Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Antonio Guterres hôm 7-1 kiên quyết bác bỏ tuyên bố của Ngoại trưởng Guatemala Sandra Jovel về việc đóng cửa cơ quan chống tham nhũng được LHQ hậu thuẫn.

Ảnh: Reuters

Theo Reuters, Ngoại trưởng Jovel đã gặp gỡ và trao cho Tổng thư ký Guterres bức thư thông báo quyết định của chính phủ nước này chấm dứt thỏa thuận với LHQ về hoạt động của Ủy ban quốc tế chống miễn trừ hình phạt tại Guatemala (CICIG). Bà Jovel cáo buộc CICIG “lạm dụng quyền lực, chính trị hóa công việc, không tôn trọng nguyên tắc suy đoán vô tội, gây chia rẽ xã hội và vi phạm chủ quyền Guatemala”. Vị này cũng yêu cầu các nhân viên CICIG rời khỏi quốc gia Trung Mỹ trong 24 giờ. Tại cuộc họp báo một giờ sau đó, Tổng thống Guatemala Jimmy Morales (ảnh) cùng các bộ trưởng, thành viên gia đình của những người bị buộc tội tham nhũng đã chỉ trích “sự im lặng, thụ động, thái độ tiêu cực” của LHQ và Tổng Thư ký Guterres trước tình trạng “vi phạm nhân quyền của CICIG”.

Đáp lại, người đứng đầu LHQ cứng rắn bác bỏ quyết định của Guatemala và yêu cầu chính quyền Morales tuân thủ nghĩa vụ pháp lý theo thỏa thuận quốc tế cho đến khi nhiệm vụ của CICIG kết thúc vào tháng 9-2019.

CICIG được thành lập cách đây hơn 10 năm trong bối cảnh các tổ chức tư pháp Guatemala hoạt động kém hiệu quả, tình trạng bất ổn lan tràn và những vụ giết người hầu như không được giải quyết. CICIG gồm các nhà điều tra từ khắp nơi trên thế giới, có thẩm quyền tiến hành các cuộc điều tra độc lập và hợp tác với các công tố viên Guatemala nhằm mục tiêu quét sạch nạn tham nhũng trong giới lãnh đạo quân sự và chính phủ. Trong 11 năm hoạt động tại Guatemala, CICIG đã phanh phui hàng loạt vụ tham nhũng với hơn 600 cá nhân bị dính líu bao gồm các quan chức cấp cao, 310 trường hợp bị kết án và phá vỡ 60 mạng lưới tội phạm.

Cơ quan này từng tiến hành vụ điều tra tham nhũng khiến chính phủ của cựu Tổng thống Guatemala Otto Pérez Molina sụp đổ năm 2015 nhưng ngày càng mâu thuẫn với chính phủ đương nhiệm khi họ bắt đầu điều tra Tổng thống Morales cùng nhiều nhân vật thân cận xung quanh cáo buộc nhận các khoản quyên góp bất hợp pháp trong chiến dịch tranh cử năm 2015. Năm 2017, Tổng thống Morales trong động thái gây tranh cãi đã ra lệnh trục xuất Chủ tịch CICIG Ivan Velasquez sau vụ anh trai và một người con trai của ông bị CICIG khởi tố vì gian lận trong vụ việc có liên quan. Ông Morales sau đó tuyên bố không gia hạn hoạt động của CICIG. Gần đây nhất, Guatemala đã thu hồi thị thực và quyền miễn trừ đối với 11 điều tra viên của CICIG cùng hai người thân.

MAI QUYÊN