Bà Susan Johnson, Chủ tịch Hiệp hội các cơ quan đối ngoại Mỹ – một tổ chức chuyên giám sát việc đề cử các chức danh ngoại giao, vừa lên tiếng cáo buộc Tổng thống Barack Obama đã “lại quả” cho những người từng hỗ trợ tài chính cho ông trong cuộc tranh cử hồi năm rồi bằng cách đề bạt họ làm đại sứ ở nước ngoài. Theo bà Johnson, từ khi lên nắm quyền đến nay, ông chủ Nhà Trắng Obama đã bổ nhiệm khoảng 80 đại sứ làm việc ở hải ngoại, trong đó hơn phân nửa là những người từng ủng hộ tài chính cho ông. Chẳng hạn, tân đại sứ Mỹ tại Anh Louis Susman là người đã ủng hộ ông Obama hơn 500.000 USD; đại sứ mới của Mỹ tại Pháp Charles Rivkin đóng góp 800.000 USD, hay người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ tại Đức Philip Murphy tiêu tốn 1,9 triệu USD cho đảng Dân chủ từ năm 1989.

Bà Johnson thừa nhận đó quả thật là “một cuộc giao dịch thông thường” ở Mỹ, điều mà cựu Tổng thống George Bush của đảng Cộng hòa cũng đã làm tương tự. Josh Israel, nhà hoạt động chống tham nhũng của Trung tâm Liêm chính Công ích có trụ sở tại Washington thì nói những chiếc ghế trong bộ máy chính phủ Mỹ có thể được mua bán thông qua chiến dịch tranh cử. “Chiến dịch tranh cử là phiên chợ đấu giá giữa những nhà tài trợ và chính khách”, ông Josh Israel nói.

Đã là “chuyện thường tình” ở Mỹ thì bà Johnson lên tiếng phê phán ông Obama về cuộc đổi chác ấy để làm gì? Các nhà phân tích cho rằng câu trả lời là tại vị tổng thống gốc da đen đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ này đã từng hứa hẹn với cử tri là sẽ làm thay đổi bộ mặt của nước Mỹ, trong đó có cam kết giảm phụ thuộc vào những nhóm vận động hậu trường lợi dụng đồng tiền để chi phối các chính sách của Nhà Trắng. Dư luận Mỹ từng hy vọng nhà lãnh đạo mới của họ có thể xóa bỏ hoặc ít ra là hạn chế sự “đổi chác” những chiếc ghế ngoại giao vốn đã trở thành “truyền thống” trong các cuộc bầu cử chính trị ở Mỹ. Luật pháp Mỹ quy định tất cả các đại sứ ở nước ngoài phải có hiểu biết sâu rộng về quốc gia mà họ được bổ nhiệm làm đại sứ, trong đó đặc biệt là ngôn ngữ và văn hóa. Tuy nhiên, cả Nhà Trắng và Đồi Capitol (quốc hội Mỹ) đều có thể bổ nhiệm và phê chuẩn người theo “luật riêng”. Nên xem ra những cam kết của ông Obama với cử tri, sau những việc ông làm, chỉ là những lời hứa suông.

PHÚC GIA AN (Theo The Guardian)