Binh sĩ Myanmar chuyển hàng cứu trợ từ một máy bay của không lực Ấn Độ. Ảnh: Reuters

Myanmar là quốc gia sản xuất gạo chẳng những đủ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng nội địa của 53 triệu dân mà mỗi năm còn có khả năng xuất khẩu hàng trăm ngàn tấn gạo. Vì thế, người ta lo ngại sự tàn phá nặng nề của cơn bão Nargis có thể biến đất nước Đông Nam Á này thành quốc gia nhập khẩu gạo và điều đó sẽ ít nhiều tác động đến thị trường gạo toàn cầu vốn đang trong cơn “sốt giá”.

Tổ chức Lương Nông Liên Hiệp Quốc (FAO) cho biết 5 bang bị ảnh hưởng nặng nề nhất của cơn bão Nargis ngày 3-5 vừa qua là vùng sản xuất 65% sản lượng lúa của Myanmar. Đây cũng là khu vực chiếm 80% sản lượng thủy sản, 50% sản lượng gia cầm và 40% sản lượng thịt heo của nước này. Theo FAO, sản lượng lúa của Myanmar năm 2007 vào khoảng 30,02 triệu tấn, tương đương 18,9 triệu tấn gạo. Năm ngoái nước này xuất khẩu khoảng 400.000 tấn gạo. Trước khi bão Nargis xảy ra, người ta dự đoán năm nay Myanmar có thể xuất khẩu 600.000 tấn gạo.

FAO cho biết mức tiêu thụ gạo trên đầu người hằng năm ở Myanmar là 234 kg, so với 131 kg ở Thái Lan và 187 kg ở Việt Nam. Vì thế, gạo giữ vai trò hết sức quan trọng trong đời sống của người Myanmar. Tuy nhiên, bão Nargis kèm theo dòng nước lũ cao hơn 3,5 mét đang nhấn chìm Irrawaddy, khu vực sản xuất lúa chủ yếu của nước này. Bên cạnh việc hệ thống thủy lợi bị phá hủy, thông thường thì sau đợt bão lũ đi qua, vùng đất trồng lúa sẽ bị nhiễm mặn dẫn đến giảm năng suất (chẳng hạn trận sóng thần cuối năm 2004 làm nhiều cánh đồng trồng lúa tại tỉnh Aceh của Indonesia giảm năng suất đến 40%). Theo Chương trình Lương thực Thế giới (WFP), tình trạng thiếu hụt gạo tại Myanmar sẽ diễn ra gay gắt trong vòng 3-6 tháng tới trước khi vụ mùa chính được thu hoạch vào tháng 11.

Sau khi giành độc lập từ thực dân Anh năm 1948, Myanmar từng là nước xuất khẩu gạo lớn nhất hành tinh với khoảng 4 triệu tấn/năm. Danh hiệu này sau đó phải nhường lại cho Thái Lan. Các nỗ lực khôi phục ngành trồng lúa của chính quyền Myanmar từ những năm 1990 đến nay đã gặt hái được nhiều tiến bộ, nhưng bão Nargis một lần nữa thử thách người nông dân và chính quyền nước này.

Một số chuyên gia cho rằng tác động của cơn bão Nargis tại Myanmar lên thị trường lương thực thế giới sẽ không lớn vì nước này chỉ chiếm 1% sản lượng lương thực toàn cầu. Tuy nhiên, trong lúc khó khăn hiện nay, điều đó cũng góp phần làm cho cuộc khủng hoảng lương thực trầm trọng thêm.

PHÚC NGUYÊN

(Tổng hợp từ AP, Reuters, Bloomberg)