Tại buổi tọa đàm Báo chí với công tác thông tin, tuyên truyền "Lấy cái đẹp, dẹp cái xấu", do UBND TP Cần Thơ vừa tổ chức, nhiều ý kiến bàn luận sôi nổi về vấn đề đạo đức người làm báo. Đó là thực trạng một số cơ quan báo chí chạy theo thị hiếu tầm thường, câu "view" bằng thông tin giật gân, không chính xác; xa rời tôn chỉ mục đích, không quan tâm đến lợi ích cộng đồng, quốc gia, dân tộc. Vấn đề đạo đức người làm báo cũng là chủ đề nóng trong thời gian gần đây khi một số cơ quan báo chí bị tước giấy phép, đình bản, nhiều nhà báo bị phê bình, kỷ luật...
"Viết cho ai, viết để làm gì?"
|
Các đại biểu chia sẻ về nghề báo tại buổi tọa đàm Báo chí với công tác thông tin, tuyên truyền Lấy cái đẹp, dẹp cái xấu do UBND TP Cần Thơ tổ chức.
|
Nhà báo Nguyễn Thanh Sơn, Trưởng Văn phòng đại diện Tạp chí Cộng sản tại khu vực ĐBSCL, nhắc lại lời dạy của Bác: "Viết cho ai, viết để làm gì?", "Viết như thế nào?" là những trăn trở của Bác trước khi viết. Ngẫm lại những điều Bác căn dặn, anh thấy rất đúng trong bối cảnh hiện nay: Cái tâm của nhà báo có trong sáng thì mới phản ánh trung thực cuộc sống, cả những mặt tốt, mặt chưa tốt và cái xấu cần bị phê phán để bảo vệ, tôn vinh cái đẹp. Trong bối cảnh báo chí chính thống cạnh tranh khốc liệt với mạng xã hội, để có thông tin nhanh, thu hút độc giả, một số nhà báo vì chạy theo tốc độ thông tin mà không xác minh, phối kiểm chặt chẽ, viết tin ẩu, đặt tít, lựa chọn vấn đề giật gân để câu "view"
Theo anh, người làm báo "không đẹp" thì cũng khó có thể tìm kiếm, tuyên truyền và tôn vinh cái đẹp; không thể tuyên truyền cái đẹp nếu người viết không sống đẹp, không có phông văn hóa tốt, không có vốn tri thức cần thiết. Hơn ai hết, nhà báo phải không ngừng rèn luyện, trau dồi phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, tri thức để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình trên mặt trận văn hóa, tư tưởng.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, cùng với sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin, Internet, báo chí nước ta phát triển cả về số lượng, chất lượng, đáp ứng tốt yêu cầu của đông đảo công chúng. Tuy nhiên, báo chí chính thống đang phải cạnh tranh gay gắt với mạng xã hội; nhà báo chuyên nghiệp đang bị thách thức với "nhà báo công dân", "nhà báo nhân dân". Theo nhà báo Bùi Trọng Điển, Phó Giám đốc Cơ quan Thường trú Đài Tiếng nói Việt Nam tại khu vực ĐBSCL, hiện nay, các trang báo in, báo điện tử, các chương trình truyền hình, bên cạnh các tin, bài, chương trình đáp ứng tốt nhu cầu thông tin, nâng cao nhận thức của công chúng, thì vẫn có cơ quan báo chí đã chuyển đến công chúng nhiều tin tức giật gân, câu khách, bóp méo, làm sai lệch sự thật
Việc có quá nhiều thông tin chạy theo nhu cầu tò mò của công chúng đã vô tình làm cho báo chí mất đi vai trò định hướng thông tin, tạo ra nhu cầu mới cho công chúng trong việc tìm đến những thông tin lành mạnh, hướng thiện, xây đắp xã hội, cộng đồng ngày càng văn hóa, văn minh, hiện đại.
Nhà báo Nguyễn Trung Hiếu, Trưởng phòng Kinh tế, Thư ký Chi hội Nhà báo Báo Cần Thơ, cho rằng làm báo trong sự cạnh tranh khốc liệt và bị chi phối bởi kinh tế thị trường, người làm báo đối mặt với nhiều cám dỗ. Bên cạnh đại đa số nhà báo chân chính vẫn còn một "con sâu làm rầu nồi canh", đưa tin thiếu kiểm chứng, sai sự thật hoặc vì lợi ích nhóm, mất đi tính cách mạng. Nguyên nhân là do một số nhà báo, nhất là các phóng viên trẻ thiếu trui rèn, tự mãn, thiếu xâm nhập thực tế. Theo anh, nhà báo không chỉ thực hiện nhiệm vụ viết tin, bài, mà còn tuyên truyền, cổ vũ cho một việc làm đẹp, một con người đẹp và một lý tưởng đẹp. Nhà báo Trung Hiếu đánh giá thế mạnh của những nhà báo trẻ là được đào tạo bài bản, thành thạo kỹ thuật công nghệ, giỏi ngoại ngữ, song phải không ngừng học hỏi, học từ sách vở, cuộc sống và đồng nghiệp; đồng thời, kiên định mục tiêu làm báo cách mạng, hết lòng vì nước vì dân. Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện tốt nhất để nhà báo hoạt động, trong đó có việc tạo ra môi trường thuận lợi để nhà báo tiếp cận thông tin, lấy thông tin và đưa thông tin nhằm xây dựng xã hội thông tin lành mạnh.
Xây dựng đội ngũ nhà báo chân chính
Theo đồng chí Lê Thị Sương Mai, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Cần Thơ, người làm báo cần phải bám sát vào những quy định của Luật Báo chí, những quy định trong đạo đức nghề nghiệp người làm báo. Đồng thời, thông tin phản ánh phải đảm bảo chính xác, khách quan, trung thực để vừa là kênh tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, vừa tiếp thu ý kiến, nguyện vọng của nhân dân
Vì vậy, các cơ quan chủ quản cần quan tâm hơn nữa công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý báo chí. Đồng thời, tăng cường giáo dục ý thức chính trị, trách nhiệm công dân, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ, biên tập viên, phóng viên, nhất là những phóng viên trẻ; không để tình trạng bài viết có nội dung trái với đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vẫn được đăng, phát trên báo, đài, tạp chí.
Nhà báo Bùi Trọng Điển, Phó Giám đốc Cơ quan Thường trú Đài Tiếng nói Việt Nam tại khu vực ĐBSCL cho rằng, một nền báo chí phát triển là một nền báo chí không chỉ chạy theo thỏa mãn, đáp ứng nhu cầu công chúng, mà còn là một nền báo chí tạo ra những nhu cầu mới cho công chúng, dẫn dắt công chúng hướng tới những nhu cầu cao hơn, tiến bộ hơn. Muốn vậy, người làm báo phải nỗ lực học tập để giỏi về chuyên môn nghiệp vụ. Chỉ có giỏi về chuyên môn nghiệp vụ mới phát hiện được những điều hay, tốt đẹp để sáng tạo tác phẩm mang tính nhân văn sâu sắc. Giỏi trong nghề báo không chỉ thể hiện qua bằng cấp trong các trường nghiệp vụ báo chí, mà là sự học hỏi từ thực tiễn, rút ra thành lý luận và cho ra đời sản phẩm tin, bài cụ thể. Nhà báo phải lăn lộn với cuộc sống, cuộc sống ở đây là sự cần lao của đông đảo công chúng; phải học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, văn hóa, sự hiểu biết ở nhiều lĩnh vực khác nhau, có vậy mới có khả năng soi rọi, luận giải và đưa ra những thông tin cần thiết, có ý nghĩa tích cực cho công chúng
Phát biểu đề dẫn tại buổi tọa đàm Báo chí với công tác thông tin, tuyên truyền "Lấy cái đẹp, dẹp cái xấu", Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Đỗ Hoàng Trung nhìn nhận: Tình trạng chạy theo thị hiếu tầm thường, thông tin một chiều, chưa đúng sự thật, động cơ cá nhân, không vì lợi ích quốc gia, dân tộc còn xảy ra ở một số cơ quan báo chí, nhất là báo mạng điện tử và ấn phẩm phụ. Đối với những cơ quan báo chí thực hiện tốt tôn chỉ, mục đích thì chậm đổi mới nội dung, hình thức nên tính hấp dẫn chưa cao, hiệu quả tuyên truyền còn thấp. Những yếu kém, khuyết điểm trên tuy chỉ là số ít, nhưng đã tác hại rất lớn đến đời sống xã hội, ảnh hưởng xấu đến những người làm báo chân chính, gây bất bình xã hội. Trong cuộc làm việc với lãnh đạo TP Cần Thơ vào cuối tháng 5-2017, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn, nhìn nhận: Nóng nhất hiện nay là vấn đề báo chí, phải làm thế nào để báo chí thông tin đúng sự thật, không vi phạm pháp luật, phải xây dựng một xã hội thông tin lành mạnh
Đây là những vấn đề đặt ra cho những người làm báo và những người làm công tác quản lý báo chí.
Các đại biểu cho rằng, để xứng đáng là những chiến sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng, mỗi nhà báo cần rèn luyện phẩm chất đạo đức trong sáng, không vụ lợi và thể hiện sự say mê với nghề. Các cơ quan chủ quản, quản lý báo chí cần thường xuyên đào tạo, nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ người làm báo, góp phần vào sự phát triển và công cuộc đổi mới của đất nước.
Nhà báo Huỳnh Quốc Hoàng, Chủ tịch Hội Nhà báo TP
Cần Thơ: Trong xu thế mạng xã hội, Internet phát triển mạnh mẽ, nhà báo cần phải thận trọng đưa thông tin lên các trang mạng xã hội; không được đăng tải trên mạng xã hội những thông tin thu thập được nhưng không được cơ quan báo chí chấp thuận. Nhà báo cũng cần nhận thức rõ uy tín của cơ quan báo chí nơi mình công tác, có thể bị ảnh hưởng khi các quan điểm cá nhân của nhà báo được đưa lên mạng xã hội. Đồng thời, nhà báo không được thông tin để tác động đến việc xây dựng và điều hành chính sách nhằm phục vụ cho lợi ích nhóm, có hại cho lợi ích cộng đồng, xã hội và đất nước.
Tôi mong những nhà báo, nhất là nhà báo trẻ không ngừng học tập, khiêm tốn học hỏi, trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị để nâng cao chất lượng tác phẩm của mình.
|
Bài, ảnh: QUỐC THÁI