Việc gia đình hoàng gia Qatar tặng quà là chiếc máy bay hạng sang trị giá 400 triệu USD làm chuyên cơ Không lực Một phục vụ Tổng thống Mỹ đã vén bức màn tạo dựng ảnh hưởng của vương quốc dầu khí lên chính giới Mỹ. Cùng với vụ Qatar, báo cáo mới đây của Bộ Tư pháp Mỹ cho thấy, các nhà lãnh đạo Mỹ Latinh cũng đã chi hàng triệu USD để thuê các công ty vận động hành lang hàng đầu xứ cờ hoa “bôi trơn” các thỏa thuận thương mại tự do, kế hoạch hỗ trợ an ninh cũng như thỏa thuận đầu tư năng lượng với Washington.

Tổng thống Mỹ Trump (trái) và Tổng thống El Salvador Bukele trong cuộc gặp hôm 14-4. Ảnh: Reuters
 

Trong số đó có Tổng thống El Salvador Nayib Bukele. Ông Bukele được cho đã chi 1,5 triệu USD cho các công ty vận động hành lang Mỹ. Nhờ đó, kể từ tháng 2, ông Bukele có cuộc gặp với ông Tổng thống Donald Trump tại Phòng Bầu dục; ký với Mỹ một thỏa thuận năng lượng hạt nhân; được Washington cam kết giúp mở rộng Trung tâm Giam giữ Tội phạm Khủng bố, nhà tù lớn nhất thế giới hiện nay và được Bộ Ngoại giao Mỹ đảm bảo an toàn khi đi lại.

Ðáng chú ý, nhờ hợp đồng béo bở với công ty vận động hành lang Mercury Public Affairs mà Tổng thống Ecuador Daniel Noboa có buổi chụp hình với ông Trump tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago; giành được các hợp đồng mua vũ khí của Mỹ và được giới chức tình báo Mỹ đánh giá tích cực chỉ vài ngày trước khi ông giành được chiến thắng trong vòng 2 cuộc bầu cử tổng thống Ecuador.

Riêng Tổng thống Argentina Javier Milei đã có “lối đi riêng” để trở thành “nhà lãnh đạo được ông Trump yêu thích”. Theo đó, ông Milei chi hàng chục ngàn USD để được dùng bữa tối với ông Trump tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago và xuất hiện cùng tỉ phú Elon Musk tại Hội nghị Hành động chính trị bảo thủ (CPAC) được tổ chức hồi tháng 2. Kết quả là Argentina được tạo điều kiện thuận lợi trong việc vay gói tín dụng trị giá 20 tỉ USD từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế; được Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đến thăm và sắp ký thỏa thuận thương mại với Mỹ.

Về phần mình, Panama, Colombia hay Honduras cũng duy trì một nhóm vận động hành lang để “giữ” sự ủng hộ của lưỡng đảng Mỹ đối với các mục tiêu chính sách của họ, gồm hạn chế sự hiện diện của quân đội Mỹ tại khu vực kênh đào Panama; có được các ưu đãi thương mại cho hàng xuất khẩu của Colombia và tăng cường hợp tác về vấn đề nhập cư và an ninh giữa Mỹ và Honduras.

Vì những mục tiêu đó, Panama thuê chiến lược gia Manuel Ortiz cùng với David Urban, cố vấn cấp cao cho chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của ông Trump, như một phần của thỏa thuận trị giá 2,5 triệu USD với tập đoàn BGR. Trong khi đó, một tháng trước khi diễn ra cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, Colombia đã gia hạn thỏa thuận trị giá 60.000USD/tháng với hãng luật Squire Patton Boggs, còn Honduras thì gia hạn hợp đồng trị giá 90.000USD/tháng với cựu đại sứ Mỹ tại nước này Hugo Llorens cùng với nhà ngoại giao kỳ cựu Tom Shannon - một phần của thỏa thuận với “gã khổng lồ” vận động hành lang Arnold & Porter.

Không riêng gì các nước nói trên, các nhà lãnh đạo trên khắp bán cầu thông qua các công ty vận động hành lang để “ve vãn” Tổng thống Trump nhằm che đậy các chính sách gây tranh cãi, định vị bản thân trong các cuộc bầu cử và lấy lòng các nhà lập pháp cũng như các quan chức hàng đầu. Ngoài các công ty vận động hành lang có tiếng nói trên, Continental Strategy LLC cũng là cái tên nhận nhiều sự chú ý. Chỉ trong quý I-2025, Continental thu về 3,6 triệu USD và có thêm 50 khách hàng mới kể từ chiến thắng của ông Trump. Công ty này được cho đóng vai trò quan trọng trong thương vụ bán 43 cơ sở cảng toàn cầu trị giá 23 tỉ USD của tập đoàn đa quốc gia CK Hutchison Holdings (Hong Kong) cho một liên danh do tập đoàn đầu tư Mỹ BlackRock dẫn đầu.

“Dưới thời Tổng thống Trump, chúng tôi nhận thấy nhiều chính phủ đã trực tiếp hơn trong việc tác động đến chính phủ Mỹ” - Jake Johnston, giám đốc chính sách quốc tế tại Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (Mỹ), cho biết.

Công ty luật Akin mới đây cho hay doanh thu vận động hành lang của công ty trong quý I-2025 đạt mức 16,4 triệu USD, tăng 18,8% so với cùng kỳ năm 2024. Trong khi đó, công ty vận động hành lang Ballard Partners trong cùng thời kỳ thu về 14 triệu USD, tăng 225%. Đáng chú ý, Brownstein Hyatt Farber Schreck “bỏ túi” 16,8 triệu USD, trong khi BGR và Cornerstone lần lượt thu về 14,6 triệu USD và 13,6 triệu USD trong quý I-2025.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)