Trí tuệ nhân tạo AI đang ảnh hưởng ngày càng sâu rộng đến ngành công nghiệp giải trí, nhất là trong sản xuất phim ảnh. Nhiều hãng phim, công ty sản xuất đã sử dụng AI như công cụ thay thế các nhà làm phim, biên kịch, diễn viên… gây nên những cuộc tranh cãi dữ dội.

Cuối tháng 7 vừa qua, hãng phim Eros Media Group (Ấn Độ) thông tin sẽ chiếu lại phim “Raanjhanaa” (2013) vào tháng 8 này. Bản chiếu lại sẽ có thay đổi về nội dung với sự can thiệp của AI. Thông tin này nhanh chóng gây bất bình. Aanand L. Rai, đạo diễn phim “Raanjhanaa” nói rằng chỉ được biết thông tin trên khi hãng phim đăng tải điều đó lên mạng xã hội và không hề nhận bất kỳ thảo luận nào từ hãng phim về thay đổi nội dung phim.

Trong bản gốc “Raanjhanaa” (ảnh), hai nhân vật chính Kundan và Zoya có mối tình bi kịch vì khác biệt tôn giáo. Kundan chết để bảo vệ tình yêu. “Raanjhanaa” được yêu mến vì khán giả đồng cảm với hoàn cảnh của các nhân vật. Bản sửa mới của Eros Media Group thay đổi cái kết, các nhân vật chính sẽ hạnh phúc.

Predeep Dwivedi, Giám đốc điều hành Eros Media Group, nói: “Việc xây dựng cái kết hạnh phúc gợi góc nhìn mới cho khán giả ở các vùng ngôn ngữ, văn hóa khác nhau. Nếu công nghệ có thể hỗ trợ con người tạo ra các giá trị tốt đẹp hơn, ta nên tận dụng nó”. Cái kết của “Raanjhanaa” bản mới là do AI viết lại và thực hiện dưới sự giám sát của con người.

Đạo diễn Aanand L. Rai phản đối: “Họ can thiệp vào phân cảnh của các diễn viên mà không có sự đồng ý. Làm sao có thể chỉnh sửa phần diễn xuất sau hơn một thập niên công chiếu phim. Đây là sự phản bội lòng tin với những ai đã yêu thích “Raanjhanaa” suốt 12 năm qua”. Vị đạo diễn cũng đặt ra vấn đề về đạo đức và pháp lý, nhất là các nguyên tắc đồng thuận trong nghệ thuật. Vì vậy, Aanand L. Rai và ê kíp làm phim đã gửi kiến nghị lên Hiệp hội Đạo diễn Phim và Truyền hình Ấn Độ xem xét các hành động pháp lý cho vấn đề này.

Predeep Dwivedi, Giám đốc điều hành Eros Media Group, cho rằng Aanand L. Rai và các diễn viên Dhanush, Kapoor đều đã ký hợp đồng từ bỏ mọi quyền liên quan đến các bản phát hành về sau của phim. Theo luật pháp Ấn Độ, Eros Media Group là đơn vị duy nhất sở hữu toàn bộ bản quyền tác phẩm. Do đó, phía Eros Media Group có toàn quyền quyết định với “Raanjhanaa”.

Ông Predeep Dwivedi cho rằng việc ứng dụng AI vào “Raanjhanaa” là bước thử nghiệm ban đầu để tiến tới áp dụng cho hơn 3.000 bộ phim của công ty. Đáp lại, nhà phê bình phim Sucharita Tyagi cho rằng việc thay đổi bản gốc các phim nếu không phù hợp sẽ gây nên nhiều hiểu lầm. Như bản gốc “Raanjhanaa” phản ánh đúng hiện thực khắc nghiệt thời bấy giờ, lễ giáo ngăn cản con người theo đuổi tình yêu. Nếu thay đổi theo kết mới phim sẽ rơi vào tô hồng hiện thực, khiến khán giả hiểu sai thông điệp và làm giảm tính xã hội của phim.

Các chuyên gia nhận định dùng AI như công cụ kỹ thuật số mới trong ngành làm phim là xu hướng tất yếu trong bối cảnh hiện nay. Nhiều hãng đang đua nhau sử dụng AI trong sản xuất phim. Cụ thể, 20th Century Fox đã sử dụng AI phân tích kịch bản “Logan” để đưa ra quyết định về cốt truyện và chủ đề. Disney sử dụng phần mềm FaceDirector trong “Avengers: Infinity War” để hoàn thành các cảnh quay phức tạp. Netflix cũng sử dụng AI trong sản xuất “El Eternauta”.

Thực tế, AI có thể giúp đơn giản hóa quá trình sản xuất phim, nhưng nếu lạm dụng sẽ tạo nên nhiều tranh cãi về quyền sáng tạo nội dung. Nhiều cuộc đình công của các diễn viên, biên kịch đã diễn ra trong những năm gần đây tại Hollywood, trong đó tựu trung là liên quan đến các quy định về việc sử dụng công nghệ này trong quá trình sáng tạo nghệ thuật.

BẢO LAM (Tổng hợp từ Guardian, ndependenta, Forbes)