Bên cạnh việc học trên lớp, thì tự học là yếu tố quan trọng giúp các bạn trẻ tiến bộ hơn trong học tập. Nhiều thầy cô khuyên sinh viên cần xây dựng kỹ năng tự học bởi thói quen tự tìm tòi, nghiên cứu không chỉ giúp người trẻ khám phá năng lực bản thân mà còn khơi dậy sự sáng tạo, từ đó xác định được mục tiêu phấn đấu học tập và trong cuộc sống. Để khuyến khích người học rèn kỹ năng tự học, nhiều thầy cô cũng đã "giao việc" nhiều hơn cho sinh viên thông qua các bài tập thuyết trình nhóm, viết tiểu luận hoặc chia thành tổ, nhóm thảo luận ngay trong lớp học. Dù vậy, thói quen tự học không thể có trong ngày một ngày hai mà mỗi bạn trẻ cần có kế hoạch học tập khoa học, cộng với sự kiên trì, nỗ lực của bản thân…

Tự học – cơ hội nâng cao kiến thức thực tế

Hà Thị Cẩm Thanh và Giảng Kim Ngân được xem là đôi bạn cùng tiến của lớp Bảo vệ thực vật của Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Cần Thơ. Bởi hơn 2 năm qua, bên cạnh việc học trên lớp, hầu như những ngày cuối tuần hoặc thời gian rảnh, hai bạn trẻ này đều tham gia học nhóm, cùng chia sẻ, giúp đỡ nhau trong học tập. Nhờ vậy kết quả học tập của Thanh và Ngân đều đạt khá – giỏi. Cẩm Thanh chia sẻ: "Nhiều trường đại học, cao đẳng hiện nay đã áp dụng hệ thống đào tạo theo tín chỉ, vì vậy thời gian học trên lớp khá ngắn, mà chủ yếu dành thời gian cho sinh viên tự học, tự nghiên cứu tài liệu. Việc học nhóm là cơ hội để sinh viên trao dồi kiến thức lẫn nhau, từ đó tiến bộ hơn trong học tập". Theo Cẩm Thanh, thói quen tự học cũng giúp sinh viên nâng cao kỹ năng mềm, bởi khi thảo luận, các thành viên trong nhóm có thể tranh luận khi có ý kiến trái chiều, đòi hỏi mỗi người cần có cách ứng xử khéo léo, khả năng diễn giải, phân tích logic và khoa học để thuyết phục người nghe. Thông thường trong lớp học, giáo viên hay chia lớp thành nhiều tổ, nhóm thuyết trình phụ trách một nội dung bài học. Vì vậy, trong các buổi thuyết trình, bản thân Thanh cũng được học hỏi, tích lũy kiến thức bài học đầy đủ hơn. Những ngày cuối tuần, Thanh đến thư viện để tìm tài liệu nghiên cứu để mở rộng kiến thức chuyên môn.

Tự học giúp sinh viên phát huy khả năng sáng tạo, tiến bộ hơn trong học tập.

Nhiều năm liền là học sinh giỏi của trường, Giảng Kim Ngân (sinh viên Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Cần Thơ), tâm sự rằng, để đạt được kết quả học tập tốt, mỗi sinh viên cần sự năng động và chủ động trong học tập - đó là những kỹ năng cần thiết. Bám sát định hướng nội dung nghiên cứu của thầy cô, Ngân lập kế hoạch học tập, thời khóa biểu học nhóm… Tham gia các hoạt động Đoàn – Hội cũng là cách để sinh viên mở rộng kiến thức xã hội, kỹ năng sống. Là cán bộ Đoàn khoa, Ngân thường xuyên tham gia các diễn đàn trao đổi về kỹ năng phỏng vấn xin việc làm, phòng chống tệ nạn xã hội hoặc báo cáo viên Dự án "Giáo dục tài chính cho sinh viên TP Cần Thơ" (do Thành đoàn Cần Thơ và Tổ chức Cứu trợ trẻ em Quốc tế phối hợp thực hiện). Thông qua các hoạt động, Ngân học được phương pháp viết báo cáo theo chuyên đề, kỹ năng làm việc độc lập hoặc làm việc theo nhóm, cách thuyết trình hấp dẫn, thuyết phục.

Cần sự năng động, sáng tạo…

Trần Lê Hoài Thương, tốt nghiệp ngành Anh văn (Trường Cao đẳng Cần Thơ) ấp ủ dự định sẽ tham gia cộng tác cho một số tổ chức phi chính phủ hoặc từ thiện để có điều kiện trau dồi tiếng Anh. Vì vậy, ngoài giờ học liên thông chuyên ngành Ngôn ngữ Anh ở Trường Đại học Cần Thơ, cậu còn tham gia làm trợ giảng cho Trung tâm ngoại ngữ Gia Việt. Đây là công việc giúp Thương vừa kiếm thêm thu nhập vừa có cơ hội cọ xát thực tế. Thương kể, công việc của cậu là hướng dẫn học viên làm bài tập, cách phát âm, tổ chức các trò chơi học tiếng Anh tạo không khí vui tươi cho người học. Hay trong những chiến dịch thanh niên tình nguyện hè, Thương thường xuyên tham gia dạy tiếng Anh miễn phí cho trẻ em nghèo hoặc đăng ký làm tình nguyện viên hướng dẫn đoàn khách nước người trong một số chương trình giao lưu văn hóa, thể thao mang tính quốc tế. Qua đó, chẳng những được nâng cao kiến thức, kỹ năng sử dụng tiếng Anh, mà Thương còn dạn dĩ, tự tin hơn trong giao tiếp.

Tuy vậy, một số giảng viên tâm sự rằng, kỹ năng của sinh viên hiện nay còn rất hạn chế. Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, một số sinh viên đã thiếu kỹ năng học tập khoa học; chưa tìm ra ý tưởng và vẫn còn sao chép là vì thiếu kỹ năng tư duy sáng tạo; nhiều bạn chưa biết giải quyết xung đột, chưa quen sự hợp tác, chưa biết phát huy hết tiềm năng của bản thân,... phần lớn là do thiếu các kỹ năng sống. Như trường hợp của K. – sinh viên ngành Hóa học đã từng bị trường đình chỉ học tập một học kỳ chỉ vì kết quả học tập kém. K. hối tiếc chia sẻ: "Việc học theo tín chỉ đòi hỏi người học phải dành nhiều thời gian tự học. Do tôi ỷ lại bạn bè sẽ làm thay mình nên bị hỏng kiến thức cơ bản, nhiều bài tập không đạt yêu cầu…". Thực tế, có nhiều trường hợp bị đình chỉ học tập như K. bởi sinh viên hiện nay có nhiều thời gian tự học nhưng một số bạn trẻ vì ham chơi, không chú tâm học tập nên có tâm lý ỷ lại hoặc nhờ vả vào bạn bè.

Nhiều bạn trẻ tâm sự rằng, sự đa dạng trong kiến thức và những trải nghiệm trong quá trình tự mày mò, học tập và nghiên cứu là những ưu điểm của việc tự học. Vì vậy, mỗi sinh viên nên dành nhiều thời gian xây dựng, rèn luyện kỹ năng tự học…

Bài, ảnh: QUỐC THÁI