Ủy ban châu Âu công bố học thuyết an ninh kinh tế mới

Theo các nguồn thạo tin, ngày 2-12, cảnh sát Bỉ đã bắt giữ cựu Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini và ông Stefano Sannino, một quan chức cấp cao hiện nay của EU, trong khuôn khổ cuộc điều tra về nghi vấn gian lận liên quan đến các chương trình đào tạo dành cho các nhà ngoại giao trẻ.

Văn phòng Công tố Công cộng châu Âu (EPPO) cho biết cuộc điều tra tập trung vào “nghi vấn gian lận liên quan đến chương trình đào tạo được EU tài trợ cho các nhà ngoại giao trẻ”. Các cuộc khám xét đã được thực hiện tại cơ quan ngoại giao của EU ở Brussels, tại trường Đại học châu Âu (College of Europe) ở Bruges và tại nhà của các nghi phạm.

Bà Mogherini. Ảnh: Euronews

Bà Mogherini và ông Sannino, đều mang quốc tịch Ý, nổi tiếng trong giới ngoại giao EU, do đó việc họ bị bắt giữ gây chấn động cộng đồng khối. Bà Mogherini từng là Đại diện cấp cao của EU phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại và Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (giai đoạn 2014-2019), sau đó bà trở thành hiệu trưởng Đại học châu Âu từ năm 2020. Ông Sannino từng là quan chức dân sự cao nhất của cơ quan ngoại giao EU giai đoạn 2021-2024, hiện đứng đầu bộ phận phụ trách khu vực Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh tại Ủy ban châu Âu.

EPPO cho biết 3 người đã bị tạm giữ nhưng không tiết lộ danh tính do cuộc điều tra đang diễn ra. Vụ việc liên quan đến việc thành lập Học viện Ngoại giao Liên minh châu Âu - một chương trình đào tạo kéo dài 9 tháng cho các nhà ngoại giao trẻ, được giao cho trường Đại học châu Âu năm 2021-2022 sau quá trình đấu thầu. Văn phòng công tố nghi ngờ “thông tin mật đã được chia sẻ trong quá trình đấu thầu với một ứng viên”.

Trước khi tiến hành khám xét, EPPO đã yêu cầu tước quyền miễn trừ của một số nghi phạm, và yêu cầu này đã được chấp thuận. Tất cả nghi phạm được coi là vô tội cho đến khi có phán quyết của tòa án Bỉ.

Người phát ngôn cơ quan ngoại giao EU Anitta Hipper xác nhận cảnh sát đã tới văn phòng vào ngày 2-12, đồng thời cho biết cơ quan này đang hợp tác hoàn toàn với cơ quan điều tra. Trường Đại học châu Âu cũng khẳng định sẽ hợp tác đầy đủ, đồng thời cam kết duy trì các tiêu chuẩn cao về tính chính trực, công bằng và tuân thủ trong cả học thuật và hành chính.

m Trong diễn biến khác, theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, ngày 2-12, Ủy ban châu Âu (EC) cho biết sẽ công bố một học thuyết an ninh kinh tế mới, được thiết kế để dự đoán các mối đe dọa thương mại và áp dụng cách tiếp cận chiến lược hơn đối với các công cụ thương mại hiện có của Liên minh châu Âu (EU), góp phần củng cố khả năng bảo vệ thị trường của khối trước những rủi ro ngày càng tăng từ nước ngoài.

Trong khi 3 trụ cột của chiến lược an ninh kinh tế được EU công bố hồi tháng 6-2023 là “thúc đẩy, bảo vệ, hợp tác” (promote, protect, partner), trụ cột của học thuyết mới là hướng tới “bảo vệ và hợp tác” (protect and partner). Theo đó, bên cạnh những rủi ro tiềm ẩn đã được đề cập trong các lĩnh vực công nghệ nhạy cảm như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ lượng tử và công nghệ sinh học, học thuyết an ninh kinh tế mới sẽ dự báo thêm các nguy cơ rủi ro.

Học thuyết mới cũng làm rõ cách thức tốt nhất để ứng phó với các mối đe dọa kinh tế bằng cách sử dụng hiệu quả và kịp thời kho công cụ phòng vệ thương mại hiện có của EU - điều vốn được quy định trong luật của EU. Trên thực tế, EU sở hữu một loạt công cụ phòng vệ thương mại, từ kiểm tra đầu tư, trợ cấp nước ngoài đến thuế chống bán phá giá. Ngoài ra, EU có thể kích hoạt Công cụ Chống Cưỡng ép (ACI) để đối phó với hành vi áp bức kinh tế từ các quốc gia khác. Tuy nhiên, hiện các quốc gia thành viên EU vẫn tranh luận gay gắt về khả năng kích hoạt ACI nhằm đối phó với các chính sách của Trung Quốc và Mỹ.

LINH TÔ