Nắng nóng. Cái nóng lên đến 39-40 độ dễ đẩy con người ta đến cực đoan khi giải quyết xung đột. Nhất là khi sự nóng giận của con người được ví như ngọn lửa “tam muội” không có chỉ số đo lường lại bùng lên trong khí hậu này.

Cuộc họp mặt các cựu Thanh niên xung phong vừa bế mạc, bà Bảy từ chối lời mời ở lại của đồng đội xưa, về nhà.

Vừa bước vào nhà thì bà Bảy nghe tiếng con trai gay gắt:

- Chừng nào cái áo này lành lại thì mới nói chuyện vợ chuyện chồng. Tôi nói cho cô biết...

Bà đằng hắng. Tiếng người con trai dứt ngang lời nói. Trước mắt bà, Hai Tân cầm cái áo giũ giũ trước cửa buồng. Thấy mẹ, Hai Tân luống cuống cuộn cái áo trong tay, khẽ khàng:

- Mẹ mới về. - Hai Tân móc cái áo lên giá áo - Con đi đằng này một tí.

Bà gật đầu. Bà hiểu tính con trai. Nó không muốn để chuyện vợ chồng kình cãi xảy ra trước mặt mẹ. Thôi thì cứ để nó đi đâu đó cho hạ hỏa.

Bà nghe trong buồng có tiếng khóc rưng rức của con dâu. Tiếng khóc đánh động tâm can bà. Là phụ nữ, bà hiểu khi nào thì nước mắt người đàn bà lại chảy. Cứ để cho nó khóc, nỗi lòng sẽ vơi.

Bà Bảy lấy cái áo Hai Tân vừa mắc lên móc. Áo của con trai bà. Cái áo bị rách một đường từ bâu áo đến cổ. Đường rách tưa chỉ là do xé. Phải một sức mạnh khi tức giận ghê gớm mới đủ lực xé rách loại vải chắc thế này. Con trai hay con dâu bà xé? Bà không biết. Là đứa nào thì cái áo của con bà bị xé cũng như lòng bà bị xé! Chuyện của bà, cuộc đời của bà, bà không thể vá nhưng bà sẽ vá lại chuyện của chúng nó như bà từng vá cuộc đời chúng nó. Bà lấy kim chỉ ngồi vá áo cho con.

***

Chiến tranh đi qua. Chị đã gởi theo chiến tranh tuổi xuân và một phần thân thể: một bàn tay của chị đã để lại chiến trường.

Thời gian cứ vô tình trôi qua mà khát khao làm vợ, làm mẹ mãi vẫn là nỗi khao khát trong bản thân người cựu Thanh niên xung phong ngoài 30 tuổi. Mỗi độ thu về để chiếc lá vàng nghiêng rơi trong ngọn heo may hay khi tiết xuân ấm áp đánh thức vạn vật động tình sinh sôi thì chị càng ngấm sâu hơn nỗi cô đơn.

Luật bảo vệ quyền làm mẹ là chiếc phao cứu sinh với chị. Một đứa con chào đời với khai sinh chỉ có tên người mẹ.

Hai Tân lớn lên trong tình thương bao la của mẹ. Lời giải đáp về nhân thân của cha chỉ là sự im lặng của mẹ. Và như người ta nói: những đứa trẻ sinh ra trong hoàn cảnh đặc biệt thường mang tính khí đặc biệt. Hai Tân cũng thế. Sau vài lần nhận sự im lặng của mẹ, cậu không còn hỏi về cha. Cậu nghĩ mẹ có nỗi khổ riêng. Nếu mẹ muốn cho biết thì tự mẹ sẽ nói.

Với người phụ nữ đi qua cuộc chiến tranh, tàn tật, có được đứa con khỏe mạnh, hiếu thảo tưởng cũng là hạnh phúc của đời người. Cưới vợ cho con, rồi lần đầu tiên bế cháu nội trên tay, giọt nước mắt lăn vào khóe môi vẫn mặn như bao lần nhưng là vị mặn mãn nguyện. Duy chỉ một góc khuất xa xăm đã đong đầy nước mắt thì không còn khoảng trống để nhận thêm giọt nước mắt mừng vui. Cái góc khuất vẫn luôn hiện hữu để hôm nay chị thấy nợ thêm cháu nội một lời giải đáp trong tương lai.

Kinh Phật thuyết: “Đời là bể khổ”. Trong cuộc sống, đôi khi cả trong giấc mơ, con người vắt cạn trí lực để mưu cầu hạnh phúc. Vậy mà nỗi đau luôn rình rập còn hạnh phúc thật mong manh. Cháu nội chị vừa đến tuổi đi mẫu giáo thì con dâu chị bỏ chồng con đi về một bến bờ xa lắc... Đôi cánh tay đã mất đi một bàn tay của người mẹ lại phải giúp con trai đứng vững trong những tháng ngày hụt hẫng. Để thêm một minh chứng trong cuộc đời rằng: với tất cả những nỗi đau, tình mẹ luôn là điểm tựa của đời người. Bàn tay mẹ có khả năng xoa dịu mọi vết thương lòng.

Dù buồn đau thì con người cũng phải tiếp tục sống, sống cho tròn bổn phận đời người. Có thiếp có chàng gian nan nào sá. Chị âm thầm tìm mối cho con. Với gợi ý của mẹ, mưa dầm thấm đất, Hai Tân tục huyền với người phụ nữ cùng hoàn cảnh. Bàn tay của chị lại vá hai mảnh đời bất hạnh lại với nhau...

***

Thu đứng ở cửa buồng nhìn mẹ chồng vá áo. Dùng mỏm tay cụt dằn hai mép vải lên đầu gối, bà dùng ngón út bàn tay lành kéo căng mép vải để ngón cái và ngón trỏ cầm kim khâu. Nỗi ân hận dâng tràn làm chị xốn xang. Thà mẹ la mắng, thậm chí đánh chửi chị cũng sẵn lòng gánh chịu. Chứ mẹ cứ ngồi lặng thinh vá từng mũi kim lên lỗi lầm của chị, chị không thể chịu được. Chị đến bên mẹ, ngồi xuống, hai tay đặt lên tấm áo trên đầu gối mẹ, giọng khẩn thiết:

- Mẹ... mẹ tha lỗi cho con. Xin mẹ để con vá áo... Bà Bảy ngừng tay, nhìn con dâu, bà hỏi:

- Có thật sự là con thấy có lỗi không? Hai Thu cúi đầu, đáp:

- Con biết lỗi mẹ ạ. Chỉ vì con giận quá mụ cả người đi.

Bà Bảy cắm mũi kim vào vải, đặt bàn tay lên đầu con dâu, nhè nhẹ vuốt mái tóc Thu. Dù nguyên do thế nào thì nó cũng đã biết lỗi. Chỉ có tình thương thật sự mới cảm hóa được con người. Tâm nó đang hướng thiện, bà phải giúp cho cái tâm ấy nảy nở.

- Con à, trong cuộc sống vợ chồng có cả ngàn lý do để nóng giận và cũng ngần ấy lý do để nhường nhịn yêu thương nhau. Cả hai đứa đều đã đi qua một lần dang dở, các con phải hiểu được cái giá trị hạnh phúc các con đang gây tạo quý giá thế nào. Mẹ không nói các con đang hưởng mà nói các con đang gây tạo, bởi hạnh phúc rất mong manh, chỉ cần các con lơ là không vun vén là nó tan ngay. Là một phụ nữ đã làm mẹ, chắc con đã hiểu tình mẹ thương con như thế nào. Áo con trai mẹ bị xé rách là lòng mẹ bị xé rách, con hiểu không? Mẹ không la mắng con vì mẹ cũng là phụ nữ, mẹ hiểu, không phải vô cớ mà con hành động như vậy. Nhưng nếu người vợ thả trôi sự nóng giận thì mái nhà không còn là mái ấm cho người chồng tìm về...

Giọng bà Bảy nhỏ nhẹ, lời nói dịu dàng và bàn tay nhè nhẹ vuốt mái đầu làm Thu nhớ đến mẹ đẻ. Khi xưa, mỗi khi hờn tủi một điều gì, Thu đến bên mẹ, mẹ đều vuốt nhẹ trên đầu chị. Bàn tay mẹ như có phép mầu xua tan tủi buồn. Bây giờ ngồi đây nhận lời khuyên dạy và vuốt ve của bàn tay mẹ chồng, Thu xúc động. Cái lý lẽ đúng và sai để tranh nhau của chị với chồng vừa qua hóa tầm thường nhỏ nhặt như cọng rơm. Nỗi buồn chợt tan. Thu ngẩng mặt nhìn mẹ chồng, nói:

- Con cảm ơn mẹ. Con sẽ vâng theo mẹ dạy.

Bà Bảy nhìn sâu vào mắt Thu. Bà tin con dâu bà nói thật lòng. Bà gật nhẹ:

- Mẹ tin con. - Bà rút cây kim ra khỏi vải. Bây giờ con hãy thực hiện bổn phận của người vợ. Hãy để cho chồng con khi trở về thấy cảnh ấm cúng của gia đình như chưa từng xảy ra xung đột để nó biết mắc cỡ với lỗi lầm mà sửa chữa. Con nhớ, lý lẽ và cương cường sẽ không chế ngự được người đàn ông con ạ. Chỉ có sự dịu dàng trong tình yêu thương mới khuất phục được họ. Còn cái áo rách này mẹ sẽ tiếp tục vá cho nguyên lại, vì, con biết không, mẹ không còn sống được bao ngày để vá vết rách của hai con.

- M...ẹ!

Thu không dằn được xúc động khi nghe lời nói sau cùng của mẹ chồng. Chị gục đầu lên đầu gối bà Bảy. Những giọt nước mắt trào ra nóng hổi. Bà Bảy để yên cho con dâu khóc. Lòng bà cũng đang dạt dào...

Hai Thu đi nấu cơm. Có tiếng xe Hai Tân về ngoài ngõ. Bà Bảy ngẫm nghĩ những lời sẽ nói với con trai. Bàn tay bà vẫn chậm rãi khâu từng mũi kim qua hai mép rách.

Văng vẳng đâu đó vọng lại lời hát ru: “Mẹ ngồi xỏ chỉ luồn kim. Bàn tay mẹ vá cho nên sự đời...”.