Dù tỷ lệ ủng hộ của dân chúng đã tăng trở lại sau khi vượt qua cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm (từ 28% lên 33%, theo thăm dò của Kyodo), nhưng Thủ tướng Kan vẫn bị buộc phải từ chức sớm. Ảnh: Reuters

Thủ tướng Nhật Naoto Kan đang phải đối mặt với áp lực đòi ông từ chức ngày càng gia tăng. Sau cựu Thủ tướng Yukio Hatoyama, hôm qua đến lượt nhân vật số hai của đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ) cầm quyền Katsuya Okada lên tiếng. “Ông ấy (Kan) đã nói rất rõ rằng sẽ từ chức... do đó bây giờ là lúc ông ấy phải quyết định thời điểm. Nếu điều đó khác với cái mà hầu hết mọi người mong đợi, thì tôi với tư cách là tổng thư ký sẽ yêu cầu ông ta ra đi” - ông Okada thẳng thừng tuyên bố. Thậm chí một thành viên trong nội các của ông Kan cũng đề nghị thủ tướng nên trao quyền lại cho người khác vào cuối tháng này. Trong một phát biểu sau khi vượt qua cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tại Hạ viện do phe đối lập khởi xướng hôm 2-6, Thủ tướng Kan bóng gió rằng ông sẽ chưa rời nhiệm sở ít nhất là cho tới đầu năm sau.

Trong khi đó, Tổng thư ký Nobuteru Ishihara của đảng đối lập chính Dân chủ Tự do (LDP) tuyên bố trong cuộc tranh luận trên đài truyền hình NHK rằng: “Chúng tôi muốn ngài thủ tướng từ chức càng sớm càng tốt để nhanh chóng hình thành một bộ khung điều hành mới”. Theo ông Ishihara, ông Kan nên ra đi ngay trong tháng này.

Ông Kan sớm từ chức được cho là sẽ mở đường cho việc thành lập một liên minh cầm quyền tạm thời giữa DPJ và LDP nhằm thông qua dự luật cho phép chính phủ phát hành thêm trái phiếu để tài trợ cho ngân sách trị giá 1.000 tỉ USD của năm nay, cũng như thông qua ngân sách bổ sung dành cho tái thiết khu vực bị tàn phá nặng nề trong trận động đất-sóng thần hôm 11-3. Một liên minh như vậy cũng được hy vọng có thể giải quyết tốt hơn vấn đề nợ công, hiện đã lên tới gấp đôi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trị giá 5.000 tỉ USD của nền kinh tế lớn thứ ba thế giới. Hiện tại quốc hội lưỡng viện của Nhật đang trong tình trạng bị treo với DPJ nắm đa số ở Hạ viện, trong khi phe đối lập kiểm soát Thượng viện và luôn cản trở các dự luật của chính phủ. LDP hiện từ chối hợp tác với DPJ nếu ông Kan vẫn tại chức. “Vị thủ tướng soạn thảo ngân sách không thể khác với người thực hiện nó”- Tổng thư ký LDP Ishihara khẳng định. Ngay sau khi xảy ra thảm họa kép cách đây gần 3 tháng, Thủ tướng Kan cũng từng đề nghị Chủ tịch LDP Sadakazu Tanigaki tham gia nội các nhưng ông này từ chối với lý do “quá đột ngột”.

Hãng tin Nhật Kyodo cuối tuần rồi không cho biết dẫn nguồn từ đâu nhưng nói rằng vị thủ tướng thứ năm trong 5 năm qua ở xứ sở hoa anh đào sẽ từ chức chậm nhất là vào tháng 8. Hiện trong nội bộ DPJ đã xuất hiện một số nhân vật có khả năng thay thế ông Kan. Đó là Bộ trưởng Tài chính Yoshihiko Noda; Phó Chánh văn phòng nội các Yoshito Sengoku, người ủng hộ mạnh mẽ việc liên minh với LDP; cựu Ngoại trưởng Seiji Maehara; Chánh văn phòng nội các Yukio Edano và Tổng thư ký Okada.

Q. K (Theo Reuters)