Giới chức bang California đã nhanh chóng nộp đơn kiện thứ 26 đối với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, sau khi ông chủ Nhà Trắng chính thức ký phê chuẩn 3 nghị quyết nhằm hủy bỏ lệnh bắt buộc sử dụng xe điện (EV) mang tính bước ngoặt của bang California.

Tổng thống Trump tại Nhà Trắng hôm 12-6. Ảnh: AP

Cụ thể, các nghị quyết vừa được ông Trump ký hôm 12-6 bao gồm: Hủy bỏ kế hoạch của California cấm bán xe chỉ chạy bằng xăng từ năm 2035, bãi bỏ quy định giảm khí nitrogen oxide đối với xe tải hạng nặng, thu hồi quyền miễn trừ đã được Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) cấp năm 2023, cho phép California áp dụng tiêu chuẩn khí thải riêng nghiêm ngặt hơn.

Được biết, California - một trong những bang bị ô nhiễm không khí tồi tệ nhất nước Mỹ - đã xin quyền miễn trừ trong nhiều thập kỷ từ EPA, cho phép bang này áp dụng các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt hơn so với chính phủ liên bang. Nhờ chiếm khoảng 11% thị trường ô tô Mỹ, California có sức mạnh đáng kể trong việc thay đổi xu hướng trong ngành công nghiệp ô tô xứ cờ hoa. Hiện có hơn 10 bang ở Mỹ đã ký thông qua các quy định của California về việc loại bỏ dần việc bán ô tô chạy bằng xăng mới.

Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình, ông Trump đã thu hồi khả năng thực thi các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt của California. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ tiếp theo là ông Joe Biden đã khôi phục lại khả năng này cho California vào năm 2022. Trong buổi lễ ký loạt nghị quyết mới, Tổng thống Trump đã gọi quyền miễn trừ của California là “một thảm họa đối với đất nước”, nói thêm rằng ông đang hành động để “giải cứu ngành công nghiệp ô tô Mỹ”.

Động thái mới nhất trên cũng tiếp nối mối căng thẳng đang diễn ra giữa Tổng thống Trump và Thống đốc California Gavin Newsom của đảng Dân chủ xung quanh việc ông chủ Nhà Trắng quyết định cử 4.000 binh sĩ Vệ binh Quốc gia và khoảng 700 lính Thủy quân Lục chiến đến Los Angeles (thành phố lớn nhất bang California) để hỗ trợ ứng phó các cuộc biểu tình liên quan đến chiến dịch trấn áp nhập cư của chính quyền Trump.

Liên quan đến việc triển khai binh sĩ Vệ binh Quốc gia đến Los Angeles, Thẩm phán liên bang Charles Breyer cho biết quyết định của Tổng thống Trump là bất hợp pháp và đã ra phán quyết yêu cầu ông Trump trao lại quyền kiểm soát lực lượng Vệ binh Quốc gia cho bang California.

Ông Newsom và tổng chưởng lý California đã đệ đơn kiện ông Trump để đảo ngược quyết định triển khai Lực lượng Vệ binh Quốc gia mà không có sự đồng ý của thống đốc bang. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Mỹ, một tổng thống đưa ra hành động như thế. Theo Luật pháp Mỹ, thống đốc bang có quyền kiểm soát lực lượng Vệ binh Quốc gia, trừ khi tổng thống tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia.

NGUYỆT CÁT (Theo AP, Detroit Free Press, The Hill)