với Ukraine “để đảm bảo an toàn” cho các chuyến bay dân sự. Thông báo liệt kê các tuyến đường và độ cao cụ thể cần tránh.

HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)