Mỹ đang tìm cách tăng cường kiểm soát các thương vụ của Trung Quốc ở Thung lũng Silicon nhằm bảo vệ tốt hơn các công nghệ nhạy cảm được coi là quan trọng đối với an ninh quốc gia - hãng tin Reuters dẫn lời các quan chức xứ cờ hoa cho biết.

Lo lắng đặc biệt của Mỹ chính là sự quan tâm của Trung Quốc đối với trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ học máy, lĩnh vực thu hút nhiều vốn đầu tư của Trung Quốc những năm gần đây. Họ quan ngại các công nghệ tiên tiến được phát triển ở Mỹ có thể được Trung Quốc sử dụng để tăng cường năng lực quân sự và thậm chí giúp nước này dẫn đầu các ngành công nghiệp chiến lược.

Chính phủ Mỹ hiện đang tìm cách củng cố vai trò của Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ (CFIUS), cơ quan liên ngành chuyên xem xét các vụ thâu tóm của nước ngoài đối với các công ty Mỹ trong các lĩnh vực liên quan an ninh quốc gia. Reuters dẫn báo cáo của Lầu Năm Góc cảnh báo rằng Trung Quốc đang "lách" sự kiểm soát của Mỹ và tăng cường tiếp cận các công nghệ nhạy cảm thông qua các giao dịch mà CFIUS chưa giám sát. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis ngày 13-6 chỉ trích các quy định của CFIUS "đã lỗi thời" và đề nghị "cập nhật để đối phó với tình hình hiện nay".

Hiện Thượng nghị sĩ John Cornyn, nhân vật số 2 của đảng Cộng hòa tại Thượng viện, đang soạn thảo dự luật cho phép CFIUS có nhiều quyền lực hơn để ngăn chặn một số loại hình đầu tư công nghệ. Dự luật sẽ yêu cầu CFIUS tăng cường giám sát nhà đầu tư đến từ các quốc gia được xác định là mối đe dọa tiềm ẩn đối với an ninh quốc gia.

Mặc dù vậy, một số chuyên gia trong ngành cảnh báo những quy định khắc khe của Mỹ có thể không thành công trong việc chặn đứng quy trình chuyển giao công nghệ và có thể khiến Trung Quốc trả đũa, ảnh hưởng đến kinh tế Mỹ. Theo hãng nghiên cứu Rhodium Group, Mỹ là điểm đến hàng đầu của Trung Quốc về đầu tư trực tiếp nước ngoài năm 2016, với tổng giá trị các vụ thu mua và đầu tư mới là 45,6 tỉ USD. Chỉ riêng 5 tháng đầu năm 2017, Trung Quốc đã đầu tư 22 tỉ USD, tăng 100% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhà kinh tế Thilo Hanemann thuộc Rhodium cho biết nếu luật pháp Mỹ quá khắc khe, ngành công nghệ có thể bị tổn thất.

Reuters cho biết lo ngại về sự xâm nhập của Trung Quốc vào các công nghệ tiên tiến xuất hiện khi quân đội Mỹ tìm cách tích hợp các yếu tố trí tuệ nhân tạo và máy học vào chương trình máy bay không người lái. Nhưng công nghệ nhận dạng hình ảnh tương tự đang được phát triển bởi các công ty ở Thung lũng Silicon, có thể bị các đối thủ thâu tóm vì mục đích quân sự. "Jack" Shanahan, Giám đốc tình báo quốc phòng của Lầu Năm Góc, nói ông không ngạc nhiên khi các công ty Trung Quốc đang đầu tư ở đó. Công ty nghiên cứu CB Insights cho biết có 29 nhà đầu tư Trung Quốc đang đầu tư vào các công ty AI của Mỹ kể từ đầu năm 2012. Trên thực tế, Trung Quốc đã không hề che giấu tham vọng trở thành một cường quốc trong lĩnh vực AI, kể cả thông qua các vụ mua lại công ty nước ngoài. Đơn cử, hãng tìm kiếm qua mạng Baidu phối hợp với Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia vừa khởi động một phòng thí nghiệm AI vào tháng 3, thì đến tháng 4 họ đã mua lại xPerception, hãng máy tính của Mỹ chuyên sản xuất phần mềm nhận dạng thị giác và phần cứng với nhiều ứng dụng trong lĩnh vực robot và thực tế ảo.

THANH TRÚC