Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cáo buộc chính quyền Mỹ ngạo mạn và hiếu chiến, đồng thời nói rằng Washington cần “thay đổi thái độ” trước khi diễn ra bất kỳ cuộc đàm phán có ý nghĩa nào về số phận các công dân Mỹ đang bị Tehran giam giữ, theo AP. “Điều quan trọng là nội các ông Trump phải thể hiện khả năng tham dự vào một cuộc đối thoại tôn trọng lẫn nhau. Mỹ cần học cách cư xử với các quốc gia có chủ quyền khác, đặc biệt là những quốc gia không lệ thuộc vào Mỹ để tồn tại”, ông Zarif nhấn mạnh trong chương trình Face the Nation của kênh truyền hình CBS được phát sóng ngày 22-4.

Tổng thống Iran Rouhani (phải) và Ngoại trưởng Zarif.

Hiện có ít nhất 5 người Mỹ gốc Iran và 1 người Mỹ gốc Trung Quốc bị Tehran kết án với các tội danh liên quan tới do thám. Ngoại trưởng Zarif khẳng định Tehran sẵn sàng thương lượng việc phóng thích những người này, nhất là vì lý do sức khỏe hay nhân đạo, nhưng thái độ hiện nay của Washington khiến việc đó trở nên bất khả thi. “Bạn không thể tham gia đàm phán bằng cách xem thường một quốc gia, người dân và chính phủ của quốc gia đó”, nhà ngoại giao từng theo học từ dự bị đại học cho đến tiến sĩ tại hai đại học San Francisco và Denver của Mỹ tuyên bố.

Tổng thống Mỹ đương nhiệm Donald Trump được xem là có thái độ thù địch đối với Tehran. Một trong những điểm quan trọng trong chiến dịch vận động tranh cử của ông là phản đối thỏa thuận hạt nhân mà Iran ký với 6 cường quốc dưới thời người tiền nhiệm Barack Obama. Ông Trump tuyên bố sẽ rút khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt lên Tehran vào ngày 12-5 tới nếu các nhà thương lượng Mỹ, Anh, Pháp và Đức không thể nhất trí sửa chữa cái mà ông gọi là “những sai lầm nghiêm trọng” trong thỏa thuận. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Angela Merkel theo kế hoạch sẽ gặp ông Trump tại Washington trong tuần này để thuyết phục chủ nhân Nhà Trắng duy trì thỏa thuận hạt nhân Iran.

Ngoại trưởng Iran Zarif cho rằng nỗ lực của lãnh đạo Pháp và Đức là vô ích, theo Reuters. “Mỹ chẳng những thất bại trong việc thực hiện cam kết của mình mà còn đòi hỏi nhiều hơn (từ Tehran). Việc Mỹ quyết thay đổi thỏa thuận hạt nhân Iran gởi một thông điệp rất nguy hiểm tới không chỉ người dân Iran mà cả người dân khắp thế giới, rằng bạn đừng bao giờ ký thỏa thuận với Mỹ, bởi vì cuối cùng nguyên tắc hoạt động của Mỹ là cái gì của tôi là của tôi, cái gì của anh thì có thể thương lượng”, ông Zarif chỉ trích giữa lúc Washington và Bình Nhưỡng đang chuẩn bị đàm phán về việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.

Ngoại trưởng Zarif tuyên bố nếu Mỹ từ bỏ, Iran sẽ cân nhắc nhiều lựa chọn, hoặc đưa vụ việc ra cơ chế giải quyết tranh chấp được thiết lập theo thỏa thuận ký kết năm 2015, hoặc đơn giản là tái khởi động chương trình hạt nhân “ở tốc độ nhanh hơn nhiều”. “Chúng tôi sẽ đưa ra quyết định dựa trên các lợi ích an ninh quốc gia của mình. Nhưng quyết định như thế nào đi nữa cũng sẽ không dễ chịu cho Mỹ”, ông Zarif quả quyết.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani hồi đầu tháng này cũng tuyên bố ông Trump sẽ hối tiếc nếu rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, và đáp trả của Iran sẽ mạnh mẽ hơn những gì lãnh đạo Mỹ nghĩ. 

QUỐC KHÁNH