Bài, ảnh: MINH HUYỀN

Theo Ðề án “Ðầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH) cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 338/QÐ-TTg, ngày 3-4-2023, phấn đấu đến năm 2030, các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn hộ NƠXH. Ðể đạt mục tiêu đề ra, đòi hỏi sự đồng lòng, chung tay của các bộ, ngành Trung ương, các địa phương và huy động thêm nguồn lực từ doanh nghiệp.

Một góc chung cư nhà ở xã hội Nam Long, TP Cần Thơ.

Phân kỳ đầu tư

Tại hội nghị trực tuyến triển khai Ðề án “Ðầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”, Bộ Xây dựng khẳng định quan điểm phát triển NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Phát triển NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp khu vực đô thị, công nhân khu công nghiệp tại các địa phương phải được lồng ghép vào quy hoạch đô thị, quy hoạch công nghiệp, dịch vụ gắn với phát triển thị trường bất động sản, phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở trong từng giai đoạn của địa phương và tuân thủ pháp luật về nhà ở, quy hoạch, kế hoạch do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, bảo đảm đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội. Theo Bộ Xây dựng trong số 1.062.200 căn NƠXH của đề án, giai đoạn 2021-2025 cần hoàn thành khoảng 428.000 căn; giai đoạn 2025-2030 hoàn thành khoảng 634.200 căn. Qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, hiện các địa phương đã hoàn thành 19.516 căn hộ NƠXH và đang triển khai xây dựng 288.500 căn hộ. Ðể hoàn thành mục tiêu đến năm 2025, các địa phương phải mở mới và hoàn thành đầu tư xây dựng thêm khoảng 120.000 căn hộ.

Tham gia thực hiện Ðề án “Ðầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kêu gọi các nhà đầu tư xây dựng NƠXH, khu thiết chế công đoàn cho công nhân. Dự kiến giai đoạn 2023-2025, tại 13 địa phương đầu tư khoảng 11.554 căn hộ và dự kiến đến năm 2030 tại các địa phương khác đầu tư khoảng 13.455 căn hộ. Theo ông Phan Văn Anh, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, việc lựa chọn, chấp thuận chủ trương đầu tư nhà ở thuộc quy hoạch thiết chế công đoàn trải qua nhiều thủ tục hành chính nên sau hơn 2 năm từ khi có kết quả đánh giá giới thiệu các nhà đầu tư của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam mới có 2 địa phương chính thức có văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư dự án là Hà Nam và Bình Ðịnh. Ðối với các công trình nhà ở thuộc quy hoạch thiết chế công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động cũng đề nghị Chính phủ giao Bộ Xây dựng chủ trì nghiên cứu xây dựng và trình Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển NƠXH. Trong đó có giao cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trực tiếp tham gia đầu tư xây dựng dự án nhà ở bằng nguồn vốn của tổ chức công đoàn để cho công nhân thuê và thuê mua NƠXH. Tổ chức công đoàn cũng huy động nguồn vốn và dự kiến khi được phép trực tiếp tham gia đầu tư xây dựng 7 dự án, mỗi dự án 1.500 căn hộ bằng nguồn vốn của tổ chức công đoàn.

Gỡ khó về thủ tục

Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam triển khai cho vay NƠXH theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30-1-2022 của Chính phủ về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, với nguồn vốn Chính phủ giao cho Ngân hàng Chính sách xã hội là 15.000 tỉ đồng nhưng đến nay giải ngân được 5.144 tỉ đồng, chỉ chiếm 34% nguồn vốn được giao. Nguyên nhân giải ngân thấp là do nguồn cung NƠXH tại địa phương còn khan hiếm, nhiều công trình chưa khởi công theo kế hoạch, giá nguyên vật liệu tăng cao ảnh hưởng đến tiến độ công trình. Nhiều đối tượng có nhu cầu nhưng qua rà soát không đảm bảo điều kiện vay vốn như chưa được cấp chứng nhận quyền sử dụng đất để thực hiện xây nhà để ở; một số dự án NƠXH chủ đầu tư đã thế chấp vay vốn ngân hàng thương mại để thực hiện dự án khi bán cho người mua nhà chủ đầu tư chưa giải chấp nên các hộ dân khi thực hiện thủ tục vay vốn với ngân hàng chính sách không thực hiện được việc ký kết giao dịch đảm bảo, khó khăn về vốn tự có...

Theo ông Huỳnh Văn Thuận, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam, để thực hiện tốt việc cho vay NƠXH theo Nghị quyết số 11/NQ-CP và góp phần vào đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp, Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Xây dựng, các bộ, ngành liên quan và địa phương chủ động báo cáo, đề xuất cơ quan có thẩm quyền giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình cho vay; đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, cho vay NƠXH đảm bảo đúng đối tượng, công khai, minh bạch. Tăng cường rà soát, tổng hợp nhu cầu vay vốn các đối tượng thụ hưởng để xây dựng kế hoạch tín dụng báo cáo cấp thẩm quyền để bổ sung nguồn vốn. Ðồng thời, đề nghị Bộ Xây dựng phối hợp chính quyền địa phương chỉ đạo cơ quan liên quan rà soát, xác định nhu cầu vốn của các đối tượng, đôn đốc các chủ đầu tư đẩy nhanh tốc độ triển khai thực hiện các dự án NƠXH, tạo nguồn cung hỗ trợ kịp thời các đối tượng có nhu cầu nhà ở được mua, thuê mua NƠXH.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị khẳng định: Ðể tiếp tục phát triển NƠXH cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp trong thời gian tới Bộ Xây dựng đề nghị các bộ, ngành địa phương sớm triển khai các nhiệm vụ trong đề án và cùng phối hợp với Bộ để xây dựng hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách về NƠXH theo hướng thống nhất quy trình, đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian tiếp cận cho người dân. Ðồng thời có chính sách riêng về nhà lưu trú công nhân, nhà ở dành cho lực lượng vũ trang để có cơ chế khuyến khích, ưu đãi phát triển. Các bộ ngành liên quan quan tâm tháo gỡ khó khăn vướng mắc và hướng dẫn thủ tục chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư phát triển nhà ở công nhân khu công nghiệp, chế độ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, bố trí vốn trung hạn để thực hiện chính sách NƠXH, dành quỹ đất để xây dựng NƠXH, đẩy nhanh giải ngân vốn cũng như thủ tục liên quan đến ngân hàng và nghiên cứu lãi suất cho vay NƠXH phù hợp hơn.

Các địa phương khẩn trương sửa đổi bổ sung chương trình kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương trong đó làm rõ mục tiêu về NƠXH dành cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp để phù hợp với chiến lược nhà ở quốc gia để làm cơ sở chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án nhà ở trong đó có NƠXH. Ðề án “Ðầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” đã giao số liệu, chỉ tiêu cụ thể cho từng địa phương. Do đó, các địa phương căn cứ kế hoạch chỉ tiêu đã giao triển khai lập kế hoạch, chỉ tiêu cụ thể để phục vụ việc đầu tư các dự án nhà ở xã hội theo từng năm, từng giai đoạn từ nay đến năm 2030 đảm bảo yêu cầu, mục tiêu đề ra.