Chính trường Brazil tiếp tục rối ren sau tuyên bố mới nhất của Tòa án tối cao Brazil cáo buộc Tổng thống Michel Temer và hai người tiền nhiệm đã nhận hối lộ hàng triệu USD, dấy lên câu hỏi về việc ông Temer có thể duy trì quyền lực trong thời gian tới...

Tuyên bố được dựa trên lời khai của đội ngũ giám đốc điều hành một trong những tập đoàn thực phẩm lớn nhất thế giới JBS SA. Khởi đầu từ một nhà chế biến thịt nhỏ, JBS SA tăng trưởng theo cấp số nhân trong 13 năm dưới thời Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva và Tổng thống Dilma Rousseff, chủ yếu thông qua hoạt động sáp nhập được tài trợ bởi các khoản vay chi phí thấp từ ngân hàng phát triển Brazil.

Khoảng 2.000 chính trị gia "dính chàm"

Dính líu nghi án hối lộ và tham nhũng, dàn lãnh đạo JBS SA trong bản khai mới nhất khẳng định công ty chưa bao giờ hối lộ giới quan chức các quốc gia khác ngoài Brazil. Tuy nhiên, JBS SA thừa nhận 10 năm qua họ đã chi 154 triệu USD để "lót tay" cho khoảng 2.000 chính trị gia trong nước nhằm đổi lấy hợp đồng, ưu đãi từ ngân hàng nhà nước cũng như giải quyết gọn lẹ vấn đề thuế và những thủ tục rườm rà khác với chính phủ. Trong đó, Tổng thống Temer bị tố đã nhận 4,6 triệu USD tiền hối lộ từ JBS SA. Hai vị tiền nhiệm là ông Lula và bà Rousseff bị cáo buộc mỗi người nhận 50 triệu USD và 30 triệu USD tiền hối lộ thông qua các tài khoản ở nước ngoài. JBS SA còn khẳng định cựu Bộ trưởng Tài chính Brazil Guido Mantega đóng vai trò trung gian trong các giao dịch bất hợp pháp.

Ngoài ba vị tổng thống, các nghị sĩ, bộ trưởng, thống đốc và thị trưởng những thành phố lớn cũng có tên trong "danh sách đen" mà JBS SA cung cấp. Một chính trị gia nổi bật khác cũng bị tố nhận tiền hối lộ là thượng nghị sĩ Aecio Neves – Chủ tịch đảng Xã hội Dân chủ (PSDB) trong liên minh cầm quyền ở Brazil và là người về thứ 2 sau bà Rousseff trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2014. JBS SA cho biết đã tài trợ 24 triệu USD bất hợp pháp cho chiến dịch khi đó của ông Neves và chi thêm 600 ngàn USD thời gian gần đây để ủng hộ một bộ luật bị cho là "lạm dụng quyền lực" khi dễ dàng cho phép các nghi can và bị cáo truy tố các điều tra viên, công tố viên và thẩm phán.

Thời điểm tồi tệ nhất ở Brazil

Cùng ngày 19-5, Tòa án Tối cao Brazil tố cáo Tổng thống Temer và thượng nghị sĩ Neves cản trở quá trình điều tra của cơ quan tư pháp trong vụ bê bối tham nhũng liên quan đến Tập đoàn dầu khí quốc gia Petrobras. Cơ quan này khẳng định hai ông Temer và Neves, người từng tuyên bố sẽ ra tranh cử chức tổng thống vào năm 2018, đang tìm cách cản trở cuộc điều tra thông qua các cơ chế của cơ quan lập pháp hoặc việc bổ nhiệm những cảnh sát tham gia điều tra.

Hôm 18-5, Tòa án Tối cao cũng đã chính thức ra lệnh điều tra ông Temer với cáo buộc tìm cách mua chuộc nhân chứng để bịt đầu mối điều tra vụ tham nhũng nói trên. Quyết định này được đưa ra một ngày sau khi truyền thông tiết lộ thông tin rò rỉ từ cơ quan tư pháp cho thấy Tổng thống Temer đã chỉ thị chi tiền "mua sự im lặng" của cựu Chủ tịch Hạ viện Eduardo Cunha – người đang thụ án 15 năm tù giam vì nhận hàng trăm triệu USD tiền hối lộ.

Bình luận về cáo buộc mới nhất nói trên, nhà khoa học chính trị Claudio Couto tại Quỹ Getulio Vargas cho rằng đây là thời điểm tồi tệ nhất ở Brazil sau khi quốc gia Nam Mỹ này quay trở lại tiến trình dân chủ. Đặc biệt, động thái mới của Tòa án tối cao Brazil nhằm vào tất cả các nhà hoạt động chính trị cấp cao kể cả tổng thống đương nhiệm đặt ra câu hỏi lớn về việc liệu ông Temer có thể duy trì được quyền lực trong thời gian tới hay không.

Tuy nhiên, trả lời phỏng vấn báo giới, ông Temer tiếp tục khẳng định quyết tâm không từ chức và ông sẽ thoát khỏi những lời buộc tội trên sớm hơn tưởng tượng. Riêng Bộ trưởng Văn hóa Roberto Freire, người của đảng Nhân dân Xã hội chủ nghĩa (PPS), đã xin từ chức. Ông Freire trở thành bộ trưởng thứ hai trong thành phần nội các của ông Temer rút khỏi liên minh cầm quyền chỉ trong vòng 24 giờ sau khi Tòa án Tối cao Brazil quyết định điều tra tổng thống. Các chuyên gia cho rằng 7 đảng phái tham gia nội các của Tổng thống Temer có thể sẽ rút lui khỏi chính phủ sau vụ việc nói trên.l

MAI QUYÊN (Theo Reuters, AP, TTXVN)