Mỹ cân nhắc ngừng mọi viện trợ quân sự cho Ukraine

Ngày 1-3, Tổng Thư ký NATO Mark Rutte cho biết cuộc tranh cãi giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là “đáng tiếc” và hai bên nên hàn gắn mối quan hệ.

Thủ tướng Anh Starmer (phải) và Tổng thống Ukraine Zelensky. Ảnh: AFP

Trả lời phỏng vấn truyền thông Anh, ông Rutte nói: “Tôi đã hai lần điện đàm với Tổng thống Zelensky. Tôi nói với ông ấy rằng chúng ta cần đoàn kết, Mỹ, Ukraine và châu Âu, để đưa Ukraine tới một nền hòa bình bền vững.”

Khi được hỏi về phản ứng của ông Zelensky về cuộc gặp với ông Trump, ông Rutte cho biết ông không thể tiết lộ nội dung thảo luận, nhưng nói thêm: “Ðiều tôi nói rõ với ông ấy là chúng ta thực sự phải tôn trọng những gì Tổng thống Trump đã làm cho Ukraine cho đến nay”, đề cập đến việc Mỹ cung cấp tên lửa chống tăng Javelin.

Ông Rutte nhấn mạnh Ukraine sẽ “không thể làm được gì” nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ. “Vì vậy tôi nói với ông ấy, chúng ta thực sự phải ghi nhận công lao của ông Trump về những gì ông ấy đã làm lúc đó, những gì nước Mỹ đã làm kể từ đó, và cả những gì nước Mỹ vẫn đang làm”.

Về phía Ukraine, Tổng thống Zelensky viết trên mạng X: “Việc có được sự ủng hộ của Tổng thống Trump là rất quan trọng với chúng tôi. Ông ấy muốn chấm dứt chiến tranh, nhưng không ai mong muốn hòa bình hơn chúng tôi. Sự trợ giúp của Mỹ đã rất quan trọng để giúp chúng tôi tồn tại, và tôi muốn ghi nhận điều này. Dù đối thoại khó khăn, chúng ta vẫn là đối tác chiến lược”.

Tổng thống Ukraine kêu gọi Mỹ “cần thẳng thắn và trực tiếp với nhau để hiểu rõ các mục tiêu chung”. Ông khẳng định vẫn sẵn sàng ký thỏa thuận cho phép Mỹ tiếp cận các khoáng sản chiến lược của Ukraine, bất chấp việc đàm phán thất bại do cuộc tranh cãi tại Washington.

Ông Zelensky đánh giá một thỏa thuận như vậy, cho phép các công ty Mỹ tiếp cận nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine, “sẽ là bước đầu tiên hướng tới các đảm bảo an ninh”, mặc dù Washington đã loại trừ việc cung cấp những đảm bảo như vậy cho Kiev. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh thỏa thuận này “chưa đủ” và “người Ukraine cần biết rằng Mỹ đang ở bên cạnh họ”.

Ông Zelensky nhấn mạnh: “Tôi muốn Mỹ đứng về phía chúng tôi mạnh mẽ hơn”, đồng thời cho biết “hiểu rằng Mỹ đang tìm cách đối thoại với” Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Trong khi đó, truyền thông Mỹ dẫn lời quan chức cấp cao Mỹ cho biết chính quyền Tổng thống Trump đang xem xét ngừng tất cả lô hàng viện trợ quân sự, cũng như cả việc hỗ trợ gián tiếp cho Ukraine sau cuộc hội đàm căng thẳng giữa ông chủ Nhà Trắng và Tổng thống Ukraine Zelensky tại Washington ngày 28-2.

Một quan chức Mỹ cho biết quyết định trên có thể ảnh hưởng đến các lô hàng radar, xe cộ, đạn dược và tên lửa trị giá hàng tỉ USD hiện đang chờ được đưa đến Ukraine, cũng như các hoạt động hỗ trợ gián tiếp như thông tin tình báo, huấn luyện binh sĩ và phi công Ukraine.

Trong khi đó, nhiều nước tái khẳng định việc duy trì ủng hộ Ukraine. Theo phóng viên TTXVN tại châu Ðại Dương, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon nhấn mạnh Wellington vẫn kiên định ủng hộ Kiev. Nhà lãnh đạo New Zealand nêu rõ: “Tất cả chúng ta đều mong muốn Mỹ và Ukraine cùng nhau hợp tác hướng tới mục tiêu chung là nền hòa bình công bằng và lâu dài cho Ukraine”.

Trả lời phỏng vấn trên đài phát thanh công cộng NRK, Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Stoere nhấn mạnh chính phủ nước này sẽ sớm đề nghị Quốc hội tăng hỗ trợ kinh tế cho Ukraine.

Theo phóng viên TTXVN tại Berlin, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Kinh tế Ðức Robert Habeck ngày 1-3 đã bày tỏ sự ủng hộ đối với Ukraine, kêu gọi giải ngân nhanh 3 tỉ euro để hỗ trợ hoạt động quốc phòng của Kiev.

Cùng ngày, theo phóng viên TTXVN tại Praha, giới lãnh đạo Séc đã lên tiếng ủng hộ Ukraine, tuyên bố “sát cánh” cùng Kiev. Trên tài khoản mạng xã hội, Tổng thống Séc Petr Pavel tuyên bố nước này luôn “sát cánh cùng Ukraine”, đồng thời kêu gọi châu Âu tăng cường nỗ lực. Ngoại trưởng Séc Jan Lipavsky nhấn mạnh quốc gia Trung Âu này “luôn ủng hộ Ukraine”.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba thì tuyên bố sẽ nỗ lực ngăn chặn tình trạng chia rẽ giữa Mỹ, Ukraine và Nhóm Các nước công nghiệp phát triển (G7).

HỮU TIẾN