Dự án Bữa ăn học đường do Công ty Ajinomoto Việt Nam, Bộ Giáo dục & Đào tạo, Viện Dinh dưỡng quốc Gia -Bộ Y tế phối hợp triển khai từ năm 2012 đã và đang phát huy hiệu quả rất tích cực, góp phần cải thiện chất lượng bữa ăn cho học sinh bán trú tiểu học. Với việc cung cấp phần mềm xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng, Dự án cũng đã đóng góp giải pháp thiết thực cho nhà trường trong công tác xây dựng thực đơn bán trú hợp lý.

* Hiệu quả thiết thực

Tính đến tháng 8- 2019, Dự án Bữa ăn Học đường đã được triển khai đến 52 tỉnh thành với 3.132 trường tiểu học bán trú trên toàn quốc thông qua áp dụng “Phần mềm Xây dựng Thực đơn Cân bằng Dinh dưỡng” trong công tác chuẩn bị thực đơn cũng như áp phích minh họa “3 phút thay đổi nhận thức” trong giáo dục kiến thức về dinh dưỡng cho các em học sinh. Phần mềm cung cấp một ngân hàng thực đơn đa dạng với 120 bộ thực đơn và 360 món ăn không lặp lại cho bữa trưa bán trú cân bằng dinh dưỡng theo nhu cầu lứa tuổi. Các trường tiểu học có thể tự tạo thực đơn mới bằng cách kết hợp các món ăn có sẵn trong thực đơn hoặc từ nguồn nguyên liệu phổ biến tại địa phương. Phần mềm cũng hỗ trợ nhà trường tính toán và quản lý hiệu quả chi phí bán trú. Nhờ vậy, các trường tiểu học có điều kiện để xây dựng thực đơn cho bữa ăn của học sinh bán trú một cách khoa học hơn, đảm đảm bảo cân bằng dinh dưỡng. Tránh tình trạng thiếu và thừa năng lượng, cũng như thiếu vitamin và các khoáng chất cần thiết cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

Chú thích ảnh: Học sinh bán trú ở Trường tiểu học Thới Hưng 1, huyện Cờ Đỏ thưởng thức bữa ăn trưa tại trường. 

Tại TP Cần Thơ, kể từ tháng 4-2017, Dự án đã được triển khai đến 56 trường tiểu học bán trú toàn thành phố thông qua Hội nghị triển khai phần mềm xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng. Đến nay, việc áp dụng phần mềm trong công tác chuẩn bị bữa trưa bán trú đã được nhiều trường tiểu học tại thành phố áp dụng và ghi nhận những phản hồi tích cực. Trường tiểu học Thới Hưng 1 ở xã Thới Hưng, huyện Cờ Đỏ là một trong những “điểm sáng” tích cực triển khai Dự án. Thành lập từ năm 2006, trường tiểu học Thới Hưng 1 bắt đầu tổ chức bữa ăn bán trú từ năm học 2015 – 2016. Trong năm học 2019 -2020, bếp ăn bán trú của trường đang phục vụ bữa trưa cho  260 em học sinh, chiếm hơn 35% tổng số học sinh toàn trường.

Cô Nguyễn Thị Kim Thủy, Phó Hiệu trưởng, Phụ trách Trường tiểu học Thới Hưng 1, cho biết: “Với sự chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện, cùng sự hỗ trợ của Công ty Ajinomoto Việt Nam, trường đã tiến hành các hoạt động triển khai dự án. Đầu tiên là tuyên truyền đến tất cả phụ huynh học sinh ngay trong ngày đại hội phụ huynh học sinh đầu năm, nói rõ về lợi ích của Dự án Bữa ăn học đường và được sự đồng thuận của phụ huynh rất cao. Thời gian đầu, chúng tôi áp dụng thực đơn mới 1 ngày/tuần, sau đó tăng tỉ lệ áp dụng ở các tháng sau. Việc chuyển đổi dần dần này vừa giúp bếp ăn nhà trường sắp xếp lại công việc phù hợp, vừa cho các em học sinh làm quen với thực đơn mới. Các thực đơn đã có sẵn công thức nấu và lượng thực phẩm đi chợ nên thuận lợi cho nhà trường thực hiện”.

 Phụ huynh học sinh cũng tích cực phối hợp với giáo viên và các cô bão mẫu tại trường thường xuyên động viên, bồi dưỡng kiến thức về dinh dưỡng cho các em để thay đổi thói quen ăn uống, ăn nhiều rau xanh, rau củ và đa dạng thực phẩm. Chị Phan Thị Kim Bạch, phụ huynh em Nguyễn Kim Thảo, lớp 2 A, Trường tiểu học Thới Hưng 1, chia sẻ: “Lúc đầu thì bé nhà tôi có nói dạo này trường cho con ăn rau củ nhiều. Vì đã được nhà trường cho biết trước nên tôi không lấy làm bất ngờ. Tôi cũng động viên, khuyến khích bé ăn rau củ để tốt cho sức khỏe. Một thời gian sau thì tôi rất mừng vì về nhà bé khoe ăn được nhiều loại rau củ, thậm chí đòi mẹ nấu các món như ở trường”. Bé Ngô Hồng Yến, học sinh lớp 4A, Trường tiểu học Thới Hưng 1, cho biết: “Con ăn tại trường thấy ngon và có nhiều món. Con luôn cố gắng ăn hết khẩu phần của mình để khỏe mạnh, mau lớn”.

* Phát triển nhân rộng Dự án

 Ông Lê Thanh Long, Trưởng phòng Giáo dục Tiểu học, Sở Giáo Dục và Đào tạo TP Cần Thơ, cho biết: “Đơn vị luôn dành sự quan tâm cao trong việc thực hiện Dự án Bữa ăn Học đường. Trong năm học 2019-2020, Sở tiếp tục phát triển các mô hình điểm trường triển khai Dự án hoàn toàn. Các trường còn lại sẽ có lộ trình chuyển đổi dần sang thực đơn mới của Dự án. Công tác giáo dục kiến thức dinh dưỡng thông qua áp phích “3 phút thay đổi nhận thức” và tuyên truyền thông tin của dự án đến cha mẹ học sinh cũng sẽ được đẩy mạnh hơn.”

Thực tế cho thấy, cùng với việc áp dụng thực đơn mới, áp phích minh họa “3 phút thay đổi nhận thức” – một nội dung trọng tâm khác của Dự án Bữa ăn học đường cũng được triển khai hiệu quả tại Trường tiểu học Thới Hưng 1 và nhiều trường tiểu học trên địa bàn TP Cần Thơ. Trước mỗi giờ ăn, các em học sinh được giới thiệu thực đơn và lợi ích dinh dưỡng của thực phẩm trong thực đơn, qua đó giúp nâng cao nhận thức của các em đối với vấn đề dinh dưỡng. Những hiểu biết về dinh dưỡng của trẻ đối với thực phẩm giúp trẻ ăn đa dạng các loại thực phẩm, từ đó hình thành thói quen ăn uống khoa học và lành mạnh, sẽ theo trẻ đến suốt đời. Nhà trường cũng in và treo bộ áp phích cỡ lớn tại khu vực đông học sinh qua lại và vui chơi trong khuôn viên nhà trường. Trong suốt quá trình dùng bữa, cán bộ bán trú thường xuyên quan sát và động viên học sinh ăn đa dạng nhiều chủng loại thực phẩm đặc biệt là rau củ - nguồn cung cấp vi chất dinh dưỡng dồi dào.

Bữa ăn bán trú tiểu học là một trong những vấn đề khiến nhiều phụ huynh lo lắng bởi chất lượng bữa ăn tác động trực tiếp đến sức khỏe và khả năng học tập của trẻ. Bên cạnh đó, ở giai đoạn tiểu học, cơ thể trẻ bắt đầu tích lũy dinh dưỡng cho giai đoạn phát triển vượt trội sắp tới của tuổi dậy thì. Tuy nhiên, các trường tiểu học hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong công tác chăm sóc dinh dưỡng cho học sinh bán trú do điều kiện cơ sở vật chất, tài chính còn hạn chế, cũng như đội ngũ cán bộ bán trú còn thiếu kiến thức chuyên sâu về dinh dưỡng. Ban quản lý Dự án Bữa ăn học đường hy vọng tới đây dự án được triển khai sâu rộng hơn nữa tại các trường tiểu học bán trú ở TP Cần Thơ cũng như các tỉnh, thành trong cả nước để có thêm nhiều học sinh được thụ hưởng những lợi ích thiết thực từ Dự Án. Từ đó, góp phần cải thiện tầm vóc và trí tuệ cho thế hệ tương lai.

Khánh Trung