Năm 2019, mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn, ngành Nông nghiệp nước ta vẫn duy trì mức tăng trưởng khá với tốc độ tăng GDP toàn ngành đạt 2,01% (nông nghiệp tăng 0,61%, lâm nghiệp 4,98% và thủy sản 6,3%). Cũng trong năm qua, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản ước đạt 41,3 tỉ USD. 2 tháng đầu năm 2020, mặc dù chịu tác động bởi dịch COVID-19 nhưng kim ngạch xuất khẩu của ngành vẫn đạt 5,34 tỉ USD, giảm 2,8% so với cùng kỳ năm 2019; thặng dư thương mại đạt 1,02 tỉ USD, tăng 18,4% so với cùng kỳ năm trước.
Những tháng còn lại của năm 2020, dự báo kinh tế toàn cầu tiếp tục xu hướng tăng trưởng chậm. Sự bùng phát và diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 gây ảnh hưởng trực tiếp tới sản xuất và hoạt động xuất, nhập khẩu, tiêu thụ nông sản hàng hóa của Việt Nam. Sự căng thẳng thương mại Mỹ - Trung; chủ nghĩa bảo hộ tác động bất lợi tới hoạt động sản xuất, đầu tư và thương mại toàn cầu nói chung, thương mại nông sản nói riêng. Trong nước, vùng sản xuất nông nghiệp chủ lực ĐBSCL đang đối mặt với tình trạng biến đổi khí hậu, hạn hán, xâm nhập mặn ảnh hưởng tới ngành trồng trọt và nuôi trồng thủy sản. Dịch tả heo châu Phi tuy có giảm mạnh nhưng chưa được khống chế hoàn toàn nên vẫn gây khó khăn cho công tác tái đàn; cúm gia cầm có nguy cơ bùng phát khi tổng đàn gia cầm hiện nay đang rất lớn.
Trên cơ sở phân tích tình hình hiện tại, ngành nông nghiệp dự báo diện tích, sản lượng các mặt hàng chủ yếu để có hướng chỉ đạo, điều tiết phù hợp. Theo đó, dự kiến diện tích lúa cả năm ước đạt 7,3 triệu héc-ta, sản lượng đạt 43,4 triệu tấn; rau màu khoảng 980.000ha, sản lượng đạt 18,2 triệu tấn; cây ăn trái khoảng 1,1 triệu héc-ta, sản lượng trên 13,3 triệu tấn. Về chăn nuôi, dự kiến tổng sản lượng thịt các loại đạt khoảng 5,8 triệu tấn, tăng 16,3% so với năm 2019; tổng sản lượng thủy sản đạt 8,5 triệu tấn, tăng 4,4%. Ngoài ra, ngành nông nghiệp đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu hàng hóa nông lâm thủy sản đạt 42 tỉ USD.
Để đảm bảo đạt được những mục tiêu đề ra, tại Hội nghị trực tuyến “Thúc đẩy sản xuất nông nghiệp trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19” vừa diễn ra mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đề ra nhiều giải pháp ứng phó, duy trì tốc độ tăng trưởng toàn ngành. Trong đó, để thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản, các địa phương thực hiện cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp theo hướng thích ứng với biến đổi khí hậu, phát huy lợi thế vùng, trên cơ sở tăng tỷ trọng nuôi trồng thủy sản và cây ăn quả. Ngành Trồng trọt sử dụng linh hoạt diện tích trồng lúa, để vừa đảm bảo an ninh lương thực, vừa nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tăng thu nhập cho nông dân; tiếp tục hướng dẫn chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang các cây trồng khác có thị trường và thu nhập cao hơn, trọng tâm là chuyển sang trồng rau đậu, cây ăn quả và nuôi trồng thủy sản. Các địa phương phát triển nuôi trồng thủy sản các đối tượng chủ lực (tôm sú, tôm chân trắng, cá tra), có giá trị kinh tế cao theo hướng nâng cao giá trị thương mại và phát triển bền vững. Đồng thời, tăng cường công tác quan trắc, cảnh báo để kịp thời đưa ra khuyến cáo và cảnh báo nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại cho người nuôi.
Giải quyết vấn đề về thị trường tiêu thụ, thúc đẩy xuất khẩu, Bộ NN&PTNT định hướng các doanh nghiệp tập trung đa dạng hóa thị trường, đáp ứng tiêu chuẩn hàng hóa cao về xuất xứ hàng hóa, chỉ dẫn địa lý. Ngành Nông nghiệp chủ động phối hợp với Bộ Công thương, Đại sứ quán Việt Nam tại các nước triển khai các hoạt động xúc tiến, phát triển thị trường tại các địa bàn trọng điểm, tiềm năng và thị trường ngách… Đồng thời, tổ chức các Đoàn công tác xúc tiến, phát triển thị trường tại các địa phương trọng điểm của Trung Quốc, ngay sau khi phía Trung Quốc kiểm soát dịch COVID-19 và công bố mở cửa lại bình thường. Để kích cầu thị trường nội địa, các địa phương tổ chức diễn đàn xúc tiến thương mại, thúc đẩy tiêu thụ trong nước thông qua hệ thống kết nối thu mua nông sản giữa các địa phương, doanh nghiệp và bà con nông dân; phối hợp các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, ngành Công thương đưa hàng hóa nông sản vào tiêu thụ trong các hệ thống, chuỗi siêu thị lớn…
QUẾ LIM