Hãng tin Anh Reuters ngày 25-6 cho biết Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đã “phản pháo” những chỉ trích của Mỹ về nỗ lực của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại Libye, khi cho rằng châu Âu đang mang gánh nặng chính trong chiến dịch này, bất chấp Washington phàn nàn ngược lại. Tuyên bố của ông Sarkozy diễn ra cùng ngày Hạ viện Mỹ bỏ phiếu về dự luật giới hạn tài chính cho chiến dịch ở Libye, kết thúc một tuần tranh cãi về tính pháp lý của cuộc chiến mà Mỹ và đồng minh NATO phát động chống Libye.

Đồng minh bất hòa

Tổng thống Barack Obama. Ảnh: AP

Tổng thống Sarkozy cho rằng Pháp và Anh là hai nước đóng góp chính cho nỗ lực phế truất nhà lãnh đạo Muammar Gadhafi ở Libye. Ông Sarkozy tuyên bố tiếp tục tăng sức ép cho tới khi nào ông Gadhafi ra đi. Ông cũng chỉ trích quan điểm cho rằng tương lai của NATO đang bị nghi ngờ, bởi vì châu Âu không sẵn sàng dành các nguồn lực cho quân đội của họ, vấn đề được Bộ trưởng Quốc phòng sắp nghỉ hưu của Mỹ Robert Gates đề cập trong phát biểu mới đây. Mỹ cho rằng các lực lượng của họ đã thực hiện 1/4 trong số hơn 12.000 chuyến bay trên bầu trời Libye. Các quan chức Mỹ cũng cho biết máy bay không người lái và chiến đấu cơ của Mỹ vẫn tiếp tục ném bom ở Libye.

Sứ mệnh NATO tại Libye trở thành vấn đề “nóng” trong tuần này, khi chiến dịch không kích bước sang tháng thứ tư mà không có dấu hiệu cho thấy đạt được mục tiêu phế truất chính quyền của nhà lãnh đạo Gadhafi. Trong khi đó, một quả tên lửa rơi trúng khu dân cư ở Thủ đô Tripoli hôm 19-6, làm 9 dân thường thiệt mạng, đã tăng sức ép chính trị rõ ràng lên sứ mệnh của NATO. Ngoại trưởng Ý Franco Frattini đã kêu gọi dừng ngay chiến dịch quân sự để mở đường cho các hoạt động viện trợ nhân đạo tại quốc gia Bắc Phi.

Nhà Trắng bị chỉ trích

Hạ viện Mỹ ngày 24-6 đã thông qua nghị quyết quở trách chính sách Libye của Tổng thống Barack Obama, nhưng vẫn tiếp tục cấp tài chính cho chiến dịch quân sự của Mỹ ở quốc gia Bắc Phi.

Với 295 phiếu chống và 123 phiếu thuận, Hạ viện đã bác bỏ nghị quyết cho phép Mỹ tiếp tục vai trò của họ ở Libye. 70 nghị sĩ chống chiến tranh của đảng Dân chủ đã không ủng hộ Nhà Trắng. Tuy nhiên, động thái này chỉ mang tính biểu tượng, vì chính quyền Mỹ tuyên bố chiến dịch tại Libye không cần thiết được Quốc hội thông qua.

Cuộc bỏ phiếu quan trọng hơn diễn ra sau đó tại Hạ viện là dự luật yêu cầu ngưng cấp tài chính cho một số hoạt động của NATO, trong đó có các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái. Về vấn đề này, một nhóm nghị sĩ đảng Cộng hòa lại tham gia cùng đảng Dân chủ bác bỏ dự luật, với 238 phiếu chống và 180 phiếu thuận.

Việc Mỹ tham gia không kích chống chính quyền Gadhafi đã trở thành chủ đề gây tranh cãi ở Đồi Capitol. Các nghị sĩ tự do và hầu hết chính khách Cộng hòa cho rằng ông Obama cần phải được Quốc hội cho phép để tiếp tục vai trò của Mỹ ở Libye và tổng thống không được quyết định tiến hành hoạt động. Trong khi đó, Nhà Trắng cho rằng không cần thiết thông qua Quốc hội vì vai trò của Mỹ ở Libye không tới mức chiến tranh. Lập luận của Nhà Trắng đã chọc giận các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa và nhiều chính khách Dân chủ. Nghị sĩ Cộng hòa Paul Ryan, Chủ tịch Ủy ban ngân sách Hạ viện, cho biết ông không ủng hộ dự luật cắt tài chính vì chiến dịch đang diễn ra, nhưng cuộc bỏ phiếu này gởi một thông điệp mạnh tới tổng thống là: “Ông ấy nợ nhân dân Mỹ và Quốc hội một chiến lược rõ ràng”.

N. KIỆT (Theo WSJ, Reuters)