Ông Tsvangirai trả lời báo giới khi vận động tranh cử ở Harare. Ảnh: AP

Ngày 12-6, cảnh sát Zimbabwe bắt giữ Tendai Biti, Tổng thư ký Phong trào vì sự thay đổi dân chủ (MDC) đối lập, với cáo buộc phạm tội phản quốc. Cùng ngày, Chủ tịch MDC Morgan Tsvangirai cũng bị bắt giữ vài giờ khi đang vận động tranh cử. Giới quan sát cho rằng các vụ bắt bớ trên là chiến lược của đảng cầm quyền ZANU-PF nhằm gây khó khăn cho phe đối lập, vốn đang nỗ lực ngăn Tổng thống Robert Mugabe kéo dài 28 năm cầm quyền của mình.

Luật sư Biti rời Zimbabwe ngay sau cuộc bầu cử tổng thống vòng một ngày 29-3 vì lý do an ninh. Ông đến nhiều quốc gia châu Phi nhằm tranh thủ sự ủng hộ của các nước dành cho ông Tsvangirai. Tuy nhiên, hồi tháng rồi, cảnh sát Zimbabwe tuyên bố ông Biti phạm pháp vì thông báo ông Tsvangirai thắng cử trước khi kết quả kiểm phiếu được Ủy ban bầu cử chính thức công bố. Cảnh sát cũng cáo buộc ông viết một bài báo, trong đó nói rằng ZANU-PF hối lộ các quan chức bầu cử. Trước khi trở về Zimbabwe từ Nam Phi, ông Biti biết mình sẽ bị bắt, nhưng cho rằng đó là điều không tránh khỏi. Nếu bị kết tội, ông có thể lãnh án tử hình hoặc tù chung thân.

Đối với ông Tsvangirai, đây là lần thứ 3 ông bị cảnh sát bắt kể từ khi từ nước ngoài trở về cách nay 3 tuần. Ông Tsvangirai bị bắt rồi được thả ra mà không biết vì lý do gì.

Những tuyên bố gần đây của các quan chức quân đội cho thấy họ đang can thiệp vào cuộc bầu cử. Tham mưu trưởng lục quân Martin Chedondo mới đây ra lệnh cho thuộc cấp hoặc bầu cho ông Mugabe, hoặc phải xuất ngũ. Trong khi đó, hãng tin BBC (Anh) cho biết có trong tay tài liệu về việc ZANU-PF có kế hoạch quấy rối và loại bỏ những người ủng hộ phe đối lập, nhất là tại khu vực nông thôn. Thực tế, bạo lực nhằm vào những người ủng hộ MDC tăng mạnh từ sau vòng bầu cử đầu tiên, với hơn 60 người chết và hàng ngàn người bị đàn áp. Bộ Thông tin Zimbabwe phủ nhận việc ZANU-PF gây ra bạo lực. Tuy nhiên, một cảnh sát giấu tên cho BBC biết họ được lệnh ủng hộ ZANU-PF và “nhắm mắt” trước các vụ bạo lực nhằm vào phe MDC.

Xem ra tình hình Zimbabwe sẽ còn căng thẳng nếu ông Mugabe thất bại trong cuộc bầu cử vòng hai vào ngày 27-6 tới. Trước khả năng có gian lận, Cộng đồng Phát triển Nam Phi tuyên bố sẽ triển khai 400 quan sát viên đến Zimbabwe, gấp 3 số quan sát viên ở vòng một.

N.MINH (Theo AP, BBC, Guardian, IHT)