Chuyển mục đích sử dụng đất (SDĐ) là sự thay đổi về mục đích SDĐ so với loại đất ban đầu bằng quyết định hành chính trong trường hợp phải xin phép hoặc chỉ cần đăng ký đất đai trong trường hợp không phải xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Hiện nay, số lượng người SDĐ có nhu cầu thực hiện thủ tục chuyển mục đích SDĐ ngày càng tăng. Việc chuyển mục đích SDĐ cũng được pháp luật quy định cụ thể, rõ ràng, thuận tiện để người dân thực hiện.

Chuyển mục đích SDĐ

Phần đất bà Nguyễn Thị Trang dự định xin chuyển mục đích SDĐ, từ đất trồng lúa sang đất trồng cây lâu năm khác. 

Sau khi nhận chuyển nhượng hơn 10 công đất ruộng, bà Nguyễn Thị Trang ở xã Đông Thuận, huyện Thới Lai, có nhu cầu thực hiện chuyển mục đích SDĐ, từ đất lúa sang đất trồng cây lâu năm. Bà Trang cho biết: “Thời gian qua, lợi nhuận từ việc canh tác lúa khá bấp bênh. Trừ đi các khoản chi phí, lãi suất tôi thu được không nhiều. Vì vậy, tôi có ý định thực hiện việc chuyển mục đích SDĐ từ đất trồng lúa sang đất trồng cây lâu năm, để lên bờ, trồng các loại cây ăn trái”.

Trường hợp của ông Trương Văn Nhựt ở phường Trường Lạc, quận Ô Môn, cũng tương tự. Ông trực tiếp canh tác 2 công đất ruộng. Tuy nhiên, do các hộ dân xung quanh lên bờ, trồng cây ăn trái, nên việc trồng lúa của ông cũng bị ảnh hưởng. Ruộng của ông thường bị chuột tấn công, mùa màng thất bát. Vì thế, ông cũng muốn lên bờ, làm vườn để tăng thu nhập, cải thiện đời sống. Ông Nhựt nói: “Sau khi chuyển mục đích SDĐ, tôi sẽ lên bờ, trồng sầu riêng; dưới mương thì nuôi thêm cá”.

Bà Nguyễn Thị Thảo ở phường Châu Văn Liêm, quận Ô Môn, cũng muốn thực hiện chuyển mục đích SDĐ để xây dựng nhà ở. Bà Thảo kể: “Vừa qua, vợ chồng tôi được cha mẹ cho một phần đất trồng cây lâu năm. Để thi công xây dựng nhà ở, tôi phải chuyển mục đích SDĐ lên đất ở đô thị, rồi mới xin giấy phép xây dựng. Có như vậy, việc xây dựng mới hợp pháp, đúng quy định pháp luật”.

Chuyển mục đích SDĐ phải xin phép

Căn cứ khoản 1, Điều 57, Luật Đất đai năm 2013, những trường hợp dưới đây khi chuyển mục đích SDĐ phải xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền: chuyển đất trồng lúa sang đất trồng cây lâu năm, đất trồng rừng, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối; chuyển đất trồng cây hằng năm khác sang đất nuôi trồng thủy sản nước mặn, đất làm muối, đất nuôi trồng thủy sản dưới hình thức ao, hồ, đầm; chuyển đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang sử dụng vào mục đích khác trong nhóm đất nông nghiệp; chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp; chuyển đất phi nông nghiệp được Nhà nước giao đất không thu tiền SDĐ sang đất phi nông nghiệp được nhà nước giao đất có thu tiền SDĐ hoặc thuê đất; chuyển đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở…

Căn cứ khoản 1, Điều 57, Luật Đất đai năm 2013, trường hợp hộ gia đình muốn chuyển đất trồng cây hằng năm sang đất ở phải có quyết định cho phép của UBND cấp huyện nơi có thửa đất. Mặt khác, UBND cấp huyện không được tự ý ban hành quyết định mà phải căn cứ vào kế hoạch SDĐ hằng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và nhu cầu SDĐ thể hiện trong đơn xin chuyển mục đích sử dụng.

Tại Điều 59, Luật Đất đai năm 2013 quy định thẩm quyền cho phép chuyển mục đích SDĐ: UBND cấp tỉnh quyết định cho phép chuyển mục đích SDĐ đối với tổ chức. UBND cấp huyện có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích SDĐ đối với hộ gia đình, cá nhân. Trường hợp cho phép chuyển mục đích SDĐ nông nghiệp để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ với diện tích từ 0,5ha trở lên thì phải có văn bản chấp thuận của UBND cấp tỉnh trước khi quyết định…

Thủ tục chuyển mục đích SDĐ của hộ gia đình, cá nhân

Hộ gia đình, cá nhân muốn chuyển mục đích SDĐ phải chuẩn bị các giấy tờ sau: đơn xin chuyển mục đích sử dụng theo mẫu; giấy chứng nhận quyền SDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Hồ sơ nộp tại Bộ phận Tiếp nhận và Trả kết quả của UBND cấp huyện.

Ông Lê Tấn Thiện, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Thới Lai, cho biết: “Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Phòng có trách nhiệm thẩm tra hồ sơ; xác minh thực địa, thẩm định nhu cầu chuyển mục đích. Đồng thời, hướng dẫn người SDĐ thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật. Sau đó, Phòng trình UBND cấp huyện quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng. Sau khi người SDĐ thực hiện nghĩa vụ tài chính, Phòng trao trả kết quả giải quyết hồ sơ. Thời gian thực hiện: không quá 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ. Về mức tiền SDĐ phải nộp, tiền SDĐ khi chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân phải nộp tùy theo loại đất ban đầu được chuyển và nguồn gốc SDĐ. Số tiền phải nộp từng trường hợp là khác nhau…”.

Bài, ảnh: CHẤN HƯNG