CÁT ÐẰNG

“Trên Ðồi Ðất Ðỏ” (NXB Kim Ðồng) là truyện thiếu nhi của nhà văn Nguyễn Trí. Khác với những tác phẩm gai góc viết cho người lớn, tác giả dành cho bạn đọc nhí những trang viết nhẹ nhàng, tình cảm nhưng không kém phần thú vị. Trong tác phẩm, rừng núi, muông thú với nhiều điều mới lạ, hấp dẫn hiện ra dưới góc nhìn của cô bé tên Linh.

Linh là con gái lớn của vợ chồng Tính Tàn, chỉ mới 8 tuổi nhưng biết phụ mẹ trông em, làm việc nhà. Khi mẹ sinh đứa em thứ ba, nhà Linh đã nghèo còn nghèo hơn. Ba Linh làm việc trong rừng cả tháng mới về một lần nên đành đem vợ con vào gửi nhà ngoại. Mâu thuẫn xảy ra giữa anh em bên ngoại nên mẹ Linh đưa các con trở lại nhà, sau đó quyết định vào rừng làm việc cùng chồng, mang theo Linh và em út mới sinh, còn bé Loan và cu Tý gửi dì Hoa chăm sóc. Vào rừng, Linh khám phá thêm nhiều điều mới lạ, tận mắt thấy những điều nghe kể hoặc trong sách vở. Cô bé cũng có thêm nhiều bạn bè đồng trang lứa, là những đứa trẻ của những gia đình có hoàn cảnh như nhà Linh. Ðó là quãng thời gian đáng nhớ trong đời của cô bé.

Nhà văn Nguyễn Trí chia sẻ: “Tôi kiếm sống với mây tre lá ở Ðồi Ðất Ðỏ gần 5 năm. Khu rừng này giáp ranh với rừng Cát Tiên hiện nay. Cô bé tên Linh trong truyện là con gái lớn của tôi. Năm ấy túng quá tôi phải đưa vợ con vào rừng kiếm sống. Ðêm nào thức giấc tôi vẫn day dứt nhớ về những ngày tháng ấy và cơn sốt rét rừng suýt lấy mạng con gái tôi. Không trải ra lòng không ngủ yên được…”. Chính vì là chuyện thật với vốn sống phong phú nên những trang viết của tác giả vô cùng sinh động, lôi cuốn. Từ những câu chuyện đời thường, mối quan hệ trong gia đình, họ hàng cho đến cuộc sống của thợ rừng được tái hiện chân thực, gần gũi.

Bước vào thế giới của “Trên Ðồi Ðất Ðỏ”, Linh và bạn đọc nhí được đắm chìm trong thế giới thiên nhiên hoang dã, với những cuộc phiêu lưu thú vị trong rừng. Những đứa trẻ trong rừng mỗi đứa một tính cách nhưng đều hòa đồng, thân thiện và yêu quý Linh vì cô bé biết chữ, kể nhiều truyện cổ tích hấp dẫn và ru em bằng thơ Lục Vân Tiên rất hay. Linh dạy cho các bạn học chữ và các bạn dạy Linh những kiến thức về rừng. Trong đó, có Bảy Xoáy, cậu bé trên đầu có 7 cái xoáy rất thông minh, lém lỉnh, là “thổ địa” nơi đây. Còn có chú chó Luốc tinh khôn, giúp mọi người săn bắt được nhiều thú rừng…

Sống trong rừng, Linh hiểu thêm công việc của ba và nỗi vất vả của mọi người; làm quen với những người dân tộc thiểu số hiền lành, chất phác và phong tục tập quán của họ; khám phá nhiều loại cây; biết thêm nhiều loài thú rừng đặc biệt như: cúi lồ ô, trút, cà héc... Khung cảnh thiên nhiên trong rừng sâu hiện lên dưới ngòi bút Nguyễn Trí cũng thi vị, với những đêm trăng in bóng bên bờ suối, những buổi săn bắt hồi hộp, những lúc người lớn, trẻ nhỏ quây quần bên nhau bên bếp lửa nướng thịt rừng… Những điều ấy xoa dịu nỗi lòng của những gia đình phải vào rừng mưu sinh; giúp Linh tạm quên đi nỗi nhớ nhà, nhớ trường lớp, bạn bè khi phải tạm ngưng việc học.

Bên cạnh đó, tác giả cũng phản ánh thực trạng phá rừng và những hậu quả mà con người phải gánh chịu… đủ làm người đọc chiêm nghiệm và suy ngẫm.