Nhận thức được tầm quan trọng của tiêu chí số 2 về giao thông và tiêu chí số 3 về thủy lợi trong xây dựng nông thôn mới (XDNTM) đối với phát triển sản xuất và dân sinh, các xã trên địa bàn thành phố đã đầu tư hoàn thiện 2 tiêu chí này bằng nhiều nguồn lực. Đến nay, tất cả 36 xã XDNTM của TP Cần Thơ đã hoàn thành tiêu chí số 2 và 3. Tuy nhiên, 2 tiêu chí này được nhận định khó đạt nhưng dễ sụt giảm chất lượng sau khi đạt nếu không được đầu tư, nâng chất kịp thời để đáp ứng yêu cầu phát triển từ thực tiễn.

Người dân huyện Vĩnh Thạnh tham gia làm cầu giao thông nông thôn.

►Đa dạng hóa nguồn lực

Ông Lê Văn Tính, Phó Chánh chuyên trách Văn phòng điều phối XDNTM TP Cần Thơ, cho biết: “Có thể nói, tiêu chí giao thông, thủy lợi là những tiêu chí được các xã đặc biệt quan tâm trong quá trình XDNTM và nhận được sự đồng thuận cao từ phía người dân. Hằng năm, các huyện đầu tư xây dựng đường, cầu giao thông tuyến huyện nối với các xã; tranh thủ các nguồn vốn của thành phố, của huyện xây dựng đường, cầu giao thông liên ấp. Đồng thời, với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, các phong trào “Cần Thơ chung sức XDNTM”, Chiến dịch Giao thông thủy lợi mùa khô... đã huy động, thu hút đông đảo người dân tham gia hoàn thiện hệ thống giao thông, thủy lợi tại các huyện, xã”.

Kết quả của sự đồng tâm hiệp lực nói trên dễ dàng nhận thấy khi đến các xã nông thôn mới ở TP Cần Thơ. Hình ảnh người dân chung tay làm đường, làm cầu giao thông hay mạnh dạn hiến đất, hoa màu vật kiến trúc để xây dựng các công trình giao thông, thủy lợi không còn quá xa lạ. Ông Đặng Minh Tâm, 68 tuổi, người dân xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền, chia sẻ: “Tôi sinh ra và lớn lên trên vùng đất này, chưa bao giờ thấy sự đổi thay như vậy. Nhiều tuyến đường được đầu tư nâng cấp, làm mới không chỉ làm diện mạo nông thôn khang trang, sạch đẹp, giúp người dân đi lại dễ dàng mà còn thúc đẩy hoạt động mua bán hàng hóa thêm sôi động. Trước đây, khi con lộ này được làm 2m bà con vui mừng khôn tả vì chấm dứt cảnh nắng bụi, mưa lầy thì giờ càng vui hơn nữa khi được mở rộng lên 4m để xe ô tô có thể thông thương ra vào”.

Hiện nay, hệ thống giao thông trên địa bàn các huyện tương đối hoàn chỉnh, được nhựa hóa, bê tông hóa tạo kết nối liên hoàn với nhau và đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện quanh năm đối với các trục đường xã, đường từ trung tâm xã đến huyện. Từ 2016 đến nay, thành phố đã đầu tư xây mới, sửa chữa 513 cây cầu giao thông nông thôn; sửa chữa, nâng cấp 449,65km và làm mới 466,9km đường giao thông nông thôn. Đối với tiêu chí thủy lợi, hệ thống kênh mương, thủy lợi được đầu tư nạo vét kiên cố hóa đạt chuẩn, xây dựng đồng bộ và cải tạo, nâng cấp đê bao khép kín với tổng kinh phí trên 225,5 tỉ đồng. Nhờ đó, hệ thống thủy lợi ở các xã khá đồng bộ theo quy hoạch, đảm bảo 100% đáp ứng yêu cầu nước phục vụ sản xuất và dân sinh.

►Không buông lỏng

Theo nhận định của nhiều địa phương, giao thông và thủy lợi là 2 tiêu chí khó đạt nhưng rất dễ sụt giảm chất lượng và lạc hậu, không theo kịp sự phát triển nếu không được quan tâm đúng mức. Bởi đây là tiêu chí cần nguồn vốn đầu tư ban đầu lớn và phải duy tu, bảo dưỡng thường xuyên. Bên cạnh đó, hiện nay một bộ phận người dân vẫn coi XDNTM là nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước nên chưa tích cực cùng chính quyền địa phương thực hiện các tiêu chí XDNTM trong đó có tiêu chí giao thông, thủy lợi. Đặc biệt, việc triển khai thực hiện tiêu chí này đòi hỏi sự khéo léo, tâm lý từ chính quyền địa phương vì ảnh hưởng đến đất đai, quyền lợi trực tiếp của nhiều người dân…

Nhận diện được những tồn tại nói trên, các huyện, xã XDNTM của thành phố tập trung tháo gỡ khó khăn và đề ra lộ trình nâng chất tiêu chí 2 và 3. Theo ông Nguyễn Út Em, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phong Điền, hằng năm, huyện đều có kế hoạch nâng chất tiêu chí giao thông, thủy lợi, đáng chú ý nhất là việc phát động Chiến dịch Giao thông Thủy lợi mùa khô. Thông qua chiến dịch đã tạo khí thế thi đua sôi nổi; thực hiện tốt khâu xã hội hóa; phát huy tốt vai trò chủ thể của người dân từ đó từng bước hoàn thiện thêm kết cấu hạ tầng giao thông, hệ thống thủy lợi đảm bảo phục vụ sản xuất, dân sinh.

Bà Trần Thị Nhung Em, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cờ Đỏ, cho biết: “Hằng năm, Phòng phối hợp với các xã đánh giá hệ thống các tuyến kênh, rạch dẫn chuyển nước, các tuyến đê bao, bờ bao; trong đó đánh giá những vị trí đê bao xung yếu, xuống cấp, các tuyến kênh đã bị bồi lắng không đảm bảo tưới, tiêu thoát lũ và vận chuyển. Từ đó, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện nâng cấp, gia cố đê bao và nạo vét các tuyến kênh cấp bách, thiết yếu đảm bảo phục vụ sản xuất nông nghiệp và phòng chống thiên tai trên địa bàn trình UBND huyện phê duyệt. Với cách làm này, hệ thống thủy lợi trên địa bàn huyện cơ bản đáp ứng nhu cầu sản xuất và vận chuyển hàng hóa”.

Từ thực tế cho thấy, đa phần người dân đều nhận thức việc hoàn thiện hạ tầng giao thông, thủy lợi mang lại nhiều lợi ích. Tuy nhiên, để có sự hưởng ứng của họ phải qua quá trình tuyên truyền, vận động. Do đó, theo ông Lê Văn Tính, Phó Chánh chuyên trách Văn phòng điều phối XDNTM TP Cần Thơ, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể của xã cần tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động “Chung sức cùng cả nước XDNTM” và phong trào “Toàn dân tham gia xây dựng đường đẹp ngõ đẹp, hiến đất để mở đường giao thông”. Trong bối cảnh khó khăn chung, ngoài nguồn vốn từ ngân sách, các địa phương đẩy mạnh xã hội hóa, huy động vốn trên cơ sở thực hiện lồng ghép các chương trình, dự án tại địa phương. Song song đó, huyện phối hợp với sở, ban, ngành có liên quan thực hiện các chính sách hỗ trợ thiết thực nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông dân, nông thôn tạo điều kiện nâng chất các tiêu chí về giao thông, thủy lợi trong XDNTM.

Bài, ảnh: MỸ THANH