Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy ngày 12-12 tuyên bố sẽ ngăn các nhà lãnh đạo tại vùng Catalonia tiến hành cuộc trưng cầu dân ý vào ngày 9-11-2014. Động thái này được đưa ra chỉ vài giờ sau khi thủ lĩnh vùng Catalonia Artur Mas công bố ngày bỏ phiếu đòi ly khai khỏi Tây Ban Nha để trở thành một quốc gia độc lập.

AFP dẫn lời ông Mas cho biết 4 đảng phái chính trị đại diện cho 88 trong tổng số 135 ghế tại nghị viện vùng Catalonia ủng hộ việc tiến hành cuộc trưng cầu dân ý. Theo đó, cử tri của khu vực có 7,5 triệu dân này sẽ được yêu cầu trả lời hai câu hỏi: "Bạn có nghĩ Catalonia nên là một quốc gia?" và "Nếu có, bạn có muốn quốc gia đó độc lập?".

Tuy nhiên, Thủ tướng Rajoy lập tức bác bỏ khả năng Madrid sẽ xem xét việc cho phép thành lập một quốc gia mới nằm giữa Pháp và Tây Ban Nha. Ông cho rằng đây là hành động "vi hiến và trái ngược với nền tảng của hiến pháp, đó là sự thống nhất không thể chia cắt của đất nước Tây Ban Nha". Các quan chức chính phủ cũng nhắc các lực lượng muốn ly khai nhớ rằng Hiến pháp nước này cấm bất kỳ vùng nào (trong tổng số 17 khu vực tự trị) đơn phương quyết định các vấn đề ảnh hưởng đến lãnh thổ đất nước.

Theo Thời báo Los Angeles, Catalonia trở thành một phần lãnh thổ Tây Ban Nha kể từ khi Nhà vua Ferdinand của vương quốc Aragon (bao gồm Catalonia) và Nữ hoàng Isabella của vương quốc Castile kết hôn năm 1469. Khu vực tự trị có ngôn ngữ và di sản văn hóa riêng này hiện tạo ra 20% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Tây Ban Nha nhưng sự phân bổ không cân xứng về mức thuế cũng như mức độ đầu tư và sự hỗ trợ từ chính phủ được cho là một phần nguyên nhân khiến vùng này muốn tách khỏi Tây Ban Nha. Dù vậy, tỷ lệ cử tri ủng hộ việc ly khai không thực sự cao và ổn định. Một cuộc thăm dò do chính quyền Catalonia tiến hành tháng rồi cho thấy 54,7% người được hỏi muốn độc lập khỏi Tây Ban Nha, giảm nhẹ so với kết quả thăm dò hồi tháng 7 là 55,6%.

T.TRÚC