19/02/2017 - 17:20

Kỹ thuật chẩn đoán, điều trị mới

Đầu tháng 2-2017, Bệnh viện Ung bướu (BVUB) TP Cần Thơ khai trương Đơn vị Y học hạt nhân (YHHN) duy nhất vùng ĐBSCL. Với việc đưa vào hoạt động đơn vị này, mỗi năm, BVUB TP Cần Thơ giảm vài trăm bệnh nhân phải chuyển lên tuyến trên điều trị...

Vận hành hệ thống xạ hình Spect

Đơn vị YHHN, BVUB TP Cần Thơ trực thuộc Khoa Điều trị tia xạ với 3 bác sĩ, 4 kỹ sư, 2 kỹ thuật viên, 1 dược sĩ dược chất phóng xạ và 3 điều dưỡng. Cán bộ, nhân viên đều được đào tạo về YHHN ở BV Chợ Rẫy, BVUB TP Hồ Chí Minh, Đại học Y Hà Nội. Đơn vị này có 2 bác sĩ chuyên khoa YHHN. Thành phố đầu tư hơn 17 tỉ đồng trang bị hệ thống máy xạ hình Spect, labo hot lab, cải tạo cơ sở vật chất. Hệ thống xạ hình Spect là hệ thống duy nhất khu vực ĐBSCL đang hoạt động.

 Bệnh nhân được chẩn đoán, điều trị bằng hệ thống Spect.

Bác sĩ chuyên khoa II Trần Thanh Phong, Trưởng khoa Điều trị tia xạ, BVUB TP Cần Thơ, cho biết: "Hệ thống Spect giúp đánh giá chức năng ở một số cơ quan trong cơ thể mà các phương tiện chẩn đoán khác không làm được. Chẳng hạn hệ thống này giúp chẩn đoán xạ hình tuyến giáp, xương, thận, tim, não, toàn thân,... Đặc biệt, hệ thống Spect đánh giá chính xác chức năng từng thận; xạ hình tưới máu cơ tim để kiểm tra tình trạng tưới máu, khả năng sống còn từng vùng cơ tim (trong các trường hợp bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim; hẹp mạch vành; trước và sau khi đặt stent...). Trong ung bướu, Spect ứng dụng nhiều nhất trong điều trị UT: tuyến giáp, di căn xương, tiền liệt tuyến, gan; Lymphon non Hodgkin và các bệnh lý lành tính như: cường giáp, bướu máu, sẹo lồi, đa hồng cầu, cắt bao hoạt dịch bằng phóng xạ ...

Trước khi chụp Spect, kỹ thuật viên sẽ bơm chất đồng vị phóng xạ vào tĩnh mạch bệnh nhân (hoặc cho bệnh nhân uống). Sau 30 phút đến vài giờ (tùy cơ quan xạ hình), bệnh nhân được ghi hình với hệ thống xạ hình Spect để chẩn đoán chức năng của các cơ quan trong cơ thể, rồi tùy trường hợp có thể dùng đồng vị phóng xạ để điều trị bệnh. Hơn 10 ngày đi vào hoạt động, hệ thống Spect chụp trên 40 bệnh nhân, chủ yếu điều trị ung bướu. Ngoài hệ thống Spect, Đơn vị YHHN được trang bị máy đo độ tập trung tuyến giáp, đem lại cơ hội phát hiện sớm, chính xác và điều trị triệt để các bệnh lý tuyến giáp cho bệnh nhân.

Bệnh nhân được điều trị tại chỗ

Bệnh nhân N.T.X.G, ở huyện Thới Lai, bị UT cổ tử cung, giai đoạn IIIB. Với bệnh này, bệnh nhân được chỉ định điều trị hóa xạ đồng thời (vừa vô hóa chất, vừa xạ trị). Trước khi điều trị cho bệnh nhân, bác sĩ chỉ định xạ hình Spect cho chị G. Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Tấn Lực, Trưởng đơn vị YHHN, cho biết: "Do UT cổ tử cung có tỷ lệ cao bị di căn hạch chậu, chèn ép đường bài tiết nước tiểu, gây ứ nước thận, ảnh hưởng chức năng thận. Nếu vô hóa chất có thể gây độc tính lên thận nên cần đánh giá chức năng thận xem bệnh nhân có dung nạp hóa chất.

Qua xạ hình thận, cả hai chức năng thận bệnh nhân G. đều giảm, trong đó, thận phải gần như không còn hoạt động hiệu quả. Đáng lưu ý trước đó, kết quả siêu âm và xét nghiệm chức năng thận bình thường (do thận trái hoạt động tăng gánh cho thận phải). Qua kết quả xạ hình Spect, bác sĩ thay đổi chiến lược điều trị, chuyển sang lọc thận và xạ trị đơn thuần, không vô hóa chất. Nếu không làm xạ hình, vô hóa chất, ảnh hưởng tính mạng người bệnh". Bệnh nhân G. cho biết: "Gia cảnh tôi rất khó khăn, cũng may được điều trị tại chỗ nên gắng theo đến cùng".

YHHN là chuyên ngành sử dụng các đồng vị phóng xạ hay các dược chất phóng xạ để thực hiện chụp hình chẩn đoán chức năng của các cơ quan trong cơ thể hoặc dùng chất phóng xạ để điều trị bệnh. Đặc biệt, kỹ thuật này được ứng dụng nhiều trong lĩnh vực chẩn đoán và điều trị các bệnh lý UT.

Cũng như chị G., ông N.V.N, ở huyện Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng, bị UT vòm hầu, giai đoạn III, di căn hạch cổ, tỷ lệ di căn xương cao. Bệnh nhân được xạ hình, tìm ổ di căn xương. Qua kết quả xạ hình, bệnh nhân không di căn xương (chỉ tổn thương tại chỗ), được hóa xạ đồng thời; tiếp tục xạ hình đánh giá sau 3 tháng. Trước đây, các trường hợp tương tự 2 bệnh nhân trên đều phải chuyển TP Hồ Chí Minh để xạ hình Spect.

Theo bác sĩ chuyên khoa II Lê Quốc Chánh, Giám đốc BVUB TP Cần Thơ, thời gian qua, bệnh nhân chờ rất lâu ở các BV tại TP Hồ Chí Minh để xạ hình Spect. Hiện nay, tuy mới khai trương, số lượng bệnh nhân có chỉ định xạ hình Spect khá đông. Sắp tới, BV đưa cán bộ tham gia tập huấn xạ hình, đặc biệt xạ hình tim để triển khai thêm một số dịch vụ kỹ thuật chẩn đoán và điều trị. Một tin vui cho bệnh nhân, các kỹ thuật YHHN được bảo hiểm y tế thanh toán, kể cả xạ hình Spect.

Bài, ảnh: H.HOA

Chia sẻ bài viết