Tạp chí tài chính hàng đầu Brazil, Valor Economico, đã giật tít như vậy sau khi Tòa án Tối cao hủy mọi cáo buộc hình sự chống lại cựu Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva (ảnh), mở đường cho chính trị gia 75 tuổi trở lại chính trường.

  Ảnh: Bloomberg

Theo Hãng tin AP, Thẩm phán Edson Fachin trong phán quyết không đưa ra kết luận nào liên quan ông Lula trong cuộc điều tra tham nhũng tại Tập đoàn dầu khí quốc gia Petrobras. Thay vào đó, Thẩm phán Fachin tuyên bố tòa địa phương ở thành phố Curitiba (vốn hai lần kết tội ông Lula tham nhũng và rửa tiền) không có thẩm quyền đưa nhà lãnh đạo cánh tả ra xét xử. Phán quyết cũng cho biết vụ việc ông Lula cần phải xét xử lại tại tòa án liên bang ở thủ đô Brasilia.

Ðược biết, chiến dịch điều tra tham nhũng khởi động từ năm 2014 đã dẫn đến việc bắt giữ và bỏ tù hàng loạt chính trị gia, doanh nhân quyền lực ở Brazil, bao gồm hai cựu Tổng thống Michel Temer và Dilma Rousseff. Vụ bê bối hàng tỉ USD của Petrobras cũng tác động nhiều quốc gia khác ở Mỹ Latinh, góp phần định hình lại bối cảnh chính trị khu vực. Theo tài liệu, ông Lula bị cáo buộc đóng vai trò quan trọng trong vụ Petrobras cùng với hành vi cản trở điều tra. Nhà lãnh đạo cánh tả bị bắt và bị kết án tù hồi năm 2018, ngay trước thời điểm diễn ra chiến dịch tranh cử tổng thống mà ông là ứng viên sáng giá. Không bị bất kỳ đối thủ đáng gờm nào cản đường nên ứng viên bảo thủ Jair Bolsonaro thời điểm đó dễ dàng vượt lên và giành chiến thắng. Ðến cuối năm 2019, ông Lula được trả tự do nhưng không có quyền ra ứng cử do có bản án chưa được xóa.

Trước diễn biến mới đầy bất ngờ, Tổng thống Bolsonaro đã bác bỏ động thái mang “động cơ chính trị” của Thẩm phán Fachin kèm theo cảnh báo việc ông Lula ra tranh cử là “thảm họa” đối với người dân Brazil.

Theo các nhà phân tích, quyết định của Tòa án Tối cao không có nghĩa ông Lula được tuyên vô tội trong những cáo buộc mà ông đã bị kết án trước đó. Thay vào đó, tòa chỉ xác định họ đã xét xử không đúng chỗ và ông cần được xét xử lại. Dù vậy, diễn biến này cũng giúp ông Lula khôi phục các quyền chính trị, bao gồm ra tranh cử tổng thống năm 2022.

Lula da Silva là một trong những nhân vật thống trị chính trường Brazil suốt nhiều thập kỷ, dẫn dắt quốc gia Nam Mỹ trong thời kinh tế tăng trưởng nhanh chóng và được ghi công trong việc đưa hàng triệu người thoát cảnh đói nghèo. Phục vụ hai nhiệm kỳ tổng thống (2003-2011), ông Lula rời nhiệm sở với tỷ lệ tán thành 87%. Song, danh tiếng của ông bắt đầu sa sút do ảnh hưởng bởi các cáo buộc về chuyện ông có biết hoặc liên quan các hành vi sai trái. Trong những tháng gần đây, mức ủng hộ ông bắt đầu tăng trở lại khi Brazil đối mặt thảm họa nhân đạo do đại dịch COVID-19. Hiện Brazil ghi nhận số ca tử vong cao thứ hai thế giới sau Mỹ, trong khi số ca nhiễm cũng chỉ xếp sau Mỹ và Ấn Ðộ.

Ðánh giá tình hình hiện nay, Giáo sư khoa học chính trị Maurício Santoro tại Ðại học Bang Rio de Janeiro cho rằng quyết định của Tòa Tối cao là bước ngoặt đối với ông Lula và đảng Công nhân để thách thức phe bảo thủ trong bối cảnh tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Bolsonaro đã giảm mạnh xuống còn 32% trong đại dịch COVID-19. Theo khảo sát hồi tháng 2, 50% người được hỏi nói rằng sẽ bỏ phiếu cho ông Lula trong cuộc bầu cử năm tới nếu ông ấy ra tranh cử, so với 38% tán thành đương kim Tổng thống Bolsonaro.

MAI QUYÊN (Theo AP, Bloomberg)